Οφθαλμολογικός έλεγχος

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται ο οφθαλμολογικός έλεγχος;

Ο οφθαλμολογικός έλεγχος συχνά χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό πιθανών προβλημάτων όρασης σε παιδιά. Οι πιο κοινές διαταραχές των οφθαλμών στα παιδιά είναι οι εξής:

• Αμβλυωπία. Τα παιδιά με αμβλυωπία έχουν θολή ή μειωμένη όραση στο ένα μάτι.
• Στραβισμός. Σε αυτή τη διαταραχή, τα μάτια κοιτάζουν σε διαφορετικές κατευθύνσεις.

Οι δύο προαναφερθείσες διαταραχές μπορούν να αντιμετωπιστούν εύκολα αν εντοπιστούν έγκαιρα.

Ο οφθαλμολογικός έλεγχος επίσης χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό των ακόλουθων προβλημάτων όρασης που επηρεάζουν τόσο παιδιά όσο και ενήλικες:

• Μυωπία, μία πάθηση στην οποία τα μακρινά αντικείμενα φαίνονται θολά
• Πρεσβυωπία, μία πάθηση στην οποία τα κοντινά αντικείμενα φαίνονται θολά
• Αστιγματισμός, μία πάθηση στην οποία τόσο τα κοντινά όσο και τα μακρινά αντικείμενα φαίνονται θολά

Γιατί χρειάζομαι οφθαλμολογικό έλεγχο;

Ο τυπικός οφθαλμολογικός έλεγχος ρουτίνας (screening) δεν συστήνεται για τους περισσότερους υγιείς ενήλικες. Οι ενήλικες ενθαρρύνονται να υποβάλλονται σε οφθαλμολογικές εξετάσεις από οφθαλμίατρο σε τακτική βάση. Η οφθαλμολογική εξέταση είναι μία περισσότερο ενδελεχής εξέταση από τον έλεγχο όρασης. Επιπρόσθετα με τον εντοπισμό πιθανών προβλημάτων όρασης, η οφθαλμολογική εξέταση ανιχνεύει ενδείξεις σοβαρής ασθένειας των οφθαλμών. Αν δεν γνωρίζετε κάθε πότε πρέπει να υποβάλλεστε σε οφθαλμολογική εξέταση, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Τα παιδιά θα πρέπει να ελέγχονται σε τακτική βάση. Η Αμερικάνικη Ακαδημία Οφθαλμολογίας και η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων συστήνουν το ακόλουθο πρόγραμμα ελέγχου της όρασης:

• Νεογνά. Όλα τα νεογνά θα πρέπει να ελέγχονται για λοιμώξεις των οφθαλμών ή άλλες διαταραχές.
• 6 μηνών. Οι οφθαλμοί και η όραση θα πρέπει να ελέγχονται κατά τα τακτικά check-up.
• 1 έως 4 ετών. Οι οφθαλμοί και η όραση θα πρέπει να ελέγχονται κατά τις τακτικές επισκέψεις στον παιδίατρο.
• 5 ετών και άνω. Οι οφθαλμοί και η όραση θα πρέπει να ελέγχονται κάθε χρόνο.

Το παιδί σας μπορεί να χρειάζεται έλεγχο αν παρουσιάζει συμπτώματα οφθαλμολογικής διαταραχής. Για τα βρέφη άνω των τριών μηνών, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ανικανότητα να διατηρήσει σταθερή οπτική επαφή
• Οφθαλμοί που κοιτάζουν σε διαφορετικές κατευθύνσεις

Για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Οφθαλμοί που κοιτάζουν σε διαφορετικές κατευθύνσεις
• Κλείσιμο ή κάλυψη των οφθαλμών
• Δυσκολία στην ανάγνωση ή στην πραγματοποίηση λεπτομερών διεργασιών
• Παράπονα ότι τα αντικείμενα θολώνουν
• Πετάρισμα των οφθαλμών περισσότερο από το σύνηθες
• Υδαρά μάτια
• Βλεφαρόπτωση
• Ερυθρότητα στον έναν ή και τους δύο οφθαλμούς
• Ευαισθησία στο φως

Εάν είστε ενήλικας με προβλήματα όρασης ή άλλα οφθαλμολογικά συμπτώματα, θα παραπεμφθείτε σε έναν οφθαλμίατρο για μία πλήρη οφθαλμολογική εξέταση.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται ο οφθαλμολογικός έλεγχος;

Υπάρχουν αρκετοί τύποι ελέγχου της όρασης, όπως:

• Έλεγχος μακρινής όρασης. Παιδιά και ενήλικες συνήθως ελέγχονται με έναν πίνακα που έχει αρκετές σειρές γραμμάτων ή αριθμών. Τα γράμματα ή οι αριθμοί στην άνω σειρά έχουν το μεγαλύτερο μέγεθος, ενώ στην κάτω σειρά το μικρότερο μέγεθος. Εσείς ή το παιδί θα σταθείτε σε συγκεκριμένη απόσταση από τον πίνακα, θα σας ζητηθεί να κλείσετε το ένα μάτι και να διαβάσετε τους αριθμούς ή τα γράμματα σειρά-σειρά. Κάθε οφθαλμός ελέγχεται ξεχωριστά.
• Έλεγχος μακρινής όρασης για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας που δεν μπορούν να διαβάσουν, αυτή η εξέταση χρησιμοποιεί έναν παρόμοιο πίνακα, όμως αντί για γράμματα και αριθμούς, υπάρχει μόνο το γράμμα Ε σε διαφορετικές θέσεις. Θα ζητηθεί από το παιδί να δείξει στην ίδια κατεύθυνση που βρίσκεται το γράμμα Ε. Ορισμένοι πίνακες, αντί για γράμμα, χρησιμοποιούν εικόνες.
• Έλεγχος κοντινής όρασης. Για αυτή την εξέταση, σε εσάς ή το παιδί σας θα δοθεί μία μικρή κάρτα με ένα κείμενο. Καθώς διαβάζετε το κείμενο, οι γραμμές και τα γράμματα μικραίνουν. Θα σας ζητηθεί να κρατήσετε την κάρτα σε συγκεκριμένη απόσταση από το πρόσωπό σας και να διαβάσετε δυνατά. Ελέγχονται και οι δύο οφθαλμοί ταυτόχρονα. Αυτή η εξέταση συνήθως πραγματοποιείται σε ενήλικες άνω των 40 ετών, καθώς η κοντινή όραση τείνει να επιδεινώνεται με την πάροδο των ετών.
• Έλεγχος αχρωματοψίας. Στα παιδιά δίδεται μία κάρτα με έγχρωμους αριθμούς ή σύμβολα κρυμμένα σε επίσης έγχρωμο φόντο. Εάν μπορούν να διαβάσουν τους αριθμούς ή τα σύμβολα, αυτό σημαίνει ότι πιθανώς δεν έχουν αχρωματοψία.

Εάν ένα βρέφος υποβάλλεται σε οφθαλμολογικό έλεγχο, ο γιατρός θα ελέγξει:

• Την ικανότητα του βρέφους να ακολουθεί ένα αντικείμενο, όπως ένα παιχνίδι, με τα μάτια του
• Πώς οι κόρες ανταποκρίνονται στο έντονο φως
• Εάν το βρέφος ανοιγοκλείνει τα βλέφαρά του όταν φως πλησιάζει τους οφθαλμούς του

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για τον οφθαλμολογικό έλεγχο;

Εάν εσείς ή το παιδί σας φοράτε γυαλιά οράσεως ή φακούς επαφής, θα πρέπει να τα έχετε μαζί σας κατά τον οφθαλμολογικό έλεγχο.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με τον οφθαλμολογικό έλεγχο;

Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Εάν τα αποτελέσματα του οφθαλμολογικού ελέγχου ανέδειξαν πιθανό πρόβλημα όρασης ή διαταραχή των οφθαλμών, θα παραπεμφθείτε σε έναν οφθαλμίατρο για πιο ενδελεχή εξέταση και θεραπεία. Τα περισσότερα προβλήματα όρασης και διαταραχές των οφθαλμών αντιμετωπίζονται εύκολα ιδιαίτερα αν εντοπιστούν έγκαιρα.