Ασθένειες ουροποιητικού συστήματος

Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Τι είναι η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια;

Οι νεφροί είναι υπεύθυνοι για το φιλτράρισμα των πλεοναζόντων υγρών και των παραπροϊόντων από την αιματική κυκλοφορία. Αυτά τα παραπροϊόντα ύστερα απεκκρίνονται μέσω των ούρων. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια αναφέρεται στην απώλεια της νεφρικής λειτουργίας μέσα στην πάροδο μηνών ή ετών. Σε προχωρημένα στάδια, επικίνδυνα επίπεδα παραπροϊόντων και υγρών μπορούν να συσσωρευτούν στο σώμα. Αυτή η πάθηση επίσης ονομάζεται χρόνια νεφρική νόσος.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία Έκβαση Πρόληψη

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας;

Εάν βρίσκεστε στα αρχικά στάδια της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας, μπορεί να έχετε ή να μην έχετε συμπτώματα. Πολλές από τις πρώιμες ενδείξεις της νεφρικής ανεπάρκειας συγχέονται με άλλες ασθένειες και παθήσεις, κάτι που καθιστά δύσκολη τη διάγνωση.

Τα αρχικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Εάν η βλάβη στους νεφρούς επιδεινώνεται, θα παρατηρήσετε και άλλα συμπτώματα. Όμως αυτό μπορεί να μη συμβεί έως ότου έχει πραγματοποιηθεί σοβαρή βλάβη.

Συμπτώματα που εμφανίζονται σε προχωρημένα στάδια είναι τα εξής:

Η χρόνια νεφρική νόσος μπορεί επίσης να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως:

  • Υπέρταση
  • Συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες ή άλλες περιοχές
  • Ανεπάρκεια βιταμίνης D, η οποία μπορεί να επηρεάσει την υγεία των οστών
  • Νευρική βλάβη που μπορεί να οδηγήσει σε επιληπτικές κρίσεις

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας;

Ο διαβήτης και η υπέρταση είναι οι πιο κοινές παθήσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.

Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν:

  • Βλάβη στη νεφρική λειτουργία
  • Επαναλαμβανόμενες νεφρικές λοιμώξεις
  • Φλεγμονή του συστήματος φιλτραρίσματος των νεφρών
  • Συγγενής νόσος των νεφρών
  • Απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος
  • Αυτοάνοσες διαταραχές

Βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο χρονιάς νεφρικής ανεπάρκειας εάν:

  • Καπνίζετε
  • Είστε παχύσαρκος/η
  • Έχετε διαβήτη
  • Έχετε καρδιοπάθεια
  • Έχετε υψηλή χοληστερόλη
  • Έχετε οικογενειακό ιστορικό νεφρικής νόσου
  • Έχετε Αμερικανική, Αφροαμερικανή ή Ασιατο-αμερικανική καταγωγή
  • Είστε άνω των 65 ετών

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια;

Εάν έχετε υπέρταση, διαβήτη ή άλλη πάθηση που αυξάνει τις πιθανότητες νεφρικής ανεπάρκειας, ο γιατρός θα παρακολουθεί τη νεφρική λειτουργία. Θα πρέπει να κάνετε τακτικές ιατρικές επισκέψεις και να αναφέρετε οποιαδήποτε ασυνήθιστα συμπτώματα.

Κλινική εξέταση

Κατά το ραντεβού σας, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει κλινική εξέταση. Η νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να προκαλεί τη συσσώρευση υγρών στους πνεύμονες και την καρδιά. Ο γιατρός θα ακροαστεί αυτά τα όργανα με ένα στηθοσκόπιο. Αυτή η εξέταση θα προσφέρει σημαντικές κλινικές πληροφορίες.

Εξετάσεις αίματος και ούρων

Αν γιατρός πιστεύει ότι μπορεί να έχετε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, θα ζητήσει εξετάσεις αίματος και ούρων.

Οι εξετάσεις αίματος για τη νεφρική λειτουργία μετρούν τα επίπεδα ηλεκτρολυτών και παραπροϊόντων στο αίμα. Στα παραπροϊόντα ανήκουν, για παράδειγμα, η κρεατινίνη και η ουρία αίματος. Η κρεατινίνη είναι ένα παραπροϊόν του μυϊκού μεταβολισμού, ενώ η ουρία είναι παραπροϊόν της διάσπασης των πρωτεϊνών. Όταν οι νεφροί λειτουργούν φυσιολογικά, αυτές οι ουσίες αποβάλλονται από το σώμα.

Οι εξετάσεις ούρων πραγματοποιούνται για τον έλεγχο των ανωμαλιών. Για παράδειγμα, οι πρωτεΐνες φυσιολογικά υπάρχουν σε μικροσκοπικές συγκεντρώσεις στα ούρα. Αυξημένα επίπεδα πρωτεϊνών μπορεί να υποδεικνύουν νεφρικά προβλήματα μήνες ή χρόνια προτού άλλα συμπτώματα εμφανιστούν. Η καθίζηση ούρων και η παρουσία κυττάρων στα ούρα είναι εξετάσεις που πραγματοποιούνται σε ένα κλινικό διαγνωστικό εργαστήριο.

Απεικονιστικές τεχνικές

Οι απεικονιστικές τεχνικές μπορούν να παρέχουν λεπτομερείς εικόνες των νεφρών. Τέτοιες τεχνικές είναι το υπερηχογράφημα, η μαγνητική τομογραφία ή η αξονική τομογραφία.

Βιοψία

Εάν ο γιατρός δεν μπορεί να καταλήξει με βεβαιότητα στην αιτία των συμπτωμάτων, θα πραγματοποιήσει μία βιοψία. Η βιοψία πραγματοποιείται είτε με χρήση βελόνας είτε με ανοιχτή τομή.

Η βιοψία με βελόνα είναι ο πιο κοινός τύπος βιοψίας των νεφρών. Σε αυτή την ελάχιστα επεμβατική διαδικασία, ο ιατρός θα εισάγει μία ειδική βελόνα στους νεφρούς.

Κατά την ανοιχτή βιοψία, ο ιατρός θα πραγματοποιήσει μία χειρουργική τομή για να λάβει δείγμα των νεφρών. Αυτή η διαδικασία απαιτεί αποστείρωση και ολική αναισθησία.

Ακολούθως, ο ιατρός θα συλλέξει δείγμα νεφρικού ιστού και θα το αποστείλει στο εργαστήριο για μικροσκοπική εξέταση.

Αποτελέσματα εξετάσεων και παρακολούθηση

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα βοηθήσουν τον ιατρό να πραγματοποιήσει τη διάγνωση και να καθορίσει την αιτία της νεφρικής ανεπάρκειας.

Αν διαγνωστείτε με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, θα χρειαστείτε τακτικές εξετάσεις αίματος. Με τις εξετάσεις αυτές μετριέται η συγκέντρωση μίας πληθώρας ουσιών και στοιχείων στο σώμα, όπως ασβέστιο, κάλιο, χοληστερόλη, νάτριο, μαγνήσιο και φώσφορο. Επίσης θα χρειαστεί να υποβάλλεστε σε διαρκή έλεγχο νεφρικής λειτουργίας για τα επίπεδα κρεατινίνης και ουρίας.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια;

Δεν υπάρχει ίαση για τη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Ωστόσο υπάρχουν μέτρα που μπορείτε να ακολουθήσετε τα οποία θα επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου.

Φαρμακευτική αγωγή

Η νεφρική ανεπάρκεια έχει συνδεθεί με την υπέρταση, επομένως ο ιατρός θα σας συνταγογραφήσει φάρμακα για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Επιπλέον μπορεί να χρειαστείτε φάρμακα που ονομάζονται στατίνες για τη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης.

Συχνά τα άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια παρουσιάζουν αναιμία. Η αναιμία συμβαίνει όταν το σώμα δεν παράγει επαρκή ερυθρά αιμοσφαίρια. Μπορεί να χρειαστείτε συμπλήρωμα για να αυξήσετε την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Επειδή το σώμα χρειάζεται σίδηρο για τα κύτταρα του αίματος, ο ιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει δισκία ή ενέσεις σιδήρου. Σε κάποιες περιπτώσεις, η μετάγγιση αίματος κρίνεται απαραίτητη για τη βελτίωση της υγείας του αίματος.

Εάν το νεφρικό πρόβλημα προκαλεί κατακράτηση υγρών, τα διουρητικά θα βοηθήσουν στη μείωση του πρηξίματος. Αυτά τα φάρμακα προκαλούν συχνή ούρηση.

Τα συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D βοηθούν στην προστασία των οστών. Αν έχετε χρόνια νεφρική νόσο, τα επίπεδα βιταμίνης D θα είναι μειωμένα. Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου. Επομένως, η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο οστικών καταγμάτων. Ο φώσφορος είναι αυξημένος στη νεφρική ανεπάρκεια και αυτό μπορεί επίσης να μειώσει την απορρόφηση του ασβεστίου από το σώμα. Ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει φωσφοροδεσμευτικά, ένα τύπο φαρμάκων για τον έλεγχο των επιπέδων του φωσφόρου.

Τα αντιισταμινικά μπορούν να ανακουφίσουν το κνησμώδες δέρμα.

Τα αντιεμετικά βοηθούν στον έλεγχο της ναυτίας.

Διατροφή

Οι διατροφικές αλλαγές είναι απαραίτητες. Τα άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια συνήθως χρειάζεται να μειώσουν την πρόσληψη πρωτεΐνης. Καθώς το σώμα επεξεργάζεται την πρωτεΐνη, δημιουργεί παραπροϊόντα. Οι νεφροί είναι υπεύθυνοι για το φιλτράρισμα αυτών των παραπροϊόντων. Επομένως, μία διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη καθιστά ευκολότερη την λειτουργία των πάσχοντων νεφρών.

Επίσης, θα χρειαστεί να ελέγχετε τα επίπεδα άλατος, καλίου και φωσφόρου. Συνεργαστείτε με το διατροφολόγο σας για να βρείτε τη βέλτιστη πρόσληψη αυτών των ουσιών.

Θα πρέπει να συνηθίσετε να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων. Ακόμη και αν δεν προσθέτετε αλάτι στο φαγητό σας, πολλά έτοιμα τρόφιμα, όπως κονσέρβες και fast food, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι.

Μάθετε ποιες τροφές έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο και ποιες χαμηλή. Οι νεφροί είναι υπεύθυνοι για το φιλτράρισμα του πλεονάζοντος καλίου από το σώμα. Όταν δεν λειτουργούν φυσιολογικά, δεν είναι σε θέση να ελέγχουν το ισοζύγιο καλίου. Στα άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, τα υψηλά επίπεδα καλίου υπερκαλιαιμία μπορεί να αποβούν απειλητικά για τη ζωή και να οδηγήσουν σε ανώμαλη καρδιακή λειτουργία ή παράλυση.

Οι νεφροί επιπλέον δεν είναι σε θέση να επεξεργαστούν το φώσφορο. Ο φώσφορος μπορεί να εξαλείψει την ικανότητα του σώματος να απορροφά το ασβέστιο. Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φώσφορο περιλαμβάνουν τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά και το κρέας. Θα χρειαστεί να καταναλώνετε μικρότερη ποσότητα από αυτές τις τροφές.

Επίσης μπορεί να χρειαστεί να περιορίσετε την πρόσληψη υγρών, ώστε οι νεφροί να μην λειτουργούν έντονα.

Τα άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια συχνά χάνουν βάρος. Θα πρέπει να καταναλώνετε επαρκείς θερμίδες από τις τροφές που ο διατροφολόγος σάς έχει εγκρίνει.

Τρόπος ζωής

Θα πρέπει να αποφεύγετε το κάπνισμα και να κάνετε όλα τα απαραίτητα εμβόλια, συμπεριλαμβανομένου του εμβολίου της γρίπης. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας προτού λάβετε συμπληρώματα ή μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Αν επισκέπτεστε και άλλους γιατρούς για διαφορετικές παθήσεις, θα πρέπει πάντα να τους ενημερώνετε για την κατάσταση των νεφρών σας.

Θεραπεία τελικού σταδίου

Εάν οι προσπάθειες για τον έλεγχο της πάθησης μέσω διατροφής και φαρμακευτικής αγωγής αποτύχουν, μπορεί να καταλήξετε σε νεφρική νόσο τελικού σταδίου. Αυτή η πάθηση εμφανίζεται όταν οι νεφροί λειτουργούν μόνο στο 10 με 15% της ικανότητάς τους. Σε αυτό το στάδιο, οι νεφροί δεν μπορούν πλέον να απομακρύνουν παραπροϊόντα με τον ίδιο ρυθμό με τον οποίο παράγονται από το σώμα.

Υπάρχουν δύο θεραπευτικές επιλογές για τη νεφρική νόσο τελικού σταδίου: η αιμοκάθαρση και η μεταμόσχευση νεφρού. Οι γιατροί προσπαθούν να καθυστερήσουν αυτές τις επιλογές όσο το δυνατόν περισσότερο λόγω των σοβαρών κινδύνων που ενέχουν.

Η αιμοκάθαρση είναι ένα σύστημα φιλτραρίσματος των παραπροϊόντων και των πλεοναζόντων υγρών έξω από το σώμα. Υπάρχουν δύο κύριοι τρόποι να πραγματοποιηθεί η κάθαρση του αίματος: η αιμοκάθαρση και η περιτοναϊκή κάθαρση. Στην αιμοκάθαρση, το αίμα φιλτράρεται εκτός του σώματος σε ένα μηχάνημα. Στην περιτοναϊκή κάθαρση, η κοιλιακή κοιλότητα γεμίζει με ένα ειδικό διάλυμα μέσω ενός καθετήρα. Το διάλυμα αυτό απορροφά τα πλεονάζοντα υγρά και παραπροϊόντα προτού απομακρυνθεί από το σώμα. Επειδή η αιμοκάθαρση χρειάζεται να πραγματοποιείται αρκετές φορές την εβδομάδα, είναι μία πολύ μεγάλη αλλαγή του τρόπου ζωής. Επίσης ενέχει τον κίνδυνο μόλυνσης.

Η μεταμόσχευση ήπατος αποτελεί καλύτερη επιλογή από την αιμοκάθαρση αν βρείτε συμβατό δότη. Ο δότης θα πρέπει να έχει την ίδια ομάδα αίματος με εσάς. Συνήθως ο καλύτερος δότης είναι ένας/μία αδερφός/ή ή άλλος στενός συγγενείς. Μπορείτε επίσης να λάβετε νεφρό από θανόντα δότη. Όμως, η μεταμόσχευση ήπατος ενέχει μεγάλο κίνδυνο μόλυνσης, επειδή θα χρειαστείτε δια βίου ανοσοκαταστολή.

Έκβαση

Ποια είναι η μακροπρόθεσμη έκβαση της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας;

Κάποια άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια καταφέρνουν να ζουν για πολλά χρόνια. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν αποτραπεί η επιδείνωση της λειτουργικότητας των νεφρών μέσω αλλαγών του τρόπου ζωής και φαρμακευτικής αγωγής. Θα χρειαστεί να είστε πολύ προσεκτικοί με την υγεία των νεφρών σας για το υπόλοιπο της ζωής σας.

Αν φτάσετε σε νεφρική νόσο τελικού σταδίου, θα χρειαστείτε αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση ήπατος. Χωρίς αυτές τις παρεμβάσεις, η νόσος είναι θανατηφόρος.

Η υγεία των νεφρών επηρεάζει και άλλα όργανα και συστήματα. Πιθανές επιπλοκές της νεφρικής ανεπάρκειας περιλαμβάνουν καρδιακή και ηπατική ανεπάρκεια, βλάβη στα νεύρα, εγκεφαλικό, συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες, υπογονιμότητα, στυτική δυσλειτουργία, άνοια και κατάγματα οστών.

Τα παιδιά με νεφρική ανεπάρκεια δεν αναπτύσσονται φυσιολογικά επειδή οι νεφροί δεν μπορούν να ενεργοποιήσουν τη βιταμίνη D η οποία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των οστών.

Η νεφρική ανεπάρκεια επίσης θέτει σοβαρούς κινδύνους σε έγκυες γυναίκες και έμβρυα. Οι έγκυες γυναίκες με νεφρική ανεπάρκεια αντιμετωπίζουν υψηλότερες πιθανότητες προεκλαμψίας. Η προεκλαμψία είναι μία επικίνδυνη αύξηση στην αρτηριακή πίεση που μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλική ή ηπατική αιμορραγία στις έγκυες γυναίκες. Μπορεί να αποβεί ακόμη και θανατηφόρος για τη γυναίκα και το έμβρυο.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια;

Μπορείτε να αποτρέψετε τη χρόνια νεφρική ανεπάρκεια πραγματοποιώντας αλλαγές στον τρόπο ζωής. Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές:

  • Γυναίκες και άντρες άνω των 65 ετών θα πρέπει να περιορίζονται σε όχι περισσότερα από ένα αλκοολούχο ποτό την ημέρα. Οι άνδρες κάτω των 65 ετών θα πρέπει να σταματούν στα δύο ποτά την ημέρα.
  • Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση.
  • Εάν έχετε διαβήτη, έλεγξε τα επίπεδα σακχάρου του αίματος.
  • Αν είσαι υπέρβαρος/η, προσπαθήστε να μειώσετε το βάρος σε υγιή επίπεδα. Αυτό συνήθως σημαίνει κατανάλωση λιγότερων θερμίδων και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας.
  • Μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα μπορεί να προκαλέσουν νεφρική βλάβη. Ακολουθήστε τις οδηγίες που αναγράφονται στη συσκευασία, λάβετέ τα μόνο όταν τα χρειάζεστε και συζητήστε τη χρήση τους με το γιατρό σας αν ανησυχείτε για την υγεία των νεφρών σας.
  • Εάν καπνίζετε, σταματήστε το.

+ 3 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Mayo Clinic Staff. (2015, January 30). Chronic kidney disease mayoclinic.org/diseases-conditions/kidney-disease/basics/definition/con-20026778

2. Mayo Clinic Staff. (2014, November 25). High potassium (hyperkalemia) mayoclinic.org/symptoms/hyperkalemia/basics/definition/sym-20050776

3. McMillan, J. I. (2007, October). Chronic kidney disease merckmanuals.com/home/kidney-and-urinary-tract-disorders/kidney-failure/chronic-kidney-disease