1Σαρκοείδωση
Τι είναι η σαρκοείδωση; Η σαρκοείδωση είναι μια φλεγμονώδης νόσος στην οποία κοκκιώματα, ή συσσωματώματα φλεγμονωδών κυττάρων, σχηματίζονται σε διάφορα όργανα. Αυτό προκαλεί φλεγμονή στα όργανα. Η σαρκοείδωση μπορεί να …
Η αχρωματοψία εκδηλώνεται όταν προβλήματα στις χρωματοευαίσθητες χρωστικές των οφθαλμών προκαλούν δυσκολία ή αδυναμία στη διάκριση των χρωμάτων.
Τα περισσότερα άτομα με αχρωματοψία δεν μπορούν να διακρίνουν το κόκκινο και το πράσινο. Η διάκριση μεταξύ του κίτρινου και του μπλε μπορεί επίσης να αποτελεί πρόβλημα, παρόλο που αυτός ο τύπος αχρωματοψίας είναι λιγότερο κοινός.
Η πάθηση κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή. Αν έχετε πλήρη αχρωματοψία, μπορείτε να δείτε μόνο γκρι ή άσπρο και μαύρο. Όμως, αυτή η πάθηση είναι πολύ σπάνια.
Τα περισσότερα άτομα με αχρωματοψία βλέπουν τα ακόλουθα χρώματα σε χρωματικούς πίνακες, αντί για κόκκινο, πράσινο και γαλαζοπράσινο που υπόλοιποι βλέπουν:
Η αχρωματοψία είναι περισσότερο κοινή στους άντρες. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να φέρουν το πάσχον χρωμόσωμα που είναι υπεύθυνο για την αχρωματοψία, αλλά οι άντρες είναι πιο πιθανό να κληρονομήσουν την πάθηση.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Οπτομετρών, περίπου 8% των λευκών ανδρών γεννιούνται με ανεπάρκεια στη διάκριση των χρωμάτων, συγκριτικά με το 0,5% των γυναικών όλων των εθνικοτήτων.
Μία μελέτη του 2014 στην αχρωματοψία σε παιδιά προσχολικής ηλικίας στη Νότια Καλιφόρνια βρήκε ότι τα προβλήματα στη διάκριση των χρωμάτων κυριαρχούν στα μη-Ισπανόφωνα λευκά παιδιά και λιγότερα στα έγχρωμα παιδιά.
Η αχρωματοψία επηρεάζει 1 στα 30.000 άτομα σε όλο τον κόσμο. Από αυτούς, έως το 10% δεν βλέπουν καθόλου χρώμα.
Το πιο κοινό σύμπτωμα της αχρωματοψίας είναι η αλλαγή στην όραση. Για παράδειγμα, μπορεί να είναι δύσκολο να διακρίνετε μεταξύ του κόκκινου και του πράσινου στα φανάρια. Τα χρώματα φαίνονται λιγότερο έντονα από ό, τι πριν. Διαφορετικές αποχρώσεις του ίδιου χρώματος φαίνονται όλες το ίδιο.
Η αχρωματοψία γίνεται εμφανής σε νεαρή ηλικία όταν τα παιδιά μαθαίνουν τα χρώματα. Σε κάποια άτομα, το πρόβλημα δεν διαγιγνώσκεται, επειδή έχουν μάθει να συσχετίζουν συγκεκριμένα χρώματα με συγκεκριμένα αντικείμενα.
Για παράδειγμα, γνωρίζουν ότι το γρασίδι είναι πράσινο, επομένως λένε ότι βλέπουν πράσινο χρώμα. Αν τα συμπτώματα είναι πολύ ήπια, το άτομο μπορεί να μη συνειδητοποιήσει ότι δεν βλέπει συγκεκριμένα χρώματα.
Θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό αν υποπτεύεστε ότι εσείς ή το παιδί σας έχει αχρωματοψία. Ο γιατρός θα είναι σε θέση να επιβεβαιώσει τη διάγνωση και να αποκλείσει πιο σοβαρά προβλήματα υγείας.
Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι αχρωματοψίας.
Στον ένα τύπο, το άτομο δυσκολεύεται να διακρίνει μεταξύ του κόκκινου και του πράσινου. Στο δεύτερο τύπο, το άτομο δεν μπορεί να διακρίνει το κίτρινο με το μπλε.
Ο τρίτος τύπος ονομάζεται πλήρης αχρωματοψία. Το άτομο δεν διακρίνει κανένα χρώμα. Όλα φαίνονται γκρι ή μαύρο και άσπρο. Η πλήρης αχρωματοψία είναι η λιγότερη κοινή μορφή δυσκολίας διάκρισης των χρωμάτων.
Η αχρωματοψία μπορεί να είναι κληρονομική ή επίκτητη.
Η κληρονομική αχρωματοψία είναι περισσότερο κοινή και οφείλεται σε γενετικό πρόβλημα. Αυτό σημαίνει ότι η πάθηση παρουσιάζει κληρονομικότητα. Ένα άτομο που έχει ένα μέλος της οικογένειας με αχρωματοψία είναι πιο πιθανό να εμφανίσει την πάθηση.
Η επίκτητη αχρωματοψία αναπτύσσεται αργότερα στη ζωή του ατόμου και μπορεί να επηρεάσει άνδρες και γυναίκες εξίσου.
Ασθένειες που προκαλούν βλάβη στο οπτικό νεύρο ή στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού μπορούν να προκαλέσουν επίκτητη αχρωματοψία. Για αυτό το λόγο, θα πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας αν παρατηρήσετε αλλαγές στην όρασή σας. Αυτό μπορεί να υποδεικνύει ένα σοβαρό υποκείμενο πρόβλημα.
Ο οφθαλμός περιέχει νευρικά κύτταρα, που ονομάζονται κωνία, τα οποία επιτρέπουν στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, ένα φωτοευαίσθητο στρώμα ιστού στο πίσω μέρος του οφθαλμού, να βλέπει τα χρώματα.
Τρεις διαφορετικοί τύποι κωνίων απορροφούν διάφορα μήκη κύματος του φωτός και το καθένα αντιδρά στο κόκκινο, στο πράσινο στο μπλε. Τα κωνία στέλνουν πληροφορίες στον εγκέφαλο για τη διάκριση των χρωμάτων.
Εάν ένα ή περισσότερα από αυτά τα κωνία στον αμφιβληστροειδή χιτώνα παρουσιάσει βλάβη ή είναι απόν, θα έχετε δυσκολία στη διάκριση των χρωμάτων.
Η πλειονότητα των προβλημάτων δυσκολίας διάκρισης των χρωμάτων είναι κληρονομική και τυπικά περνά από τη μητέρα στους υιούς. Η κληρονομική αχρωματοψία δεν προκαλεί τύφλωση ή άλλη μορφή απώλειας όρασης.
Μπορεί να έχετε αχρωματοψία ως αποτέλεσμα ασθένειας ή τραυματισμού στον αμφιβληστροειδή χιτώνα.
Στο γλαύκωμα, η ενδοφθάλμια πίεση είναι πολύ υψηλή. Η πίεση αυτή δημιουργεί βλάβη στο οπτικό νεύρο, το οποίο μεταφέρει σήματα από το μάτι στον εγκέφαλο ώστε να μπορείτε να βλέπετε. Ως αποτέλεσμα, η ικανότητα διάκρισης των χρωμάτων μειώνεται.
Σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό Investigative Ophthalmology & Visual Science, η ανικανότητα των ατόμων με γλαύκωμα να διακρίνουν το μπλε και το κίτρινο έχει παρατηρηθεί από τον 19ο αιώνα.
Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια προκαλούν βλάβες στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, όπου βρίσκονται τα κωνία. Αυτό μπορεί να προκαλέσει αχρωματοψία και σε μερικές περιπτώσεις τύφλωση.
Αν έχετε καταρράκτη, οι φακοί των οφθαλμών σταδιακά αλλάζουν από διαφανείς σε αδιαφανείς. Η ικανότητα διάκρισης των χρωμάτων μειώνεται ως αποτέλεσμα.
Άλλες ασθένειες που μπορούν να επηρεάσουν την όραση περιλαμβάνουν:
Υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στην αντίληψη των χρωμάτων και περιλαμβάνουν τα αντιψυχωτικά φάρμακα χλωροπρομαζίνη και θειοριδαζίνη.
Το αντιβιοτικό εθαμβουτόλη, το οποίο χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της φυματίωσης, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο οπτικό νεύρο και δυσκολία διάκρισης ορισμένων χρωμάτων.
Η αχρωματοψία μπορεί να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες, ένας εκ των οποίων είναι η γήρανση. Η απώλεια της όρασης και η δυσκολία διάκρισης των χρωμάτων μπορεί να συμβεί σταδιακά με την πάροδο των ετών. Επιπλέον, τοξικά χημικά όπως το στυρένιο, που είναι παρόν σε ορισμένα πλαστικά, έχουν συνδεθεί με την απώλεια ικανότητας διάκρισης χρωμάτων.
Ο τρόπος με τον οποίο βλέπει κάθε άνθρωπος τα χρώματα είναι υποκειμενικός. Είναι αδύνατον να γνωρίζουμε εάν βλέπετε το κόκκινο, το πράσινο ή άλλα χρώματα με τον ίδιο τρόπο που τα βλέπουν άτομα με τέλεια όραση. Ωστόσο, ο οφθαλμίατρος μπορεί να ελέγξει για αχρωματοψία κατά τη διάρκεια μιας τυπικής οφθαλμολογικής εξέτασης.
Η εξέταση περιλαμβάνει τη χρήση ειδικών εικόνων που ονομάζονται ψευδοϊσοχρωματικοί πίνακες. Αυτές οι εικόνες είναι φτιαγμένες από έγχρωμες κουκκίδες και περιέχουν νούμερα ή σύμβολα. Μόνο τα άτομα με φυσιολογική όραση μπορούν να διακρίνουν αυτά τα νούμερα και τα σύμβολα.
Αν έχετε αχρωματοψία, δεν θα μπορείτε να δείτε ποιος αριθμός κρύβεται στην εικόνα ή μπορεί να βλέπετε ένα διαφορετικό αριθμό.
Είναι σημαντικό τα παιδιά να ελέγχονται πότε προτού ξεκινήσουν το σχολείο, επειδή ακόμη και η προσχολική αγωγή περιλαμβάνει εκπαιδευτικά υλικά για την ταυτοποίηση των χρωμάτων.
Εάν η αχρωματοψία εμφανίζεται ως αποτέλεσμα ασθένειας ή τραυματισμού, η αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας θα βοηθήσει στη βελτίωση ανίχνευσης χρωμάτων.
Όμως, δεν υπάρχει ίαση για την κληρονομική αχρωματοψία. Ο γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει ειδικά γυαλιά οράσεως ή φακούς επαφής που θα σας βοηθήσουν στη διάκριση των χρωμάτων.
Τα άτομα με αχρωματοψία συχνά εφαρμόζουν ορισμένες τεχνικές ή χρησιμοποιούν εργαλεία για να κάνουν την καθημερινότητά τους πιο εύκολη. Για παράδειγμα, θυμούνται τη σειρά των χρωμάτων από πάνω προς τα κάτω στα φανάρια, ώστε να μη χρειάζεται να διακρίνουν το χρώμα.
Η τοποθέτηση ετικετών στα ρούχα μπορεί να βοηθήσει στο ταίριασμα των χρωμάτων. Υπάρχουν εφαρμογές που μετατρέπουν τα χρώματα στον υπολογιστή σε χρώματα που μπορούν να δουν τα άτομα με αχρωματοψία.
Η κληρονομική αχρωματοψία είναι μία δια βίου πάθηση. Παρόλο που μπορεί να περιορίζει τις ευκαιρίες για συγκεκριμένα επαγγέλματα, όπως ο ηλεκτρολόγος ο οποίος θα πρέπει να διακρίνει τα διαφορετικά χρώματα στα καλώδια, τα περισσότερα άτομα βρίσκουν τον τρόπο να προσαρμοστούν στην πάθηση.
Achromatoplasia. (2019).
ghr.nlm.nih.gov/condition/achromatopsia – statistics
Color blindness. (2019).
nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/color-blindness
Color vision deficiency. (n.d.).
aoa.org/patients-and-public/eye-and-vision-problems/glossary-of-eye-and-vision-conditions/color-deficiency
Mayo Clinic Staff. (2018). Poor color vision.
mayoclinic.org/diseases-conditions/poor-color-vision/symptoms-causes/syc-20354988
Niwa Y, et al. (2014). Evaluation of acquired color vision deficiency in glaucoma using the Rabin cone contrast test.
https://iovs.arvojournals.org/article.aspx?articleid=216662510.1167/iovs.14-14079
Ward B. (2015). A world without color – researchers find gene mutation that strips color, reduces vision [Press release].
ucsdnews.ucsd.edu/index.php/pressrelease/a_world_without_color_researchers_find_gene_mutation_that_strips_color_redu
Xie J, et al. (2014). Color vision deficiency in preschool: The multi-ethnic pediatric eye disease study.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4839481/10.1016/j.ophtha.2014.01.018
Τι είναι η σαρκοείδωση; Η σαρκοείδωση είναι μια φλεγμονώδης νόσος στην οποία κοκκιώματα, ή συσσωματώματα φλεγμονωδών κυττάρων, σχηματίζονται σε διάφορα όργανα. Αυτό προκαλεί φλεγμονή στα όργανα. Η σαρκοείδωση μπορεί να …