Αιματολογικές παθήσεις

Διαταραχή της λειτουργίας των αιμοπεταλίων

Τι είναι η διαταραχή της λειτουργίας των αιμοπεταλίων;

Τα αιμοπετάλια είναι κύτταρα του αίματος τα οποία είναι σημαντικά για την πήξη του αίματος. Συγκεκριμένα, έχουν την ικανότητα να σχηματίζουν θρόμβους, οι οποίοι σταματούν την αιμορραγία και βοηθούν στην επούλωση των τραυμάτων. Διαταραχή της λειτουργίας των αιμοπεταλίων προκαλείται, όταν αυτά δεν είναι πλέον αποτελεσματικά στην πήξη του αίματος, οδηγώντας τον οργανισμό σε ανεξέλεγκτες αιμορραγίες. Η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι κληρονομική ή επίκτητη και αποτελεί την πιο συχνή αιτία διαταραχής πήξης του αίματος.  Η επίκτητη διαταραχή των αιμοπεταλίων μπορεί να προκληθεί από συγκεκριμένες φαρμακευτικές ουσίες, από ασθένειες ή και από ορισμένα τρόφιμα.

Ποια είναι η φυσιολογική λειτουργία των αιμοπεταλίων;

Τα αιμοπετάλια δρουν μαζί με κάποιες πρωτεΐνες που ονομάζονται παράγοντες πήξης ώστε να σταματήσουν την αιμορραγία σε περίπτωση τραυματισμού κάποιου ιστού ή οργάνου. Όταν ένα αγγείο υποστεί ρήξη τα αιμοπετάλια είναι τα πρώτα κύτταρα του οργανισμού που φτάνουν σε αυτό και καλύπτουν το σημείο του τραύματος σχηματίζοντας στρώσεις που αποτελούν ένα προσωρινό κάλυμμα. Με αυτό τον τρόπο, διακόπτουν άμεσα την ροή του αίματος προστατεύοντας τον οργανισμό από την πιθανότητα ανεξέλεγκτης αιμορραγίας.

Η διαδικασία αυτή αποτελεί το πρώτο στάδιο για το σχηματισμό θρόμβων στο αίμα, ενώ σε επόμενα στάδια ο θρόμβος ενισχύεται και το σώμα αρχίζει να θεραπεύεται. Όταν κάποιος έχει διαταραχή της λειτουργίας των αιμοπεταλίων, δεν σχηματίζεται σωστά το αρχικό κάλυμμα στην περιοχή του τραύματος, με αποτέλεσμα η αιμορραγία να διατηρείται για μεγαλύτερο διάστημα απ’ ότι θα έπρεπε. Οι διαταραχές αυτές μπορεί να επηρεάσουν επίσης και μετέπειτα στάδια της διαδικασίας σχηματισμού θρόμβων, το οποίο μπορεί να αποδειχθεί πολύ επικίνδυνο για το άτομο σε περίπτωση τραυματισμού ή χειρουργικής επέμβασης.

Συμπτώματα Αίτια Διάγνωση Θεραπεία

Συμπτώματα

Ποια συμπτώματα εμφανίζει κάποιος όταν πάσχει από διαταραχή της λειτουργίας των αιμοπεταλίων;

Τα άτομα αυτά μπορούν να εμφανίσουν ποίκιλα συμπτώματα ανάλογα της σοβαρότητας της κατάστασης τους, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Ανεξήγητους μώλωπες κατά μήκος του σώματος.
  • Αιμορραγία από την μύτη, το στόμα ή τα ούλα.
  • Έντονη ή παρατεταμένη αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση στις γυναίκες.
  • Αιμορραγία στους μυς και στις αρθρώσεις.
  • Αιμορραγία κάτω από το δέρμα.
  • Αίμα στον εμετό ή τα κόπρανα.
  • Εσωτερική αιμορραγία.
  • Πετέχια, που είναι μικρά κόκκινα σημάδια στο δέρμα που οφείλονται σε ρήξη επιφανειακών αγγείων.

Αίτια

Τι μπορεί να επηρεάσει την λειτουργία των αιμοπεταλίων;

Η πάθηση αυτή μπορεί να προκληθεί από τρεις βασικούς παράγοντες: διατροφή, ασθένειες και φάρμακα. Η λειτουργικότητα των αιμοπεταλίων μπορεί να επηρεαστεί με διάφορους τρόπους, όπως για παράδειγμα να αλλάξει ο τρόπος που ο οργανισμός ενεργοποιεί τα αιμοπετάλια. Επιπλέον, μπορεί να μειωθεί η ικανότητα των κυττάρων να προσκολλώνται ή να διαταραχθούν άλλα στάδια της δημιουργίας θρόμβων. Συχνά, οι επιστήμονες δεν μπορούν να εξηγήσουν τον τρόπο που διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν τα αιμοπετάλια, παρ' όλα αυτά η επίδραση τους είναι εμφανής στην λειτουργικότητα των κυττάρων. Διάφοροι γνωστοί τέτοιοι παράγοντες που επηρεάζουν την αιμοπετάλια είναι:

  • Ασπιρίνη.
  • Αντιισταμινικά.
  • Παυσίπονα, όπως η ιβουπροφαίνη και η ναπροξένη.
  • Φάρμακα για την αντιμετώπιση του άσματος.
  • Αντιβιοτικά.
  • Βιάγκρα.
  • Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αποφυγή σχηματισμού θρόμβων, όπως η κλοπιδογρέλη.
  • Αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωτικά σκευάσματα.
  • Φάρμακα χημειοθεραπειών.
  • Αναστολείς των καναλιών ασβεστίου.
  • Κοκαΐνη.
  • Βιταμίνη Ε.
  • Φάρμακα για την μείωση της χοληστερίνης, όπως οι στατίνες.
  • Νιτρώδη που περιέχονται σε διάφορα τρόφιμα, όπως το μπέικον και άλλα επεξεργασμένα κρέατα.
  • Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως αυτά που περιέχονται στα ψάρια.
  • Σκόρδο.
  • Τζίντζερ.
  • Γαρίφαλο.
  • Βότανα όπως η κινέζικη αγγελική, τζίνσεκ και ginkgo biloba.
  • Κούρκουμη.
  • Φλοιός ιτιάς.
  • Μυελοδυσπλαστικό σύνδρομο.
  • Χρόνιες διαταραχές του μυελού των οστών.
  • Λευχαιμίες.
  • Αυτοάνοσα νοσήματα.
  • Επίκτητη νόσος του Willebrand
  • Ηπατική ανεπάρκεια.
  • Νεφρική ανεπάρκεια.
  • Παραπρωτεϊναιμία.
  • Καρδιακές παθήσεις.
  • Διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη.
  • Θρομβοπενική πορφύρα.
  • Αιμολυτικό, ουραιμικό σύνδρομο.

Διάγνωση

Πώς μπορεί να διαγνωστεί η διαταραχή της λειτουργίας των αιμοπεταλίων;

Η διάγνωση της συγκεκριμένης πάθησης απαιτεί αρκετή διερεύνηση από τον θεράπων ιατρό. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να ενημερωθεί για προηγούμενες αιμορραγίες του ατόμου, καθώς και για οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή ή διατροφικό συμπλήρωμα που αυτός λαμβάνει. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς διάφορα φυσικά βότανα και συμπληρώματα φαίνεται να επηρεάζουν την λειτουργία των κυττάρων.  

Επιπλέον, ο ιατρός μπορεί να ζητήσει την διεξαγωγή διαφόρων εργαστηριακών εξετάσεων, όπως:

  • Ολική μέτρηση αίματος (CBC), η οποία μετράει τον ακριβή αριθμό κυττάρων από κάθε κυτταρικό τύπο στο αίμα. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να προσδιοριστεί αν το άτομο έχει φυσιολογικά λευκά, ερυθρά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια.
  • Χρόνος προθρομβίνης, μετράει πόσο γρήγορα το αίμα σχηματίζει θρόμβους.
  • Μερικώς χρόνος θρομβοπλαστίνης, μετράει επίσης τον χρόνο σχηματισμού θρόμβων στο αίμα.
  • Μελέτη του χρόνου αιμορραγίας, ελέγχει πόσο γρήγορα ο οργανισμός ενός ατόμου μπορεί να σταματήσει την αιμορραγία μετά από ένα τραυματισμό.
  • Μελέτη συσσωμάτωσης των αιμοπεταλίων, ελέγχει πόσο καλά συγκολλώνται μεταξύ τους τα αιμοπετάλια.
  • Μέτρηση αιμοπεταλίων.
  • Έλεγχος κρεατίνης, αξιολογεί την νεφρική λειτουργία.

Τέλος, ο ιατρός μπορεί να ζητήσει επιπλέον εξετάσεις προκειμένου να απορρίψει άλλες παθήσεις που προκαλούν επίσης διαταραχές στην λειτουργία των αιμοπεταλίων.

Θεραπεία

Πώς μπορεί να θεραπευτεί η διαταραχή της λειτουργίας των αιμοπεταλίων;

Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της παραπάνω πάθησης, ενώ η θεραπεία που θα επιλεγεί κάθε φορά εξαρτάται από τις εκάστοτε ανάγκες του ασθενούς. 

  • Εάν υπάρχει αιμορραγία, θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για τον έλεγχο αυτής. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με μετάγγιση αιμοπεταλίων ή χορήγηση παραγόντων πήξης που θα βοηθήσουν το αίμα να σχηματίσει άμεσα θρόμβους, και να σταματήσει την αιμορραγία. Επίσης, ένα φαρμακευτικό σκεύασμα που μπορεί να χορηγηθεί είναι η δεσμοπρεσσίνη. Η ουσία αυτή δρα άμεσα αναγκάζοντας τον οργανισμό να απελευθερώσει αποθέματα παραγόντων πήξης, αλλά η δράση της είναι παροδική.
  • Εάν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο γνωστό αίτιο που προκαλεί την διαταραχή στα αιμοπετάλια, τότε ο ιατρός μπορεί να στοχεύσει την αντιμετώπιση αυτού προκειμένου να προλάβει μελλοντικές αιμορραγίες. Για παράδειγμα, εάν ο ασθενής λαμβάνει κάποια φαρμακευτική αγωγή ή ένα διατροφικό συμπλήρωμα που του δημιουργεί το πρόβλημα, η διακοπή αυτού θα δώσει άμεση λύση. Εάν όμως η δυσλειτουργία των αιμοπεταλίων οφείλεται σε κάποια άλλη ασθένεια που συνυπάρχει στο άτομο, τότε θα πρέπει να επιχειρηθεί η θεραπεία της ασθένειας αυτής. Αυτό μπορεί να είναι μια αρκετά περίπλοκη διαδικασία, ενώ είναι επίσης πιθανόν η ασθένεια αυτή να μην είναι ιάσιμη, στην περίπτωση αυτή ο ιατρός περιορίζεται στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του ασθενούς.
  •  Εάν ένας ασθενής με διαταραχή αιμοπεταλίων, πρέπει να υποβληθεί σε κάποια χειρουργική επέμβαση, θα πρέπει να επικοινωνήσει με τον ιατρό του προκειμένου να προληφθεί μια πιθανή αιμορραγία. Μια τέτοια αιμορραγία μπορεί να προληφθεί με την χορήγηση κατάλληλων φαρμακευτικών ουσιών οι οποίες θα ενισχύσουν την φυσική διαδικασία πήξης του οργανισμού. Παρ' όλα αυτά, επειδή σε σοβαρές περιπτώσεις είναι πιθανόν αυτό να είναι αναποτελεσματικό, θα πρέπει να γίνει μετάγγιση αιμοπεταλίων κατά την διάρκεια ή και μετά την επέμβαση. Ακόμα, είναι σημαντικό ο ασθενής να μην καταναλώσει ασπιρίνη ή άλλο μη συνταγογραφούμενο φάρμακο το οποίο θα μπορούσε να αυξήσει την πιθανότητα αιμορραγίας.

Σε κάθε περίπτωση φαίνεται ότι η αντιμετώπιση της διαταραχής της λειτουργίας των αιμοπεταλίων εξαρτάται από τα αίτια που την προκαλούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις η πλήρης θεραπεία της νόσου είναι απλή, και συνίσταται στην αποφυγή ορισμένων τροφών ή φαρμάκων, ενώ εάν υπάρχει κάποια άλλη πάθηση, η κατάσταση του ατόμου εξαρτάται από την σοβαρότητα και την αντιμετώπιση της πάθησης αυτής.  

+ 3 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

1. Heparin-induced thrombocytopenia antibody: The test. (2014, January 27). Retrieved from http://labtestsonline.org/understanding/analytes/heparin-induced-thrombocytopenia-antibody/tab/test

2. Konkle, B. A. (2011, December 10). Acquired disorders of platelet function. ASH Education Program Book, 2011(1), 391-396. Retrieved from http://asheducationbook.hematologylibrary.org/content/2011/1/391.long#T1

3. Sharathkumar, A. A., & Shapiro, A. (2008, April). Platelet function disorders. Treatment of hemophilia, 19. Retrieved from http://asheducationbook.hematologylibrary.org/content/2011/1/391.long#T1