Τι είναι η υπερφόρτωση σιδήρου;

Η υπερφόρτωση σιδήρου, ή αλλιώς αιμοχρωμάτωση, είναι μια κατάσταση κατά την οποία το σώμα αποθηκεύει μεγάλη ποσότητα σιδήρου. Σε ένα υγιές σώμα, όταν τα επίπεδα του σιδήρου επαρκούν, μειώνεται η απορρόφησή αυτού από το έντερο για να αποτραπεί η υπερβολική άνοδος των επιπέδων του στο σώμα.

Ωστόσο, άτομα που αντιμετωπίζουν διαταραχές υπερφόρτωσης σιδήρου απορροφούν περισσότερο σίδηρο από αυτό που χρειάζονται, από τη διατροφή τους ή από συμπληρώματα. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αδυναμία του σώματος να αποβάλει γρήγορα την περίσσειά του, έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευσή του σιδήρου σε διάφορους ιστούς οργάνων, όπως το ήπαρ, η καρδιά και το πάγκρεας.

Η αιμοχρωμάτωση χαρακτηρίζεται από αποθέματα σιδήρου στον οργανισμό (φερριτίνη ορού) που ξεπερνάνε τα 1000 μg/L.

Μια πρόσφατη μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας παρουσιάστηκαν στην ετήσια συνάντηση της Αμερικάνικης Εταιρείας για την Έρευνα Οστών και Ορυκτών του 2022 (ASBMR), έδειξε πως άτομα με υπερφόρτωση σιδήρου ή θαλασσαιμία είχαν 60% περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης οστεοπορωτικού κατάγματος, μέσα σε διάστημα 10 ετών, σε σχέση με υγιή άτομα.

Επιπλέον, παρατηρήθηκε πως ο κίνδυνος κατάγματος σε άνδρες με υπερφόρτωση σιδήρου ήταν μεγαλύτερος σε σύγκριση με τον κίνδυνο κατάγματος των γυναικών με υπερφόρτωση σιδήρου.

Πώς συνδέεται η υπερφόρτωση σιδήρου με τον κίνδυνο κατάγματος;

Στην προαναφερθείσα μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ιατρικά δεδομένα από τη βάση δεδομένων της IQVIA και εντόπισαν 21.166 άτομα, ηλικίας άνω των 18 ετών, με υπερφόρτωση σιδήρου που είχαν επίπεδα φερριτίνης του ορού πάνω από 1000 μg/L ή είχαν διαγνωστεί με κληρονομική αιμοχρωμάτωση ή θαλασσαιμία.

Στη συνέχεια, ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και το έτος, ορίστηκε μια ομάδα ελέγχου, έως 10 ατόμων, για το κάθε άτομο με υπερφόρτωση σιδήρου. Κατά τη διάρκεια παρακολούθησης των ομάδων, παρατηρήθηκαν 777 περιστατικά καταγμάτων σε άτομα με υπερφόρτωση σιδήρου και 4.344 κατάγματα σε άτομα που ανήκαν στην ομάδα ελέγχου.

Ύστερα από προσαρμογή πιθανών παραγόντων κινδύνου, όπως η ηλικία, το φύλο, ο δείκτης μάζας σώματος, το ιστορικό καταγμάτων τον τελευταίο χρόνο πριν τη μελέτη, την οστεοπόρωση και άλλα, διαπιστώθηκε πως τα άτομα με υπερφόρτωση σιδήρου είχαν 60% υψηλότερο κίνδυνο οστεοπορωτικού κατάγματος.

Οι γυναίκες με υπερφόρτωση σιδήρου είχαν 48% υψηλότερο κίνδυνο οστεοπορωτικού κατάγματος σε σύγκριση με άλλες υγιείς γυναίκες, ενώ οι άνδρες με υπερφόρτωση σιδήρου είχαν 82% υψηλότερο κίνδυνο οστεοπορωτικού κατάγματος σε σύγκριση με άλλους υγιείς άνδρες.

Επιπλέον, διαπιστώθηκε πως τα άτομα με υπερφόρτωση σιδήρου, ανεξαρτήτως φύλου, είχαν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης κατάγματος του σπονδύλου, του ισχίου και του βραχιονίου, αλλά όχι κατάγματος στον αντιβράχιο.

Πώς βοηθούν τα αποτελέσματα της μελέτης;

Τα αποτελέσματα της παραπάνω μελέτης θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως μια παρότρυνση για τη διενέργεια πιο τακτικών ελέγχων της οστικής πυκνότητας ατόμων που αντιμετωπίζουν υπερφόρτωση σιδήρου (φερριτίνη ορού > 1000 μg/L) και διερεύνηση τρόπων με τους οποίους μπορεί να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος καταγμάτων για αυτούς.

Επιπλέον, άτομα που αντιμετωπίζουν υπερφόρτωση σιδήρου μπορεί να πάσχουν και από άλλες ασθένειες, που αυτή προκαλεί, όπως οι ηπατικές νόσοι. Σε αυτή την περίπτωση είναι εξαιρετικά σημαντικές οι νέες αυτές πληροφορίες, καθώς προειδοποιούν τους ανθρώπους αυτούς για τον αυξημένο κίνδυνο που έχουν να εμφανίσουν κατάγματα.

Τέλος, ύψιστης σημασίας είναι το γεγονός πως οι άνδρες με υπερφόρτωση σιδήρου αντιμετωπίζουν αρκετά αυξημένο κίνδυνο κατάγματος, ενώ γενικότερα ο κίνδυνος για σπονδυλικό κάταγμα είναι διπλάσιος για άνδρες και γυναίκες με υπερφόρτωση σιδήρου.