Συνεργατική φροντίδα: Θεραπεία ψυχικών ασθενειών στην πρωτοβάθμια φροντίδα

Όπως στους περισσότερους ανθρώπους, πιθανότατα δεν αρέσει ούτε και σε εσάς το να πηγαίνετε στο γιατρό μόνο και μόνο για να σας παραπέμψει σε έναν άλλο γιατρό διαφορετικής ειδικότητας. Δυστυχώς, η κατακερματισμένη φροντίδα αποτελεί μια πραγματικότητα για τους ανθρώπους που πάσχουν από κοινές ψυχικές ασθένειες, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Δεν θα ήταν όμως ωραίο, να μπορούσατε να αντιμετωπίσετε και τις σωματικές και τις ψυχικές ανάγκες σας ταυτόχρονα;

Γιατί είναι σημαντικό οι ψυχικές και σωματικές ασθένειες να αντιμετωπίζονται μαζί;

Στην ιατρική, οι ασθένειες του εγκεφάλου, αντιμετωπίζονται σε εξειδικευμένα περιβάλλοντα, ξεχωριστά από την υπόλοιπη ιατρική περίθαλψη. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι υπάρχει ισχυρή σχέση μεταξύ ψυχικών ασθενειών και πολλών ιατρικών παθήσεων, όπως καρδιακές παθήσεις, πνευμονικές παθήσεις, ανοσολογική λειτουργία και πόνος.

Οι ψυχικές ασθένειες μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τις σωματικές ασθένειες, αλλά ισχύει και το αντίστροφο, οι σωματικές ασθένειες μπορούν να οδηγήσουν σε ψυχολογική δυσφορία και ασθένεια μέσω συγκεκριμένων οδών, όπως η φλεγμονή.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η θεραπεία των ψυχικών ασθενειών σε περιβάλλον πρωτοβάθμιας περίθαλψης, βελτιώνει την πρόσβαση στη φροντίδα της ψυχικής υγείας και μειώνει το στίγμα.

Τι είναι η συνεργατική φροντίδα;

Η συνεργατική φροντίδα είναι ένα ομαδικό μοντέλο ολοκληρωμένης ψυχιατρικής και πρωτοβάθμιας φροντίδας, που είναι σε θέση να θεραπεύσει ψυχικές καταστάσεις σε περιβάλλον πρωτοβάθμιας περίθαλψης.

Όπως αναφέρει η Stephanie Collier, MD, MPH, «μια πολυεπιστημονική ομάδα, που αποτελείται από έναν ειδικό συμπεριφορικής υγείας, ένα κοινωνικο λειτουργό και ένα ψυχίατρο, συνεργάζεται συντονισμένα για να μπορέσει να παρέχει θεραπεία στον ασθενή, αλλά και για να καθοδηγήσει τον γιατρό της πρωτοβάθμιας φροντίδας του ασθενούς».

Η συνεργατική φροντίδα επικεντρώνεται στον ασθενή, με τους κλινικούς γιατρούς να πραγματοποιούν παρακινητικές συνεντεύξεις που στόχο έχουν να βοηθήσουν τον ασθενή να εντοπίσει το πρόβλημα, να θέσει στόχους που σχετίζονται με τη συμπεριφορά και την υγεία του και να τους πετύχει. Σημειώνεται ότι αυτό το μοντέλο φροντίδας, περιλαμβάνει 6 συνεδρίες, μια κάθε δεύτερη εβδομάδα, για 12 εβδομάδες και στη συνέχεια ακολουθούν 3 μηνιαίες συνεδρίες συντήρησης.

Σε ποιες ψυχικές καταστάσεις μπορεί να βοηθήσει η συνεργατική φροντίδα;

Οι ασθενείς μπορούν να συμμετάσχουν στην συνεργατική φροντίδα για να αντιμετωπίσουν το άγχος τους, την κατάθλιψη, διαταραχές χρήσης ουσιών ή για να αναπτύξουν δεξιότητες διαχείρισης άγχους στην εργασία ή στο σπίτι.

Οι στόχοι της συνεργατικής φροντίδας, ανάμεσα σε άλλα, μπορεί να περιλαμβάνουν την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, τον καθορισμό μιας ημερομηνίας διακοπής καπνίσματος ή την εξάσκηση της προσοχής για τη μείωση του άγχους. Όλα αυτά έχουν άμεσο αντίκτυπο τόσο στην ψυχική, όσο και σωματική υγεία.

Τονίζεται ότι εκτός από τη συμπεριφορική καθοδήγηση, η πολυεπιστημονική ομάδα μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή συστήνοντας του και άλλες ομάδες υποστήριξης, συνδέοντας τον με ομάδες που παρέχουν στέγαση ή οικονομική βοήθεια ή χορηγώντας του κάποια φαρμακευτική αγωγή.

Είναι εφικτή η συνεργατική φροντίδα κατά τη διάρκεια της COVID-19;

Ο ψυχολογικός αντίκτυπος της πανδημίας, στα άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό και τα αγαπημένα τους πρόσωπα είναι βαθύς. Η συνεργατική ομάδα φροντίδας έχει προσαρμοστεί σε αυτήν την έξαρση της ψυχικής δυσφορίας, παρέχοντας πρόσθετη υποστήριξη στους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Οι εκπαιδευτές έχουν διευρύνει τις πρακτικές τους και μέσω βιντεοκλήσεων μπορούν να παρέχουν συγκεκριμένες πρακτικές γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας (CBT), ώστε να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης που σχετίζονται με την  COVID-19.