Τι είναι ο τεινεσμός;

Ο τεινεσμός αναφέρεται στον πόνο στο ορθό σαν αίσθηση κράμπας που προκαλεί την ανάγκη κένωσης του εντέρου ακόμη και αν έχετε μόλις επισκεφτεί την τουαλέτα. Όταν έχετε τεινεσμό, μπορεί να σφίγγεστε πιο έντονα για να αποβάλετε μία μικρή ποσότητα κοπράνων κατά τη διάρκεια κένωσης του εντέρου.

Ποιες είναι οι αιτίες του τεινεσμού;

Οποιαδήποτε μορφή φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (IBD) μπορεί να προκαλέσει τεινεσμό. Μία φλεγμονώδης νόσος του εντέρου που προκαλεί μακροχρόνια φλεγμονή σε ολόκληρο ή μέρος του γαστρεντερικού σωλήνα. Οι πιο κοινές μορφές φλεγμονώδους νόσου του εντέρου είναι η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα.

Τόσο η νόσος του Crohn όσο και η ελκώδης κολίτιδα μπορεί να προκαλέσουν έλκη στον πεπτικό σωλήνα. Αυτά τα έλκη προκαλούν ουλοποίηση στα τοιχώματα των πεπτικών οργάνων. Η ουλοποίηση με τη σειρά της καθιστά δύσκολη τη διέλευση των κοπράνων φυσιολογικά, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε τεινεσμό.

Αν έχετε νόσο του Crohn, αυτά τα έλκη μπορεί να εξαπλωθούν σε όλο το μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα. Στην περίπτωση της ελκώδους κολίτιδας τα έλκη εντοπίζονται μόνο στο παχύ έντερο και το ορθό.

Η αιτία των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου παραμένει άγνωστη. Τόσο τα γονίδια όσο και το ανοσοποιητικό σύστημα διαδραματίζουν ρόλο.

Γονίδια

Είναι πιο πιθανό να εκδηλώσετε φλεγμονώδη νόσο του εντέρου αν έχετε συγγενή που πάσχει από αυτήν. Αλλά ένα οικογενειακό ιστορικό της νόσου δεν εγγυάται την εμφάνισή της.

Ανοσοποιητικό σύστημα

Οι γιατροί πιστεύουν ότι το πεπτικό σύστημα μπορεί να υποστεί φλεγμονή όταν το ανοσοποιητικό σύστημα καταπολεμά έναν εξωγενή μικροοργανισμό.

Λιγότερο κοινές αιτίες

Παρόλο που οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου είναι οι πιο κοινές αιτίες τεινεσμού, τα συμπτώματα μπορεί να προκαλούνται από μία πληθώρα άλλων παθήσεων.

Συγκεκριμένες διαταραχές κίνησης ή κινητικότητας του γαστρεντερικού σωλήνα μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα στη διέλευση των κοπράνων. Αυτές οι διαταραχές επηρεάζουν την ικανότητα του πεπτικού συστήματος να αποβάλλει τα παραπροϊόντα. Ορισμένες από τις πιο κοινές διαταραχές κινητικότητας είναι η δυσκοιλιότητα και η διάρροια.

Δυσκοιλιότητα

Η δυσκοιλιότητα είναι ένα πρόβλημα που εκδηλώνεται όταν υπάρχει δυσκολία κένωσης του εντέρου. Η πάθηση μπορεί να επίσης να προκαλέσει απώλεια κενώσεων του εντέρου. Η δυσκοιλιότητα μπορεί να οδηγήσει σε σφίξιμο και μη συχνές κενώσεις. Πιθανές αιτίες της δυσκοιλιότητας περιλαμβάνουν:

• Καρκίνος του παχέος εντέρου
• Περιεδρικό απόστημα
• Λοίμωξη του παχέος εντέρου

Διάρροια

Η διάρροια είναι η ταχεία και συχνή αποβολή κοπράνων σε υγρή μορφή. Πολλές διαταραχές και ασθένειες μπορούν να προκαλέσουν διάρροια, όπως:

• Ιογενείς λοιμώξεις
• Τροφική δηλητηρίαση
• Υπερδοσολογία φαρμάκων και ουσιών

Πότε πρέπει να καλέσω το γιατρό μου;

Εάν βιώνετε συχνά τεινεσμό, μιλήστε στο γιατρό για τα συμπτώματά σας. Θα πρέπει να αναφέρετε αν βιώνετε:

• Κοιλιακό άλγος
• Αίμα στα κόπρανα
• Εμετό
• Πυρετό
• Ρίγη

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές για τον τεινεσμό;

Αν βιώνετε τεινεσμό, υπάρχουν πολλές διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές και οι περισσότερες από αυτές μπορούν να εφαρμοστούν στο σπίτι.

Κατ’ οίκον θεραπείες

Αν μία φλεγμονώδης νόσος του εντέρου ή διαταραχή κινητικότητας προκαλεί τα συμπτώματά σας, μπορείτε να ανακουφιστείτε από τις κράμπες και τη δυσφορία πραγματοποιώντας ορισμένες αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής σας. Οι παρακάτω κατ’ οίκον θεραπείες αποτελούν και σημαντικές μεθόδους πρόληψης τεινεσμού.

Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες

Η κατανάλωση μιας διατροφής με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους ανακούφισης του τεινεσμού. Καταναλώνετε τουλάχιστον 20 γραμμάρια φυτικών ινών κάθε μέρα για να κάνετε τα κόπρανα σας πιο μαλακά και να προσθέσετε βάρος σε αυτά. Αυτό διευκολύνει την αποβολή τους από το σώμα.

Αν έχετε έλκη ή ουλοποίηση στο γαστρεντερικό σωλήνα, θα πρέπει να είστε σε θέση να αποβάλλετε πιο μαλακά κόπρανα πιο εύκολα και με λιγότερο πόνο.

Πίνετε νερό

Η επαρκής κατανάλωση νερού είναι σημαντική ώστε τα κόπρανα να είναι μαλακά.

Σωματική δραστηριότητα

Η σωματική δραστηριότητα διεγείρει τις κινήσεις των εντέρων. Η τακτική άσκηση θα βοηθήσει στον τεινεσμό, ενισχύοντας την κίνηση των κοπράνων μέσω του πεπτικού συστήματος.

Ιατρικές θεραπείες

Οι ιατρικές θεραπείες ποικίλλουν ανάλογα με την αιτία του τεινεσμού.

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου

Η θεραπεία για μία φλεγμονώδη νόσο του εντέρου στοχεύει στον τερματισμό της φλεγμονής που προκαλεί τα συμπτώματα. Μπορεί να συνταγογραφηθούν τα ακόλουθα φάρμακα:

• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα που μειώνουν τη φλεγμονή συχνά χρησιμοποιούνται ως θεραπεία πρώτης γραμμής.
• Φάρμακα που μειώνουν τη δραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθούν για μία φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
• Αντιβιοτικά μπορεί να συνταγογραφηθούν για τη θανάτωση βακτηρίων των εντέρων που μπορεί να προκαλούν φλεγμονώδη νόσο του εντέρου και τεινεσμό.

Διαταραχές κινητικότητας

Αν η διάρροια προκαλεί τεινεσμό, ο γιατρός θα αντιμετωπίσει την πάθηση με αντιβιοτικά, τα οποία είναι αποτελεσματικά στην καταπολέμηση βακτηρίων και παρασίτων. Αν ένας ιός που προκαλεί τη διάρροια, τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά.

Ο ιατρός μπορεί να διακόψει μία φαρμακευτική αγωγή εάν προκαλεί διάρροια.

Εάν η δυσκοιλιότητα έχει οδηγήσει σε τεινεσμό, τα καθαρτικά και φάρμακα που προσθέτουν νερό στα κόπρανα μπορεί να αποτελούν επιλογή για εσάς.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να διασπάσει τα συσσωρευμένα κόπρανα χειρωνακτικά με το δάχτυλό του.

Σύνοψη

Ο τεινεσμός είναι μία αίσθηση κράμπας που σας κάνει να αισθάνεστε επείγουσα ανάγκη κένωσης του εντέρου. Όμως, ακόμη και αν σφιχτείτε έντονα, δεν θα είστε σε θέση να απομακρύνετε μεγάλη ποσότητα κοπράνων.

Ο τεινεσμός μπορεί να αποτελεί ένδειξη αρκετών προβλημάτων της υγείας, επομένως θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας αν παρατηρείτε το εν λόγω πρόβλημα συχνά.

Βιβλιογραφία

Disorders of the large intestine. (2016).
aboutgimotility.org/disorders-of-the-large-intestine.html

Islam S, et al. (2016). A study on clinical profile of patients with inflammatory bowel disease.
ejmanager.com/mnstemps/78/78-1468044787.pdf

Livovsky DM, et al. (2015). Tricyclic antidepressants for the treatment of tenesmus associated with rectal prolapse. DOI:
10.1111/codi.13040