Η πασιφλόρα (Passiflora incarnata) ή αλλιώς το λουλούδι του πάθους είναι ένα αγριολούλουδο που αναπτύσσεται κυρίως στις Νότιες ΗΠΑ. Τα υπέργεια μέρη της, τα λουλούδια και οι καρποί χρησιμοποιούνται ευρύτατα για τις αγχολυτικές, αντισπασμωδικές και ανθελμινθικές ιδιότητες που παρουσιάζουν.

Τα εκχυλίσματα πασιφλόρας χρησιμοποιούνται στις μέρες μας παραδοσιακά ως συμπληρωματική θεραπεία για την αϋπνία, το άγχος, τα εγκαύματα, τη διάρροια, τη δυσμηνόρροια, τις αιμορροΐδες, τις νευρωτικές διαταραχές και την εξάρτιση από μορφίνη. Επιπλέον, η χρήση της μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση σπασμών, νευραλγιών και συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.

Ποια είναι τα σημαντικότερα οφέλη που παρουσιάζει η πασιφλόρα;

• Ανακουφίζει από το άγχος

Η αγχολυτική και ηρεμιστική δράση της πασιφλόρας φαίνεται πως μπορεί να οφείλεται στα αλκαλοειδή χαρμίνη και χαρμαλίνη, που αυτή περιέχει, και αναστέλλουν τη δράση της μονοαμινοξειδάσης, αλλά και στα παράγωγα μαλτόλης και γ-πυρόνης, τα οποία προκαλούν ενεργοποίηση των υποδοχέων του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA).

Το GABA είναι ένας ανασταλτικός νευροδιαβιβαστής, ο οποίος μειώνει τη διέγερση του νευρικού συστήματος και συμβάλει στη διατήρηση της ηρεμίας. Η δυσλειτουργία του συστήματος GABA μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες νευροψυχιατρικές καταστάσεις, όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Σε in vitro μελέτες, η πασιφλόρα φάνηκε να δρα μέσω προσκόλλησης στους υποδοχείς του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA) και αύξηση της βιοδιαθεσιμότητας αυτού.

Η χρυσίνη είναι ένα ακόμη βιοενεργό συστατικό της πασιφλόρας που παρουσιάζει νευροπροστατευτικές ιδιότητες και πιθανότατα συμβάλει στη μείωση του άγχους.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει πως η πασιφλόρα μπορεί να μειώσει το άγχος και να συμβάλει στην αντιμετώπιση των διαταραχών που συνδέονται με αυτό. Μάλιστα η δράση της φάνηκε να είναι το ίδιο αποτελεσματική με αυτή της οξαζεπάμης (αγχολυτικό φάρμακο), χωρίς να προκαλεί μείωση της απόδοσης εργασίας.

Τέλος, θετικά αποτελέσματα έχουν παρατηρηθεί και στην περίπτωση του άγχους σε άτομα που πρόκειται να χειρουργηθούν.

• Βοηθά στην αντιμετώπιση της αϋπνίας

Η κατανάλωση τσαγιού πασιφλόρας σε χαμηλή δόση παρουσίασε θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, σε κλινικές μελέτες μικρού μεγέθους. Συγκεκριμένα, μετά από χορήγηση τσαγιού πασιφλόρας για χρονικό διάστημα μιας εβδομάδας σε εθελοντές, παρατηρήθηκε βελτίωση της ποιότητας του ύπνου κατά 5.2%.

• Συμβάλει στη θεραπεία της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας

Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠ/Υ) είναι μια ψυχιατρική κατάσταση, της οποίας τα συμπτώματα μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχή των γνωστικών λειτουργιών και χαμηλότερη ποιότητα ζωής στα άτομα που πάσχουν από αυτή.

Μια διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή στην οποία συμμετείχαν 34 παιδιά έδειξε πως η χορήγηση δισκίων πασιφλόρας 2 φορές την ημέρα για 8 εβδομάδες είχε την ίδια θετική επίδραση με τη χορήγηση μεθυλφαινιδάτης (διεγερτικό φάρμακο) στη βελτίωση των συμπτωμάτων, χωρίς όμως να προκαλεί τις παράπλευρες παρενέργειες που εμφανίζονται από τη χρήση της τελευταίας. Συνεπώς, η πασιφλόρα αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο φαρμακευτικό μέσο για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων της ΔΕΠ/Υ, που δεν προκαλεί σοβαρές παρενέργειες και αξίζει να μελετηθεί περαιτέρω.

Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες από τη χρήση πασιφλόρας;

Η κατανάλωση εκχυλίσματος πασιφλόρας σε ποσότητα έως 800mg ημερησίως για διάστημα μέχρι και 8 εβδομάδες, έχει αποδειχθεί ασφαλής από μελέτες. Ωστόσο, ορισμένες ανεπιθύμητες παρενέργειες που μπορεί να προκαλέσει είναι η υπνηλία, η σύγχυση, η ζάλη και η ασυντόνιστη κίνηση. Η χρήση σε υπερβολικές ποσότητες (πχ. 3,5g εκχυλίσματος σε διάστημα 2 ημερών) και η τοπική χρήση πασιφλόρας, μπορεί να μην είναι ασφαλείς, γι’ αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή.

Είναι ασφαλής η χρήση πασιφλόρας κατά την εγκυμοσύνη;

Η πασιφλόρα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, διότι ορισμένα συστατικά της φαίνεται πως μπορεί να προκαλέσουν συσπάσεις στη μήτρα. Επιπλέον, εργαστηριακές μελέτες υποστηρίζουν πως η χρήση πασιφλόρας κατά την εγκυμοσύνη θα μπορούσε να προκαλέσει διαταραχές σεξουαλικής συμπεριφοράς στο παιδί.