Μια ομάδα επιστημόνων κατέγραψε κατά τύχη τα εγκεφαλικά κύματα ενός 87χρονου ασθενή καθώς πέθαινε, δίνοντας μια εικόνα για το τι ακριβώς συμβαίνει στον εγκέφαλο τις τελευταίες στιγμές της ζωής ενός ανθρώπου.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Frontiers in Aging Neuroscience.

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο την στιγμή του θανάτου;

Τα μοτίβα των εγκεφαλικών κυμάτων του άνδρα, στα 30 δευτερόλεπτα πριν και μετά τη διακοπή της καρδιάς του, ήταν παρόμοια με αυτά που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ονείρου, της ανάκλησης μνήμης και του διαλογισμού. (Τι μπορεί να προκαλέσει τον ξαφνικό θάνατο ενός παιδιού;)

Ο άνδρας νοσηλευόταν στο νοσοκομείο μετά από πτώση, με εγκεφαλικό τραυματισμό και επιληπτικές κρίσεις και ενώ οι γιατροί χρησιμοποιούσαν ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) για να εντοπίσουν τις κρίσεις του και να τον θεραπεύσουν, υπέστη καρδιακή προσβολή και πέθανε. Την στιγμή του θανάτου του, το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) κατέγραψε αλλαγές στα εγκεφαλικά κύματα γάμμα (ταλαντώσεις) και σε άλλους τύπους εγκεφαλικών κυμάτων.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα της μελέτης, Δρ. Ajmal Zemmar, νευροχειρουργό στο Πανεπιστήμιο του Λούισβιλ στο Κεντάκι, μέσω της δημιουργίας ταλαντώσεων που εμπλέκονται στην ανάκτηση μνήμης, ο εγκέφαλος μπορεί να ανακαλέσει σημαντικά γεγονότα της ζωής, λίγο πριν τον θάνατο. Παρόλα αυτά, είναι αδύνατον να ειπωθεί με σιγουρά το τι βίωσε ο άνδρας στο μυαλό του την στιγμή του θανάτου του. (Ο εγκέφαλός μας επαναλαμβάνει τις εμπειρίες μας όταν κοιμόμαστε)

Οι ερευνητές, τόνισαν ότι δεν μπορούν να εξαχθούν ακριβή συμπεράσματα με βάση την παρούσα μελέτη, η οποία αφορούσε μόνο έναν μεμονωμένο ασθενή. Ο οποίος, μάλιστα, είχε επιληψία με οίδημα και αιμορραγία στον εγκέφαλο, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τα ευρήματα. Συγκεκριμένα, ο εγκεφαλικός τραυματισμός και η βλάβη στην λευκή ουσία του εγκεφάλου, μπορούν να επηρεάσουν την ρυθμική εγκεφαλική δραστηριότητα. (Συμπτώματα διάσεισης: Πότε πρέπει να επισκεφτείτε ένα γιατρό;)

Οι ίδιες αλλαγές παρατηρήθηκαν και στον εγκέφαλο αρουραίων την στιγμή του θανάτου τους

Σε μια μελέτη του 2009, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο George Washington, πραγματοποίησαν καταγραφές ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος σε επτά ασθενείς που ήταν βαριά άρρωστοι την στιγμή του θανάτου τους, διαπιστώνοντας αύξηση της ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου τους, η οποία παρατηρήθηκε ακόμη και όταν η αρτηριακή τους πίεση είχε σταματήσει. (Εγκέφαλος: Πώς μπορείτε να τον ενισχύσετε;)

Σε μια μελέτη του 2013, μια άλλη ερευνητική ομάδα, διαπίστωσε παρόμοιες αλλαγές στα εγκεφαλικά κύματα γάμμα των αρουραίων τη στιγμή του θανάτου τους, όπως ακριβώς συνέβη στον ασθενή της παρούσας μελέτης. Μέσα σε 30 δευτερόλεπτα αφότου σταμάτησε η καρδιά των αρουραίων να χτυπά, εμφάνισαν ένα εκτεταμένο κύμα συγχρονισμένης εγκεφαλικής δραστηριότητας που σχετίζεται με έναν εξαιρετικά διεγερμένο εγκέφαλο.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα της μελέτης Δρ. George Mashou, επίκουρο καθηγητή αναισθησιολογίας και νευροχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, παρόλο που οι αρουραίοι βρίσκονταν στο πρώιμο στάδιο του θανάτου, όταν ήταν δηλαδή «σχεδόν νεκροί», πολλές γνωστές ηλεκτρικές υπογραφές της συνείδησής τους ξεπέρασαν τα επίπεδα που καταγράφονται στην φάση της εγρήγορσης, υποδηλώνοντας ότι ο εγκέφαλος είναι ικανός να έχει οργανωμένη ηλεκτρική δραστηριότητα λίγο πριν τον οριστικό θάνατο. (Αιφνίδιος καρδιακός θάνατος: Πόσο συχνός είναι σε παιδιά και εφήβους;)

Η ομοιότητα μεταξύ των αποτελεσμάτων των δύο μελετών υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρχει μια κοινή νευρολογική απόκριση στον θάνατο, που εμφανίζεται σε όλα τα είδη, ή τουλάχιστον μεταξύ των θηλαστικών.