Η πανδημία COVID-19 είναι στο επίκεντρο του μυαλού και των ανησυχιών των περισσότερων ανθρώπων αυτή τη στιγμή, ωστόσο υπάρχουν μερικά πολύ καλά νέα που αφορούν την υγεία γενικότερα και δεν σχετίζονται με την COVID-19.

Σύμφωνα με το CDC, τα ποσοστά των 6 από τις 10 κορυφαίες αιτίες θανάτου, τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου τα 3/4 όλων των θανάτων στις ΗΠΑ, έχουν μειωθεί. Και αυτές οι βελτιώσεις παρατηρούνται, παρά τη γήρανση του πληθυσμού και την επιδημία της παχυσαρκίας, που επηρεάζει αρκετές καταστάσεις υγείας.

Ποιες είναι οι έξι από τις δέκα αιτίες θανάτου που βελτιώθηκαν;

• Καρδιακές παθήσεις (#1) και εγκεφαλικό επεισόδιο (#5): Οι θάνατοι λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών προσβολών και του εγκεφαλικού επεισοδίου, μειώθηκαν κατά περίπου 36% μεταξύ 2000 και 2014. Η μείωση των καρδιακών παθήσεων από το 2014 φαίνεται να συνεχίστηκε έως το 2018. Μετά από χρόνια, οι θάνατοι από εγκεφαλικό επεισόδιο μειώθηκαν ξανά (κατά 1,3%) από το 2017 έως το 2018.
• Καρκίνος (#2): Η μείωση των θανάτων από καρκίνο ήταν περίπου 2% μεταξύ 2017 και 2018. Τα τελευταία 25 χρόνια έχει μειωθεί κατά 29%.
• Αθέλητοι τραυματισμοί (#3), ανάμεσα τους οι υπερβολικές δόσεις ναρκωτικών και οι χρόνιες ασθένειες του κατώτερου αναπνευστικού (#4), όπως εμφύσημα και άσθμα: Κάθε μία από αυτές τις κατηγορίες μειώθηκε κατά σχεδόν 3% από το 2017 έως το 2018.
• Νόσος του Αλτσχάιμερ (#6): Οι θάνατοι μειώθηκαν 1,6%, παρόλο που ο επιπολασμός αυτής της ασθένειας αυξάνεται.

Γιατί παρατηρούνται αυτές οι μειώσεις;

1. Μείωση χοληστερίνης

Μια άλλη θετική τάση είναι το γεγονός ότι τα επίπεδα χοληστερίνης σε ολόκληρο τον πληθυσμό των ΗΠΑ, έχουν μειωθεί τα τελευταία 20 χρόνια. Περίπου το 18% των Αμερικανών, είχαν υψηλή ολική χοληστερίνη το 1999. Από το 2018, μόλις το 10,5% είχε υψηλά επίπεδα. Επίσης, περίπου το 22% του πληθυσμού είχε χαμηλή HDL («καλή») χοληστερίνη. Ο αριθμός αυτός μειώθηκε στο 16% το 2018. Επειδή η υψηλή ολική χοληστερίνη και η χαμηλή HDL χοληστερίνη είναι παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις, αυτές οι βελτιώσεις μπορεί να εξηγήσουν, τουλάχιστον εν μέρει, το γιατί μειώνονται τα ποσοστά θνησιμότητας από καρδιαγγειακές παθήσεις.

2. Λιγότεροι καπνιστές

Υπάρχουν, επίσης, καλά νέα σχετικά με το κάπνισμα. Σύμφωνα με το CDC, το ποσοστό του πληθυσμού που καπνίζει μειώνεται σημαντικά. Το 2017 έπεσε στο 14%, στο πιο χαμηλό επίπεδο όλων των εποχών με βάση στατιστικά στοιχεία. Αυτό αντιπροσωπεύει μια σταθερή πτώση από το 2006, όταν σχεδόν το 21% των ανθρώπων ήταν καπνιστές.

Με την πάροδο του χρόνου, λιγότεροι καπνιστές σημαίνει και χαμηλότερα ποσοστά ασθένειας που σχετίζεται με το κάπνισμα όπως η χρόνια πνευμονοπάθεια, ο καρκίνος του πνεύμονα και οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Σημειώνεται ότι αυτή η έρευνα δεν περιελάμβανε το άτμισμα, το οποίο κερδίζει γρήγορα δημοτικότητα τα τελευταία χρόνια.

Τι γίνεται με το προσδόκιμο ζωής;

Το προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ, εκτιμάται ότι ήταν 78,7 χρόνια το 2018, παρουσιάζοντας μια μικρή αύξηση σε σχέση με το 78,6 χρόνια που ήταν το 2017. Μεταξύ του 2014 και του 2017, το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε στις ΗΠΑ, κυρίως λόγω αυτοκτονιών και κάποιας ακούσιας αιτίας (ειδικά από υπερβολικές δόσεις ναρκωτικών). Παρόλο που η βελτίωση του 2018 είναι μικρή, είναι πολύ σημαντικό ότι το εκτιμώμενο προσδόκιμο ζωής σημειώνει ανοδική πορεία.

Μερικές διευκρινήσεις

Αξίζει να τονιστεί ότι τα δεδομένα που δείχνουν αυτές τις θετικές τάσεις που σχετίζονται με την υγεία, αφορούν μόνο 1-2 χρόνια, ενώ οι βελτιώσεις στο προσδόκιμο ζωής και ορισμένες αιτίες θανάτου, δεν είναι ίσες για όλες τις ομάδες ανθρώπων. Για παράδειγμα όσοι ζουν σε συνθήκες φτώχειας και ορισμένες εθνικές και φυλετικές ομάδες, βλέπουν λιγότερη βελτίωση σε θέματα υγείας, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό στο σύνολό του.

Επιπλέον, υπογραμμίζεται ότι αυτές οι τάσεις προηγήθηκαν της πανδημίας COVID-19, μιας ασθένειας που γρήγορα μετατράπηκε σε κύρια αιτία θανάτου. Στην πραγματικότητα, από τις 7 Απριλίου 2020, η COVID-19 έγινε η νούμερο ένα αιτία θανάτου στις ΗΠΑ.