AIDS: Πώς επηρεάζει ο HIV ψυχολογικά ένα άτομο;

Τι είναι ο HIV;

Ο HIV ή ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας είναι ο ιός που προκαλεί το AIDS (σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας). Ο HIV μπορεί να μεταδοθεί κατά τη σεξουαλική επαφή, με κοινή χρήση συριγγών ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή του θηλασμού.

Ο HIV αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφοντας τα CD4+ T κύτταρα, έναν τύπο λευκών αιμοσφαιρίων που είναι σημαντικός για την καταπολέμηση των λοιμώξεων. Η απώλεια αυτών των κυττάρων σημαίνει ότι τα άτομα που ζουν με HIV είναι πιο ευάλωτα σε άλλες λοιμώξεις και ασθένειες.

Σήμερα, τα αποτελεσματικά φάρμακα κατά του HIV επιτρέπουν στους ανθρώπους με HIV να ζουν περισσότερα χρόνια. Όταν λαμβάνονται σύμφωνα με τις οδηγίες, αυτά τα καθημερινά φάρμακα, που ονομάζονται αντιρετροϊκή θεραπεία (ART), μπορούν να καταστείλουν την ποσότητα του ιού στο αίμα σε επίπεδο τόσο χαμηλό ώστε να μην ανιχνεύεται με τις συνήθεις εξετάσεις.

Γιατί τα άτομα με HIV και AIDS διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για ψυχικές διαταραχές;

Το άγχος που συνδέεται με μια σοβαρή ασθένεια ή πάθηση, όπως ο HIV, μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία ενός ατόμου. Τα άτομα με HIV έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαταραχές της διάθεσης, του άγχους και των γνωστικών λειτουργιών. Για παράδειγμα, η κατάθλιψη είναι μία από τις πιο συχνές καταστάσεις ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν τα άτομα με HIV.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι ψυχικές διαταραχές είναι θεραπεύσιμες. Τα άτομα που πάσχουν από ψυχική διαταραχή μπορούν να αναρρώσουν.

Ο HIV και οι σχετικές λοιμώξεις μπορούν επίσης να επηρεάσουν τον εγκέφαλο και το υπόλοιπο νευρικό σύστημα. Αυτό μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο σκέφτεται και συμπεριφέρεται. Επίσης, ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του HIV μπορεί να έχουν παρενέργειες που επηρεάζουν την ψυχική υγεία ενός ατόμου.

Καταστάσεις που μπορεί να συμβάλλουν σε προβλήματα ψυχικής υγείας για οποιονδήποτε:

• Να δυσκολεύεται να βρει υπηρεσίες ψυχικής υγείας
• Να βιώσει απώλεια κοινωνικής υποστήριξης, με αποτέλεσμα την απομόνωση (Διαβάστε ακόμη: Κοινωνική απομόνωση: Αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων)
• Να βιώσει απώλεια εργασίας ή ανησυχίες σχετικά με την ικανότητά του να αποδώσετε στην εργασία του
• Αντιμετώπιση της απώλειας, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας σχέσεων ή του θανάτου αγαπημένων προσώπων

Επιπλέον, τα άτομα με HIV μπορεί επίσης να βιώνουν καταστάσεις που επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική τους υγεία, όπως:

• Ενημέρωση άλλων για τη διάγνωση του HIV
• Διαχείριση των φαρμάκων του HIV και της ιατρικής θεραπείας
• Αντιμετώπιση του στίγματος και των διακρίσεων που σχετίζονται με το HIV/AIDS

Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η ζωή με τον HIV μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία και η γνώση των διαθέσιμων πόρων μπορεί να διευκολύνει τους ανθρώπους να διαχειριστούν τη συνολική τους υγεία και ευημερία.

Ποιες άλλες επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει ο HIV;

Ο HIV προκαλεί σημαντική φλεγμονή στο σώμα. Αυτή η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει νευρολογικές επιπλοκές με την καταστροφή του νωτιαίου μυελού και του εγκεφάλου, που αποτελούν το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Παρά την αποτελεσματική αντιρετροϊκή θεραπεία, τα άτομα με HIV εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο για ασθένειες του κεντρικού νευρικού συστήματος που σχετίζονται με τον HIV. Οι ασθένειες αυτές μπορεί να είναι νευρολογικές (επηρεάζουν το νευρικό σύστημα) ή νευρογνωστικές (επηρεάζουν τη νόηση ή τη νοητική επεξεργασία).

Οι σοβαρές νευρολογικές διαταραχές, όπως η άνοια, η εγκεφαλική ατροφία και η εγκεφαλίτιδα (φλεγμονή του εγκεφάλου), είναι λιγότερο συχνές σε άτομα που χρησιμοποιούν αντιρετροϊκή θεραπεία, σε σύγκριση με άτομα με HIV που δεν την λαμβάνουν. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν λιγότερο σοβαρές μορφές ασθενειών του κεντρικού νευρικού συστήματος που σχετίζονται με τον HIV.

Οι ερευνητές εργάζονται για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο HIV επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Οι πληροφορίες αυτές θα είναι χρήσιμες για την ανάπτυξη νέων θεραπειών που θα βελτιώσουν τη ζωή των ανθρώπων με HIV. Η κατανόηση του ποιοι τύποι κυττάρων στο κεντρικό νευρικό σύστημα αποτελούν στόχο της λοίμωξης από τον HIV και πώς αυτά τα κύτταρα καταστρέφονται μπορεί να βοηθήσει στη διαμόρφωση των προσπαθειών για την πρόληψη και τη θεραπεία του HIV.

Οι ερευνητικές προσπάθειες επικεντρώνονται επίσης στην κατανόηση του γιατί ο HIV είναι πιο δύσκολο να εξαλειφθεί σε ορισμένους ιστούς του σώματος και ποιες στρατηγικές θα μπορούσαν να είναι πιο αποτελεσματικές σε αυτά τα κύτταρα.

Πώς μπορούν τα άτομα με HIV να βελτιώσουν την ψυχική τους υγεία;

Η έρευνα δείχνει ότι η θεραπεία του HIV πρέπει να αρχίσει το συντομότερο δυνατό μετά τη διάγνωση για να επιτευχθούν τα καλύτερα αποτελέσματα για την υγεία. Η τήρηση ενός σχεδίου θεραπείας, όπως η λήψη των φαρμάκων που συνταγογραφούνται από τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, είναι ζωτικής σημασίας για τον έλεγχο και την καταστολή του ιού.

Η τήρηση του σχεδίου θεραπείας μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά υπάρχουν στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν, όπως η τήρηση ενός σχεδίου θεραπείας, η δημιουργία μιας ρουτίνας, η ρύθμιση ενός ξυπνητηριού και η λήψη μιας εφαρμογής υπενθύμισης σε ένα smartphone.

Η έναρξη της αντιρετροϊκής θεραπείας μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία με διάφορους τρόπους. Μερικές φορές η αντιρετροϊκή θεραπεία μπορεί να ανακουφίσει το άγχος, επειδή το να γνωρίζετε ότι φροντίζετε τον εαυτό σας μπορεί να σας προσφέρει μια αίσθηση ασφάλειας. Ωστόσο, η αντιμετώπιση της πραγματικότητας του να ζείτε με μια χρόνια ασθένεια όπως ο HIV μπορεί να είναι πρόκληση. Επιπλέον, ορισμένα αντιρετροϊκά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους και αϋπνίας και μπορεί να επιδεινώσουν ορισμένα προβλήματα ψυχικής υγείας.

Για τους λόγους αυτούς, είναι σημαντικό για τα άτομα με HIV να συζητήσουν με έναν ψυχολόγο πριν από την έναρξη της αντιρετροϊκής θεραπείας. Οι συνεδρίες αυτές θα πρέπει να συνεχίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας.

Τα άτομα με HIV θα πρέπει να συζητούν με τον ψυχολόγο τους για οποιεσδήποτε αλλαγές στην ψυχική τους υγεία, όπως η σκέψη ή το πώς αισθάνονται για τον εαυτό τους και τη ζωή γενικότερα. Τα άτομα με HIV θα πρέπει επίσης να επικοινωνήσουν με τον ψυχολόγο τους οποιαδήποτε χρήση αλκοόλ ή ουσιών.

Τα άτομα με HIV θα πρέπει επίσης να ενημερώνουν τον ψυχολόγο τους για τυχόν φάρμακα που λαμβάνουν χωρίς συνταγή ή συνταγογραφούμενα, συμπεριλαμβανομένων τυχόν φαρμάκων για την ψυχική υγεία, διότι ορισμένα από αυτά τα φάρμακα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τα αντιρετροϊκά φάρμακα.