Οι περισσότεροι ασθενείς με καρδιοπάθειες αναρωτιούνται αν θα πρέπει να παίρνουν συμπληρώματα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων για να μειώσουν τον κίνδυνο που διατρέχουν. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα όμως, είναι διφορούμενη, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να δίνουν μια σαφή απάντηση. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι μερικοί ασθενείς δεν θα μπορούσαn να επωφεληθούν, σημαίνει απλώς ότι δεν υπάρχει τυποποιημένη έρευνα για να δοθεί μια συγκεκριμένη καθοδήγηση.

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ωφελούν τα άτομα με καρδιοπάθειες;

Α. Δοκιμή REDUCE-IT: Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα δείχνουν κάποιο όφελος και εγκρίνονται από την FDA

Στο ιχθυέλαιο υπάρχουν δύο σημαντικά ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) και το docosahexaenoic acid (DHA). Η American Heart Association (AHA), τα τελευταία 20 χρόνια, προτείνει τα ωμέγα-3 που προέρχονται από το ψάρι και το ιχθυέλαιο, για τη μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο, σε άτομα που έχουν ήδη καρδιαγγειακή νόσο (CVD).

Ένα συνταγογραφούμενο συμπλήρωμα ωμέγα-3 που πωλείται με την επωνυμία Vascepa, περιέχει καθαρό εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) και συνταγογραφείται σε άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, λόγω των καλών κλινικών αποτελεσμάτων της δοκιμής REDUCE-IT.

Στη συγκεκριμένη μελέτη συμμετείχαν περισσότεροι από 8000 ασθενείς με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο και υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα. Οι μισοί συμμετέχοντες κλήθηκαν να παίρνουν ένα εικονικό φάρμακο και οι άλλοι μισοί 2 γραμμάρια Vascepa δύο φορές την ημέρα. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι το Vascepa είχε σημαντικά μεγαλύτερο όφελος από το εικονικό φάρμακο. Συγκεκριμένα διαπιστώθηκε ότι το Vascepa μείωσε:

• τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων στο αίμα
• τον αριθμό των καρδιακών προσβολών και των εγκεφαλικών επεισοδίων
• την ανάγκη χρήσης καρδιακού στεντ για το άνοιγμα φραγμένων αρτηριών
• τις περιπτώσεις θανάτου

Μια επακόλουθη μετα-ανάλυση, η οποία περιελάμβανε δεδομένα από περισσότερες από 10 μελέτες, διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα ωμέγα-3 ιχθυελαίου μείωσαν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και θανάτου από στεφανιαία νόσο.

Τον Δεκέμβριο του 2020, η FDA ενέκρινε τη χρήση του Vascepa για τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών επεισοδίων σε ορισμένους ασθενείς που διέτρεχαν υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου ή είχαν ήδη καρδιαγγειακή νόσο.

Β. Η δοκιμή STRENGTH δημιούργησε αμφιβολίες για τα οφέλη των ωμέγα-3

Η μελέτη STRENGTH, που δημοσιεύθηκε στο JAMA, εξέτασε μια διαφορετική σύνθεση ωμέγα-3 ιχθυελαίου – έναν συνδυασμό EPA και DHA – για να δει το κατά πόσο θα μειωθεί ο καρδιαγγειακός κίνδυνος.

Στην συγκεκριμένη μελέτη συμμετείχαν περισσότεροι από 13.000 ασθενείς που τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν είτε το συνδυαστικό χάπι EPA / DHA, είτε το εικονικό φάρμακο. Η μελέτη ωστόσο, σταμάτησε νωρίς διότι δεν παρατηρήθηκαν διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων.

Δεν είναι σαφές το γιατί η δοκιμή REDUCE-IT έδειξε όφελος από τα ωμέγα-3, ενώ η μελέτη STRENGTH δεν έδειξε κάτι αντίστοιχο, αλλά αυτή η διαφορά γεννά πολλά ερωτήματα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα διαφορετικά αποτελέσματα ενδέχεται να οφείλονται στα διαφορετικούς τύπους και συνδυασμούς ωμέγα-3 που μελετήθηκαν. Η REDUCE-IT μελέτησε καθαρό EPA υψηλής δόσης, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Μάλιστα και μια άλλη μελέτη κατέληξε στο ίδιο αποτέλεσμα. Από την άλλη, η δοκιμή STRENGTH μελέτησε έναν συνδυασμό EPA και DHA, αλλά καμία άλλη μελέτη δεν μελέτησε μεμονωμένα την επίδραση του DHA στον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Ως εκ τούτου, το ερώτημα που προκύπτει είναι «μήπως το DHA αντισταθμίζει τα οφέλη του EPA;».

Τι πρέπει να κάνουν οι γιατροί;

Στην βάση των πιο πάνω δεδομένων, οι γιατροί θα μπορούσαν να συνταγογραφούν στους ασθενείς τους είτε ένα συμπλήρωμα ωμέγα-3 μόνο με EPA υψηλής δόσης ή ένα συνδυαστικό συμπλήρωμα ωμέγα-3 το οποίο να περιέχει περισσότερο EPA από DHA.

Πέραν των συμπληρωμάτων όμως, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής αποδεδειγμένα μειώνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και σε καμία περίπτωση δεν πρεπει να παραλείπονται. Οι ασθενείς λοιπόν, θα πρεπει να τρέφονται υγιεινά, να ασκούνται τακτικά και να ακολουθούν κατά γράμμα τη φαρμακευτική αγωγή που τους συνιστά ο γιατρός τους.