Τι είναι το elderberry;

Το elderberry είναι ένα σκούρο μωβ μούρο που προέρχεται από το δέντρο Sambucus nigra, το οποίο καλλιεργείται κυρίως στις πιο ζεστές χώρες της Ευρώπης, όπως η Ελλάδα. Στην Ελλάδα το φυτό είναι γνωστό με την ονομασία Σαμπούκος, Αφροξυλιά ή Κουφοξυλιά. Τόσο τα άνθη όσο και οι καρποί του (τα elderberries) χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων γρίπης και κρυολογήματος, λόγω των ευεργετικών ιδιοτήτων που παρουσιάζουν.

Πώς μπορούμε να εντάξουμε το elderberry στη διατροφή μας;

Φρέσκα elderberries μπορούν να μαγειρευτούν και να καταναλωθούν σε μορφή σιροπιού ή σε μορφή σούπας, ανακατεύοντας 50 γραμμάρια σιροπιού σε ζεστό νερό. Το elderberry μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε άλλες μορφές, ως τσάι, εκχύλισμα, χυμός, κρασί, μαρμελάδα αλλά και ως συμπλήρωμα διατροφής σε κάψουλες.

Σε ποιες παθήσεις μπορεί να βοηθήσει το elderberry;

• Λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος

Το elderberry περιέχει φλαβονοειδή και προανθοκυανιδίνες, τα οποία συμβάλουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και προστασία από λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Η λήψη elderberry μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη αλλά και στην γρηγορότερη ανάρρωση από τις λοιμώξεις που προκαλούν οι ιοί της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος. Συγκεκριμένα, μια μελέτη του 2019 έδειξε πως συμπληρώματα διατροφής με εκχύλισμα elderberry εμφανίζουν σημαντική αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση της γρίπης τύπου Α και Β. Επιπλέον, φαίνεται πως μπορεί να συνεισφέρει στην  αποτελεσματική μείωση των συμπτωμάτων, όπως ο πονοκέφαλος, ο πυρετός, οι μυϊκοί πόνοι και η ρινική συμφόρηση.

Αναφορές έχουν γίνει επίσης για αποτελεσματικότητα του elderberry ενάντια στη λοίμωξη COVID-19 αλλά έχουν διαψευσθεί από τον Αμερικάνικο Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), καθώς το θέμα δεν έχει μελετηθεί επιστημονικά και θεωρείται πως ίσως να υπάρχουν ανεπιθύμητες παρενέργειες κατά τη χρήση του σε πρώιμα στάδια της λοίμωξης.

• Δυσκοιλιότητα

Το elderberry χρησιμοποιείται συχνά ως συστατικό σε μίγματα βοτάνων για τη θεραπεία της δυσκοιλιότητας, λόγω των ιδιοτήτων που παρουσιάζει ως καθαρτικό.

• Καρκίνος

Παρόλο που η δράση του elderberry δεν έχει μελετηθεί σε μεγάλο βαθμό, φαίνεται πως ίσως δρα παρεμποδίζοντας την ανάπτυξη της καρκινογένεσης σε διάφορα στάδια της.

Υπάρχουν αναφορές για αποτελεσματική δράση του elderberry και σε περιπτώσεις όπως η αντιμετώπιση λοιμώξεων από τον ιό του έρπητα, τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας HIV αλλά και προβλημάτων στο ουροποιητικό σύστημα και τους νεφρούς. Καμία από αυτές όμως δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά.

Τέλος, η τοπική χρήση του elderberry μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή, την εμφάνιση μωλώπων και να βοηθήσει στην αντιμετώπιση διαστρεμμάτων.

Υπάρχουν παρενέργειες από την κατανάλωση elderberry;

Τα ωμά και άγουρα μούρα elderberry, τα φύλλα, οι μίσχοι και τα υπόλοιπα μέρη του φυτού περιέχουν τοξικές ουσίες και αν δεν επεξεργαστούν κατάλληλα πριν καταναλωθούν μπορεί να προκαλέσουν ναυτία, έμετο, ζαλάδα, διάρροια και μούδιασμα. Μεγάλες ποσότητες των τοξινών αυτών μπορεί να προκαλέσουν σοβαρότερα προβλήματα υγείας, γι’ αυτό το μαγείρεμα των μούρων είναι απαραίτητο για την ασφαλή χρήση τους.

Το elderberry μπορεί να λειτουργήσει ως διουρητικό και γι’ αυτό το λόγο άτομα που λαμβάνουν ήδη φαρμακευτική αγωγή πρέπει να συμβουλευτούν τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης πριν τη χρήση του.

Επιπλέον, έγκυες ή θηλάζουσες μητέρες πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση elderberry καθώς δεν είναι γνωστές οι παρενέργειες που μπορεί να έχει σε αυτή την περίπτωση.