Τα γλυκά τρόφιμα και επιδόρπια ανήκουν στην κατηγορία των γευστικών τροφών, τις οποίες οι άνθρωποι καταναλώνουν για ευχαρίστηση και όχι λόγω πείνας ή διατροφικών αναγκών. Μερικοί άνθρωποι μάλιστα μπορεί να συνεχίζουν να καταναλώνουν γλυκά σνακ εάν τους δοθεί πρόσβαση σε αυτά, ακόμη και όταν έχουν ήδη φάει και δεν πεινάνε.

Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Current Biology, εξέτασε το ρόλο της μικροχλωρίδας του εντέρου στην επίδραση της διατροφικής συμπεριφοράς (ιδιαίτερα όσον αφορά την κατανάλωση εύγευστων γλυκών ή λιπαρών τροφών) σε ποντίκια. Επιπλέον, διερευνήθηκε το εάν τα αντιβιοτικά επηρεάζουν αυτή τη συμπεριφορά και διαπιστώθηκε πως τα ποντίκια με διαταραγμένη εντερική μικροχλωρίδα λόγω της λήψης αντιβιοτικών κατανάλωναν έως και 50% περισσότερη ζάχαρη σε σχέση με ποντίκια που είχαν φυσιολογικά επίπεδα βακτηρίων στο έντερό τους.

Τι είναι η μικροχλωρίδα του εντέρου;

Οι όροι «μικροχλωρίδα» και «μικροβίωμα» συχνά χρησιμοποιούνται ως ταυτόσημες έννοιες, αλλά αυτό είναι λάθος καθώς υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο.

Η μικροχλωρίδα περιλαμβάνει όλους τους μικροοργανισμούς (βακτήρια, μύκητες, ιοί, κλπ) που υπάρχουν σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, όπως για παράδειγμα το ανθρώπινο πεπτικό σύστημα, ενώ το μικροβίωμα αναφέρεται σε όλους τους μικροοργανισμούς και τα γονιδιώματα αυτών που υπάρχουν σε ολόκληρο το περιβάλλον του σώματος.

Πώς σχετίζεται η εντερική μικροχλωρίδα με την υπερκατανάλωση γλυκών;

Είναι γνωστό εδώ και αρκετά χρόνια πως η διατροφή διαμορφώνει τη σύνθεση του μικροβιώματος του εντέρου, αλλά παραμένει ακόμη ανεξερεύνητο το εάν τα βακτήρια του εντέρου επηρεάζουν και τις διατροφικές συμπεριφορές.

Στην προαναφερθείσα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν το πώς η εξάντληση της εντερικής μικροχλωρίδας μέσω της χρήσης αντιβιοτικών επηρεάζει τις διατροφικές συμπεριφορές σε ποντίκια, καθώς και τι συμβαίνει όταν η σύνθεση της εντερικής μικροχλωρίδας αποκαθίσταται μέσω μεταμόσχευσης κοπράνων.

Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η διαταραχή του εντερικού μικροβιώματος από τη χρήση αντιβιοτικών οδήγησε σε υπερκατανάλωση ζαχαρούχων ή εύγευστων τροφών από ποντίκια, αλλά όχι σε υπερβολική κατανάλωση της κανονικής τους τροφής.

Οι ερευνητές πιστεύουν πως τα αποτελέσματα αυτά δεν οφείλονται σε κάποια διατροφική ανάγκη, αλλά πιθανότατα σε ένα συμπεριφορικό κίνητρο για την κατανάλωση περισσότερης ποσότητας ενός επιθυμητού φαγητού όταν λείπουν ορισμένα βακτήρια του εντέρου.

Ποια είδη βακτηρίων βοηθούν στον έλεγχο της υπερκατανάλωσης γλυκών;

Στα πλαίσια της μελέτης, οι ερευνητές ανακάλυψαν πως μόνο ένας συγκεκριμένος τύπος βακτηρίων του εντέρου ήταν ικανός να βοηθήσει τα ποντίκια στον έλεγχο της υπερκατανάλωσης ζαχαρούχων τροφών.

Συγκεκριμένα, η αποκατάσταση του μικροβιώματος του εντέρου σε ποντίκια που έλαβαν αντιοβιοτικά μέσω μεταμόσχευσης κοπράνων από ποντίκια που δεν έλαβαν αντιβιοτικά, βοήθησε στην καταστολή της υπερκατανάλωσης εύγευστων τροφών από τα ποντίκια.

Οι ερευνητές προσδιόρισαν δύο ομάδες βακτηρίων, οι οποίες ήταν υπεύθυνες για το αποτέλεσμα αυτό που παρατηρήθηκε στα ποντίκια: τα βακτήρια του είδους Lactobacillus johnsonii και μια ομάδα βακτηρίων που είναι γνωστά ως S24-7. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω μελέτη για τον εντοπισμό του τρόπου με τον οποίο τα βακτήρια αυτά μπορούν να ελέγχουν τη διατροφική συμπεριφορά.

Συνολικά, τα αποτελέσματα της μελέτης υποστηρίζουν πως ένα υγιές μικροβίωμα του εντέρου στα ποντίκια είναι ικανό να ελέγχει τη διατροφική συμπεριφορά όσον αφορά την κατανάλωση ανθυγιεινών, ζαχαρούχων και λιπαρών τροφίμων, που είναι ελκυστικά για αυτά.

Πώς μπορεί να χρησιμεύουν τα αποτελέσματα της μελέτης στην αντιμετώπιση της υπερφαγίας;

Τα ποντίκια χρησιμοποιούνται συχνά σε μελέτες για να μοντελοποιήσουν τις ανθρώπινες αντιδράσεις, καθώς επιδεικνύουν παρόμοια μοτίβα αντιδράσεων σε περιβαλλοντικές πιέσεις. Ωστόσο, η παρέκταση των ευρημάτων στους ανθρώπους θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή.

Ένα από τα πιο πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα αυτής της μελέτης ενδεχομένως αφορά τη χρήση συγκεκριμένων προβιοτικών για την αντιμετώπιση ορισμένων διατροφικών διαταραχών. Τα ευρήματα αυτής της μελέτης μπορεί να ανοίξουν το δρόμο για την ανακάλυψη χειρισμών του εντερικού μικροβιώματος στους ανθρώπους, οι οποίοι θα ρυθμίζουν τις καταναγκαστικές συμπεριφορές, όπως η υπερφαγία, θα βοηθούν στην πρόληψη της παχυσαρκίας και θα παρέχουν αποτελεσματική θεραπεία για την ανορεξία.

Όπως συμβαίνει σε κάθε περίπτωση μελέτης που διεξάγεται σε ποντίκια όμως, είναι απαραίτητο να γίνουν δοκιμές και σε ανθρώπους προτού καθοριστεί ο βαθμός στον οποίο αυτά τα ευρήματα ισχύουν.