Η ετήσια μαστογραφία θα πρέπει να σταματάει σε γυναίκες ηλικίας 75 ετών και άνω;

Εάν φοβάστε να κάνετε την ετήσια μαστογραφία σας, να ξέρετε πως δεν είστε μόνη. Για πολλές γυναίκες, αυτή η εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού, είναι επώδυνη, αγχωτική και θεωρείται μεγάλη ταλαιπωρία.

Πότε πρέπει να σταματήσει μια γυναίκα την μαστογραφία;

Ίσως αναρωτιέστε αν είστε σε ηλικία που θα πρέπει να σταματήσετε να κάνετε μαστογραφία. Οι ειδικοί τονίζουν πως ακόμη και στην περίπτωση που είστε άνω των 75 ετών, ίσως να μην πρέπει να σταματήσετε να κάνετε μαστογραφία, καθώς δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία στην οποία να συναινούν όλοι οι επιστήμονες για τη διακοπή του ελέγχου για καρκίνο του μαστού. Όπως εξηγεί η Δρ Kathryn Rexrode, αναπληρώτρια καθηγήτρια ιατρικής στη Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και επικεφαλής του Τμήματος Υγείας των Γυναικών στο Brigham, υπάρχει έλλειψη στοιχείων  σε αυτόν τον τομέα και έτσι οι ειδικοί δεν μπορούν να δώσουν μια συγκεκριμένη συμβουλή.

Γενικότερα, η απόφαση εναπόκειται στην ίδια τη γυναίκα για το αν θα συνεχίσει τη μαστογραφία, αναλογιζόμενη τους δικούς της κινδύνους και τα οφέλη που τις προσφέρει αυτή η διαδικασία.

Πώς θα αποφασίσετε για το τι πρέπει να κάνετε; Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι ο καρκίνος του μαστού είναι μια ασθένεια που επηρεάζει δυσανάλογα τις ηλικιωμένες γυναίκες, λέει η Δρ Rexrode. Περίπου οι μισές από τις γυναίκες που διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο, είναι άνω των 60 ετών και το 20% άνω των 70 ετών. Ωστόσο, όπως εξηγεί, το ποσοστό των νέων καρκίνων φαίνεται να μειώνεται ελαφρώς στις γυναίκες άνω των 75 ετών. Μάλιστα, μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2012 στο European Journal of Public Health, διαπίστωσε ότι περίπου 3,3% των γυναικών άνω των 75 ετών, θα διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού. Από αυτές τις γυναίκες, μία στις τρεις θα πεθάνει από την ασθένεια.

Πλεονεκτήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη

Ένα από τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα της μαστογραφίας είναι η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του μαστού και αυτόματα η πιο γρήγορη έναρξη των θεραπειών.

Επιπλέον, όπως υπογραμμίζει η Δρ. Rexrode, η μαστογραφία είναι σημαντική για τις μεγαλύτερες γυναίκες, καθώς πολλοί καρκίνοι του μαστού που εμφανίζονται σε ηλικιωμένες γυναίκες, είναι ευκολότεροι στη θεραπεία, σε σχέση με εκείνους που εμφανίζονται σε νεότερες γυναίκες, καθώς τείνουν να είναι θετικοί στους υποδοχείς οιστρογόνων. Αυτό σημαίνει ότι η θεραπεία δεν απαιτεί απαραίτητα χημειοθεραπεία και οι γιατροί ενδέχεται να μπορούν να χρησιμοποιήσουν ορμονική θεραπεία, η οποία είναι πιο ανώδυνη για τις γυναίκες.

Συγκεκριμένα, η ορμονική θεραπεία χρησιμοποιεί έναν τύπο φαρμάκου, γνωστό ως αναστολέα της αρωματάσης, όπως η αναστροζόλη (Arimidex), η εξεμεστάνη (Aromasin) και η λετροζόλη (Femara), που επιβραδύνει την παραγωγή οιστρογόνων από τον οργανισμό. Μια άλλη επιλογή, η ταμοξιφαίνη (Genox, Istubal, Nolvadex και Valodex), εμποδίζει την είσοδο οιστρογόνου που τροφοδοτεί την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων.

Μειονεκτήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη

Ενώ υπάρχουν σίγουρα οφέλη για τη διάγνωση και τη θεραπεία καρκίνων σε ηλικιωμένες γυναίκες, υπάρχουν επίσης και κίνδυνοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν την τελική απόφαση, όπως:

• Ο κίνδυνος ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων: Όπως εξηγεί η Δρ. Golen, μερικές φορές οι μαστογραφίες δείχνουν ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα (μαστογραφίες που δείχνουν ανώμαλα αποτελέσματα, αλλά δεν υπάρχει πραγματικός καρκίνος στο σημείο) θα απαιτήσουν περαιτέρω εξετάσεις ή βιοψία. Αυτή η διαδικασία, για τις ηλικιωμένες γυναίκες είναι επίσης αγχωτική και επώδυνη και μπορεί να δείξει ότι τελικά δεν υπάρχει καρκίνος και ότι το αποτέλεσμα της μαστογραφίας ήταν ψευδώς θετικό. Στην περίπτωση, λοιπόν, που μια γυναίκα είναι υγιής πρέπει να σταθμίσει το άγχος που θα προκαλέσει ένα ψευδώς θετικό αποτέλεσμα με το όφελος της έγκαιρης διάγνωσης και να αποφασίσει τι θέλει να κάνει. Από την άλλη, οι γυναίκες που έχουν παράγοντες κινδύνου να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού πρέπει να συμβουλεύονται οπωσδήποτε τον γιατρό τους πριν πάρουν την οποιαδήποτε απόφαση.
• Υπερβολική θεραπεία: Υπάρχουν κάποιες πρώιμες ή προκαρκινικές καταστάσεις που μπορεί να αποκαλυφθούν από τη μαστογραφία, οι οποίες να μην χρειάζονται θεραπεία. Πολλές γυναίκες μπορούν να ζήσουν πολλά χρόνια με αυτές χωρίς να εμφανίσουν επιπλοκές. Ωστόσο, λόγω του ότι οι γιατροί δεν γνωρίζουν με σαφήνεια ποιες περιπτώσεις μπορεί τελικά να προκαλέσουν επικίνδυνα προβλήματα και ποιες όχι, συνιστούν για όλες θεραπεία. Αυτό αποτελεί για τις ηλικιωμένες γυναίκες μια επιπλέον ταλαιπωρία. Για παράδειγμα, τα ασβεστώματα που δημιουργούνται στον μαστό, δεν είναι επικίνδυνες καταστάσεις και σύμφωνα με τους ειδικούς, πολλές γυναίκες μπορούν να πεθάνουν με αυτά, αλλά ποτέ εξαιτίας αυτών, ωστόσο και για αυτές τις καταστάσεις συνιστάται θεραπεία.
• Δημιουργία ανησυχίας και άγχους: Η μαστογραφία μπορεί να είναι αγχωτική, ειδικά όταν κάποια γυναίκα καλείται να εξετάσει μη φυσιολογικά ευρήματα. Επιπλέον, αυτά τα ευρήματα μπορεί να οδηγήσουν σε επεμβατικές διαγνωστικές  διαδικασίες, όπως βιοψίες, χωρίς λόγο.
• Φυσικό άγχος και παρενέργειες θεραπειών: Για τις περισσότερες ηλικιωμένες γυναίκες η θεραπεία του καρκίνου του μαστού είναι ανεκτή, αλλά για κάποιες άλλες μπορεί να είναι αγχωτική και εξαιρετικά επώδυνη σωματικά και ψυχικά, καθώς μαζί με τις θεραπείες ακτινοθεραπείας ή χημειοθεραπείας μπορεί να χρειαστεί και μαστεκτομή για την αφαίρεση του ενός ή και των δύο μαστών. Οι γυναίκες αυτές μπορεί να είναι πρόθυμες να αντέξουν αυτές τις θεραπείες, αλλά να μην είναι σωματικά ικανές να το πραγματοποιήσουν. Σύμφωνα με την Δρ Rexrode, σε καμία περίπτωση δεν συνιστάται να μην αντιμετωπίζεται ο καρκίνος σε ηλικιωμένες γυναίκες άνω των 80 ετών, αλλά πρέπει να υπολογίζονται τα οφέλη και οι κίνδυνοι των θεραπειών, ώστε η θεραπεία να μην καταλήξει τελικά να είναι χειρότερη από την ασθένεια.

Συμπερασματικά

Η κάθε γυναίκα θα πρέπει πάρει την απόφαση σχετικά με την μαστογραφία της ανάλογα με τις ανάγκες και τους κινδύνους της.  Για παράδειγμα μια υγιής 83χρονη γυναίκα που αναμένει να ζήσει άλλα 10 χρόνια και είναι πρόθυμη να υποβληθεί, όχι μόνο στη μαστογραφία, αλλά και σε παρακολούθηση και θεραπείες για τον καρκίνο εάν χρειαστεί, θα πρέπει να συνεχίσει να κάνει μαστογραφίες. Από την άλλη πλευρά, εάν μια γυναίκα δεν έχει και τόσο καλή υγεία ή απλά δεν είναι πρόθυμη να αντέξει την παρακολούθηση και τη θεραπεία, ίσως είναι καιρός να σταματήσει τις ετήσιες μαστογραφίες. Κάθε απόφαση, όμως, πρέπει να λαμβάνεται με την συμβουλή του γιατρού.