Η υγιεινή φυτική διατροφή συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου παχέος εντέρου

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ή αλλιώς γνωστός ως καρκίνος του ορθού, είναι ο τρίτος πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος και η τέταρτη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως. Αν και ο προσυμπτωματικός έλεγχος και η θεραπεία για τον καρκίνο του παχέος εντέρου έχουν βελτιωθεί, οι νέες στρατηγικές πρόληψης για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισής του συνεχίζουν να αποτελούν προτεραιότητα.

Ο κίνδυνος καρκίνου του παχέος εντέρου αυξάνεται με την ηλικία, αλλά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου όπως οι φλεγμονώδεις ασθένειες του εντέρου, ορισμένες γενετικές ασθένειες, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου ενός ατόμου, καθώς και μερικοί παράγοντες του τρόπου ζωής. Οι παράγοντες του τρόπου ζωής, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου, μπορούν να τροποποιηθούν.

Πολλά επιστημονικά στοιχεία δείχνουν πως η διατροφή είναι ένας εξαιρετικά σημαντικός, τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Συγκεκριμένα, μια νέα μεγάλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο BMC Medicine, διαπίστωσε πως μια δίαιτα πλούσια σε υγιεινές φυτικές τροφές σχετίζεται με το χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου στους άνδρες.

Πώς επηρεάζει ο τρόπος ζωής τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου;

Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στον κίνδυνο ενός ατόμου για ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά υπάρχουν πολλοί ακόμη παράγοντες του τρόπου ζωής που επηρεάζουν τον κίνδυνο αυτό. Μερικοί από αυτούς είναι οι εξής:

• Δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες, φρούτα και λαχανικά
• Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας
• Δίαιτα πλούσια σε λιπαρά και κόκκινο ή επεξεργασμένο κρέας
• Παχυσαρκία
• Κάπνισμα
• Κατανάλωση αλκοόλ

Μια τυπική δυτική διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, ενώ η μείωση της πρόσληψης αυτών των τροφών και αύξηση της κατανάλωσης τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες έχει συσχετιστεί με τη μείωση του κινδύνου. Τα φυτικά τρόφιμα τείνουν να είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, αλλά μόνο όταν βρίσκονται σε μη επεξεργασμένη κατάσταση.

Τι έδειξε η μελέτη;

Στην προαναφερθείσα μελέτη συμμετείχαν 79.952 άνδρες και 93.475 γυναίκες, οι οποίοι ήταν ηλικίας 45 έως 75 ετών και παρακολουθήθηκαν κατά μέσο όρο για 19,2 χρόνια.

Στην αρχή της μελέτης, οι ερευνητές αξιολόγησαν τη συνήθη διατροφή των συμμετεχόντων μέσω της χρήσης ενός ερωτηματολογίου, στο οποίο οι συμμετέχοντες έπρεπε να αναφέρουν πόσο συχνά και πόση ποσότητα κατανάλωναν από 180 διαφορετικά τρόφιμα και ποτά. Από τις απαντήσεις, οι ερευνητές αφού υπολόγισαν την ημερήσια πρόσληψη ενέργειας και θρεπτικών συστατικών, μετέπειτα υπολόγισαν 3 δείκτες της φυτικής διατροφής:  γενικός δείκτης φυτικής διατροφής (PDI), δείκτης υγιεινής φυτικής διατροφής (hPDI) και δείκτης ανθυγιεινής φυτικής διατροφής (uPDI).

Ως υγιεινές φυτικές τροφές ορίστηκαν τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα φυτικά έλαια, οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, το τσάι και ο καφές. Αντιθέτως, οι ανθυγιεινές τροφές φυτικής προέλευσης περιελάμβαναν τα επεξεργασμένα δημητριακά, τους χυμούς φρούτων, τις πατάτες και τα πρόσθετα σάκχαρα.

Για να πετύχουν υψηλό δείκτη υγιεινής φυτικής διατροφής (hPDI), οι συμμετέχοντες έπρεπε να έχουν υψηλή κατανάλωση υγιεινών φυτικών τροφίμων και χαμηλή κατανάλωση λιγότερο υγιεινών φυτικών τροφίμων.

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν πως οι φυτικές δίαιτες, ιδιαίτερα οι υγιεινές φυτικές δίαιτες, σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου στους άνδρες, αλλά όχι στις γυναίκες. Όσον αφορά τις ανθυγιεινές φυτικές δίαιτες, αυτές δεν φάνηκε να μειώνουν τον κίνδυνο.

Οι άνδρες τείνουν να έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, σε σύγκριση με τις γυναίκες και αυτό θεωρείται πως μπορεί να εξηγεί το γιατί η κατανάλωση μεγαλύτερων ποσοτήτων υγιεινών φυτικών τροφών συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου μόνο στους άνδρες και όχι στις γυναίκες.

Επιπλέον, τα οφέλη αυτά που παρατηρήθηκαν από την κατανάλωση φυτικής διατροφής ήταν πιο ισχυρά για τους λευκούς άνδρες, τους ιθαγενείς της Χαβάης και τους Ιάπωνες Αμερικανούς. Επομένως, οι ερευνητές πιστεύουν πως τα οφέλη μιας φυτικής δίαιτας μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα και την ανατομική θέση του καρκινικού όγκου.

Περιορισμοί της μελέτης

Η παραπάνω μελέτη προσπάθησε να συγκρίνει τις υγιεινές φυτικές τροφές με τις ανθυγιεινές και βρήκε μια συσχέτιση μεταξύ αυτών και του καρκίνου του παχέος εντέρου στους άνδρες. Ωστόσο, η μελέτη βασίστηκε σε αυτοαναφορές των συμμετεχόντων σχετικά με τη διατροφή τους και στην υπόθεση πως τα κρέατα και τα ζωικά προϊόντα είναι ανθυγιεινά, γεγονός το οποίο δεν ισχύει. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει πως ορισμένες τροφές ζωικής προέλευσης, όπως τα ψάρια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, μπορεί να μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.

Επομένως, λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, τα αποτελέσματα της μελέτης δεν μπορούν να προσφέρουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για το πώς η διατροφή επηρεάζει το κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου στους ανθρώπους, αλλά υποστηρίζουν την υπόθεση πως μια υγιεινή διατροφή είναι εξαιρετικά ευεργετική.