Το νερό είναι απαραίτητο για την επιβίωση κάθε έμβιου οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων. Ορισμένες καταστάσεις όμως αυξάνουν τις ανάγκες ενός ανθρώπου σε υγρά και προκαλούν έντονο αίσθημα δίψας.

Η απώλεια μεγάλης ποσότητας υγρών από το σώμα, έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια ηλεκτρολυτών, όπως το νάτριο και το κάλιο, που βοηθούν στη σωστή λειτουργία του οργανισμού (πχ. αναπνοή, κίνηση, ομιλία). Σε αυτή την περίπτωση ένας άνθρωπος θεωρείται αφυδατωμένος και συνήθως το πρώτο σημάδι που βιώνει είναι η υπερβολική δίψα. (2 ώρες αφυδάτωσης μπορούν να επηρεάσουν το σώμα και τον εγκέφαλο)

Ορισμένες παθήσεις, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η αυξημένη εφίδρωση, η πολύ συχνή ούρηση, ο έμετος ή η διάρροια μπορεί να θέσουν κάποιον σε αυξημένο κίνδυνο αφυδάτωσης. Επιπλέον, άτομα που αθλούνται έντονα και ηλικιωμένοι είναι πιο πιθανό να αφυδατωθούν, ενώ οι άνδρες μεσήλικες και ηλικιωμένοι μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών λόγω της αφυδάτωσης. (Η υπερβολική δίψα είναι σημάδι διαβήτη στα παιδιά;)

Σύμφωνα με μελέτες, με την πάροδο του χρόνου η ανίχνευση της αφυδάτωσης γίνεται πιο δύσκολη, με αποτέλεσμα οι ηλικιωμένοι να μην συνειδητοποιούν αρκετές φορές πως είναι αφυδατωμένοι και επομένως να μην κάνουν κάτι για να το αντιμετωπίσουν. Στην περίπτωση που η αφυδάτωση δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να προκαλέσει ταχυπαλμία και να επιβαρύνει την καρδιά.

Η υπερβολική αφυδάτωση, η οποία ορίζεται ως απώλεια περισσότερου από 10% του σωματικού βάρους σε υγρά, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε θανατηφόρες επιπλοκές για την υγεία. Ωστόσο, οι περιπτώσεις αυτές είναι σπάνιες και τις περισσότερες φορές η αναπλήρωση των υγρών μπορεί να γίνει εύκολα.

Ποια είναι τα σημάδια της αφυδάτωσης;

Η δίψα, η ζάλη, η κούραση και η δυσκοιλιότητα είναι μερικά από τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια της ήπιας αφυδάτωσης. Ωστόσο, μερικές φορές τα σημάδια της αφυδάτωσης δεν είναι τόσο εμφανή. Μερικά από τα λιγότερο συνηθισμένα συμπτώματα της αφυδάτωσης είναι τα εξής:

1. Δυσάρεστη αναπνοή

Η αφυδάτωση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη παραγωγή σάλιου, η οποία είναι πιθανό να οδηγήσει σε βακτηριακή υπερανάπτυξη στη στοματική κοιλότητα και δυσάρεστη αναπνοή. Επομένως, το στεγνό στόμα και η δυσάρεστη αναπνοή θα μπορούσαν να υποδηλώνουν αφυδάτωση.

Η βακτηριακή ανάπτυξη στο στόμα, κατά τη διάρκεια της νύχτας που η παραγωγή σάλιου επιβραδύνεται, μπορεί να είναι και ο λόγος της δυσάρεστης αναπνοής κατά το πρωινό ξύπνημα.

2. Ξηρό ή κοκκινισμένο δέρμα

Καθώς ένα άτομο περνάει από διάφορα στάδια αφυδάτωσης, το δέρμα του μπορεί να γίνει πολύ ξηρό και να φαίνεται κόκκινο. Επίσης, χαρακτηριστικό είναι το ότι μετά από ένα τσίμπημα το αφυδατωμένο δέρμα μπορεί να χρειάζεται περισσότερο χρόνο να επιστρέψει στην κανονική, επίπεδη εμφάνισή του απ’ ότι συνήθως.

3. Κράμπες στους μύες

Όταν το σώμα χάνει αρκετά υγρά δεν είναι πλέον σε θέση να ρυθμίσει αποτελεσματικά τη θερμοκρασία του και να κρυώσει επαρκώς, με αποτέλεσμα το άτομο να εμφανίζει ασθένεια θερμότητας. Σε αυτή την περίπτωση, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στις μυϊκές κράμπες που μπορεί να συμβούν κατά τη διάρκεια της άσκησης, ιδιαίτερα σε περιβάλλον με υψηλές θερμοκρασίες.

Όσο πιο πολύ ζεσταίνεται το σώμα ενός αφυδατωμένου ατόμου, τόσο πιο πιθανό είναι να πάθει μυϊκές κράμπες, λόγο της επίδρασης που έχει η θερμοκρασία στους μύες. Οι αλλαγές που συμβαίνουν στα επίπεδα των ηλεκτρολυτών στο σώμα, λόγω της αφυδάτωσης, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε μυϊκές κράμπες.

4. Πυρετός ή ρίγος

Ο πυρετός ή το ρίγος μπορεί να είναι συμπτώματα της αφυδάτωσης. Μάλιστα, όσο υψηλότερος είναι ο πυρετός, τόσο πιο πολύ μπορεί να επιδεινωθεί η αφυδάτωση ενός ατόμου. Εάν η θερμοκρασία του σώματος δεν μειωθεί, το δέρμα θα χάσει την υγρασία του, θα ζεσταθεί και θα στεγνώσει στην αφή. Σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό το άτομο να δροσιστεί με κάποιο τρόπο.

Ιδιαίτερα τα παιδιά και τα βρέφη χάνουν μεγάλο μέρος των σωματικών τους υγρών λόγω του πυρετού, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν περισσότερο να αφυδατωθούν.

5. Λιγούρες, ειδικά για γλυκά

Όταν κάποιος είναι αφυδατωμένος μπορεί να είναι δύσκολο για όργανα, όπως το ήπαρ, που χρησιμοποιούν νερό να απελευθερώσουν γλυκογόνο και άλλα συστατικά από τα αποθέματα ενέργειας, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η λιγούρα για ορισμένα φαγητά. Πιο συχνά, οι λιγούρες είναι για γλυκά επειδή το σώμα μπορεί να δυσκολεύεται να διασπάσει το γλυκογόνο για να απελευθερώσει τη γλυκόζη στην κυκλοφορία του αίματος, η οποία χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας.

6. Πονοκέφαλος

Ακόμη και η ήπια αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο ή κρίση ημικρανίας. Παρόλο που υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν πονοκεφάλους, κάποιος μπορεί να απαλλαχθεί από έναν πονοκέφαλο λόγω αφυδάτωσης μέσω της κατανάλωσης περισσότερων υγρών.