Τα προβιοτικά είναι ζωντανά βακτήρια που είναι ευεργετικά για το πεπτικό σύστημα. Αυτοί οι φυσικοί μικροοργανισμοί θεωρούνται «καλοί», διότι κρατούν υπό έλεγχο τα «κακά» βακτήρια και τους μύκητες. Τα προβιοτικά υπάρχουν στο γιαούρτι και σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, αλλά μπορούν να ληφθούν και ως συμπληρώματα. (8 τροφές πλούσιες σε προβιοτικά για τη σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος)

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι προβιοτικών σε συμπληρώματα είναι το Lactobacillus και το Bifidobacterium. (Bρεφικά προβιοτικά: Οφελούνται τα μωρά από τη χρήση τους;)

Για ποιες καταστάσεις υγείας είναι χρήσιμα τα προβιοτικά;

Πολλές έρευνες έχουν αφιερωθεί στην αξιολόγηση των πλεονεκτημάτων των προβιοτικών, ιδιαίτερα στον τομέα της υγείας του πεπτικού συστήματος. Ενώ ορισμένα από τα αποτελέσματα ήταν θετικά, άλλοι μακροχρόνιοι ισχυρισμοί δεν έχουν υποστηριχθεί από την έρευνα.

Μερικά από τα βασικά ευρήματα της πρόσφατης έρευνας είναι τα ακόλουθα:

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου

Ο ρόλος της μικροχλωρίδας του εντέρου στην ανάπτυξη του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου (IBS) είναι καλά τεκμηριωμένος από τα ερευνητικά στοιχεία. Ως εκ τούτου, το σώμα της έρευνας για τη δυνατότητα των προβιοτικών να ανακουφίζουν τα συμπτώματα του IBS, συνεχίζει να αυξάνεται.

Αρκετές μελέτες έχουν βρει ότι τα προβιοτικά έχουν θετική επίδραση στη σοβαρότητα των πιο κοινών συμπτωμάτων του IBS, όπως ο κοιλιακός πόνος και η διάρροια.

Ωστόσο, οι κατευθυντήριες γραμμές της AGA, δεν συνιστούν τη χρήση προβιοτικών από παιδιά και ενήλικες με IBS, παρά μόνο στο πλαίσιο μιας κλινικής δοκιμής. (Προβιοτικά: Τι είναι και πότε χρειάζεται να τα παίρνετε;)

Διάρροια που σχετίζεται με τη χρήση αντιβιοτικών

Άλλες μελέτες, έχουν ερευνήσει το κατά πόσον τα προβιοτικά μπορούν να παίξουν ρόλο στην πρόληψη της διάρροιας, που προκαλείται από τη χρήση αντιβιοτικών. (Προβιοτικά: Μπορούν να αποτρέψουν τη διάρροια που σχετίζεται με τα αντιβιοτικά;)

Δεδομένου ότι τα αντιβιοτικά μπορούν να σκοτώσουν τόσο τα «καλά», όσο και τα «κακά» βακτήρια, οι ερευνητές θεώρησαν, ξεκινώντας την έρευνά τους, ότι τα προβιοτικά συμπληρώματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της πεπτικής χλωρίδας στην κανονική της κατάσταση. Μια ανασκόπηση μελετών από την Κίνα, που πραγματοποιήθηκε το 2018, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα προβιοτικά μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο διάρροιας που προκαλείται από αντιβιοτικά, κατά 50 – 60%, ιδιαίτερα τα προβιοτικά Saccharomyces boulardii  και Lactobacillus rhamnosus GG.

Οι οδηγίες της AGA συνιστούν ορισμένα προβιοτικά στελέχη για ενήλικες και παιδιά που λαμβάνουν αντιβιοτική θεραπεία. (Μπορούν τα προβιοτικά και τα πρεβιοτικά να επαναφέρουν τα βακτήρια του εντέρου;)

Κολπικές λοιμώξεις

Η χρήση προβιοτικών για τη θεραπεία κοινών κολπικών λοιμώξεων, όπως η βακτηριακή κολπίτιδα και η κολπική καντιντίαση (λοίμωξη ζύμης), παραμένει αμφιλεγόμενη, με ορισμένες μελέτες να δείχνουν οφέλη και άλλες όχι.

Από τα συμπληρώματα που λαμβάνονται από το στόμα, που εξετάστηκαν, τα Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus rhamnosus GR-1 και Lactobacillus fermentum RC-14 θεωρήθηκαν τα πιο ωφέλιμα. Αντίθετα, η κολπική χρήση προβιοτικών δεν επέφερε θετικά αποτελέσματα στη θεραπεία λοιμώξεων από ζυμομύκητες, σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2006, η οποία δημοσιεύθηκε στο Journal of Antimicrobial Chemotherapy. (Κολπική χλωρίδα: Γιατί είναι σημαντική; Πώς μπορεί να αποκατασταθεί;)

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD), η οποία περιλαμβάνει την ελκώδη κολίτιδα και τη νόσο του Crohn, χαρακτηρίζεται από επίμονα γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως κοιλιακό άλγος, φούσκωμα, αίμα στα κόπρανα, μετεωρισμός, διάρροια, ναυτία και έμετος.

Είναι ενδιαφέρον ότι, ενώ πολλά από τα τρέχοντα στοιχεία υποδηλώνουν ότι τα προβιοτικά μπορούν να αποτρέψουν την επανεμφάνιση της ελκώδους κολίτιδας, δεν παρατηρήθηκε το ίδιο με τη νόσο του Crohn. Επιπλέον, τα οφέλη αποδίδονταν σε συγκεκριμένα προβιοτικά στελέχη ή συνδυασμούς στελεχών. (Πώς συνδέεται η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και η κατάθλιψη;)

Μάλιστα, μια ανασκόπηση του Cochrane του 2009, η οποία αξιολόγησε 23 διαφορετικές τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες, διαπίστωσε ότι τα προβιοτικά δεν ήταν πιο αποτελεσματικά στην πρόληψη ή τη θεραπεία της νόσου του Crohn, από το εικονικό φάρμακο που χρησιμοποιήθηκε.