Γιατί μειώνεται η όρεξη για φαγητό κατά τη διάρκεια του καύσωνα;

Οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν εκτίθενται στην υπερβολική ζέστη, νιώθουν ναυτία, αδυναμία και ζάλη, κάτι που τους προκαλεί απώλεια όρεξης.

Γιατί οι άνθρωποι χάνουν την όρεξή τους όταν υπάρχει υπερβολική ζέστη;

Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2021, στην Κίνα, διαπίστωσε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό κελσίου, μειώνει κατά 0,11% την πρόσληψη τροφής. Παρόλο που η συγκεκριμένη μελέτη ασχολήθηκε με τη συμπεριφορά των καταναλωτών και όχι με βιολογικούς μηχανισμούς, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι υπάρχει κάποια επιστημονική εξήγηση για τον λόγο που οι άνθρωποι δεν έχουν όρεξη για φαγητό όταν υπάρχει καύσωνας.

Σύμφωνα με την Allison Childress, διαιτολόγο και αναπληρώτρια καθηγήτρια διατροφικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Texas Tech, όταν οι άνθρωποι βρίσκονται σε θερμά περιβάλλοντα, η όρεξη τους μειώνεται και οι θερμίδες που καταναλώνουν είναι ενστικτωδώς λιγότερες. Οι λιγότερες θερμίδες, λειτουργούν ως ένας τρόπος ψύξης του σώματος, διότι ο μεταβολισμός μεγάλου αριθμού θερμίδων, παράγει θερμότητα, αυξάνοντας τη θερμοκρασία του σώματος. Η θερμότητα που παράγεται από την πέψη της τροφής, ονομάζεται «θερμική επίδραση της τροφής». Οι τροφές που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνες, έχουν την μεγαλύτερη θερμική επίδραση στο σώμα. Ως εκ τούτου, τροφές όπως το κοτόπουλο, το κόκκινο κρέας, τα αυγά, οι φακές και τα θαλασσινά, έχουν την μεγαλύτερη επίδραση στην θερμοκρασία του σώματος.

Παρόλο που οι πιο πάνω τροφές δεν πρέπει να αποφεύγονται εντελώς κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, θα πρέπει ωστόσο, να περιορίζονται, ώστε το σώμα να μπορεί να διατηρείται σε φυσιολογική θερμοκρασία. Σε περιόδους καύσωνα, κρίνεται απαραίτητη η γνώση των τροφών που πρέπει να καταναλώνονται, ως μέσω μείωσης του κινδύνου θερμοπληξίας. Η απώλεια της όρεξης είναι ένα από τα συμπτώματα της θερμοπληξίας, η οποία χαρακτηρίζεται παράλληλα και από αλλά συμπτώματα, όπως ο υψηλός πυρετός, η ταχυκαρδία, η ναυτία και η σύγχυση.

Διαβάστε επίσης: Καύσωνας: Τι πρέπει να κάνουμε για να «επιβιώσουμε» στη ζέστη του καλοκαιριού;

Τι μπορείτε να φάτε για να διατηρήσετε το σώμα σας δροσερό κατά τη διάρκεια του καύσωνα;

Για να επιλέξετε τρόφιμα κατά τη διάρκεια του καύσωνα, θα πρέπει να λάβετε υπόψη δύο βασικούς παράγοντες, αν θέλετε να διατηρήσετε το σώμα σας δροσερό και την υγεία σας ακλόνητη. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να λάβετε υπόψη τόσο την ενυδατική, όσο και την θερμική επίδραση των τροφίμων στο σώμα σας.

Η εφίδρωση, είναι ο τρόπος που έχει το σώμα για να διατηρεί τη θερμοκρασία του σε φυσιολογικά επίπεδα. Η υπερβολική εφίδρωση όμως, χωρίς την απαραίτητη αναπλήρωση υγρών, μπορεί να οδήγησε σε αφυδάτωση, η οποία με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει θερμική εξάντληση ή άλλα προβλήματα υγείας όπως οι πέτρες στα νεφρά. Σύμφωνα με τον Gordon Fisher, καθηγητή κινησιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ, μέσω των τροφίμων εξασφαλίζουμε περίπου το 20-30% της ημερήσιας πρόσληψης υγρών, επομένως κρίνεται πολύ σημαντική η κατανάλωση τροφών που είναι πλούσια σε περιεκτικότητα νερού. Μερικές τροφές που ενυδατώνουν το σώμα είναι τα μούρα, το καρπούζι, το πεπόνι, το σέλινο, το μαρούλι, οι ντομάτες, το γιαούρτι και το αγγούρι.

Ταυτόχρονα, απαραίτητη κρίνεται και η κατανάλωση έξι με οκτώ ποτηριών νερού την ημέρα, για αναπλήρωση των σωματικών υγρών που χάνονται τις πολύ ζεστές ημέρες του καλοκαιρού. Σε κάθε περίπτωση όμως, η ποσότητα του νερού που χρειάζεται κάθε άνθρωπος είναι διαφορετική και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η άσκηση, η ηλικία και ο χρόνος που εκτίθεται στη ζέστη.

Διαβάστε επίσης: Καύσωνας: 4+1 συμβουλές προστασίας από τη ζέστη!

Ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια του καύσωνα;

Σύμφωνα με την Childress, παρόλο που οι παγωμένες λιχουδιές φαντάζουν ως η καλύτερη δροσιστική επιλογή κατά τη διάρκεια του καύσωνα, εν τούτοις, ορισμένες επιφέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα και τελικά αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος. Όπως εξήγησε, όταν ένας άνθρωπος καταναλώσει ένα πολύ κρύο ρόφημα ή ένα παγωτό, το σώμα του κρυώνει άμεσα. Ωστόσο, αυτές οι λιχουδιές περιέχουν αρκετές θερμίδες, τις οποίες το σώμα καλείται να αφομοιώσει και όπως είπαμε νωρίτερα, η διαδικασία της πέψης έχει θερμικό αποτέλεσμα στο σώμα, οπότε, σε μικρό χρονικό διάστημα, αυτό το δροσιστικό αποτέλεσμα μετατρέπεται σε θερμότητα. 

Σε γενικές γραμμές, τα τρόφιμα που μεταβολίζονται δυσκολότερα, όπως αυτά που είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες, αυξάνουν περισσότερο τη θερμοκρασία του σώματος και πρεπει να αποφεύγονται. Αυτό ωστόσο, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να καταναλώνονται καθόλου, διότι περιέχουν πολλά θρεπτικά συστατικά, τα οποία είναι απαραίτητα για το ανθρώπινο σώμα, κυρίως για γυναίκες που είναι έγκυες, που θηλάζουν και για άτομα που είναι υποσιτισμένα. Η Childress συμβουλεύει το κοινό να εστιάζει σε τρόφιμα που είναι ενυδατικά και ταυτόχρονα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, κατά τη διάρκεια του καύσωνα.

Διαβάστε επίσης: Πώς να επιβιώσετε από την καλοκαιρινή ζέστη στην διάρκεια της εγκυμοσύνης

Πέραν από τα ενυδατικά τρόφιμα, με ποιους άλλους τρόπους θα προστατεύσετε τον εαυτό σας από τον καύσωνα;

Για να προστατεύσετε τον εαυτό σας από τον καύσωνα και από τον κίνδυνο θερμοπληξίας, πέραν από την κατανάλωση ενυδατικών τροφίμων και άφθονου νερού, θα πρέπει να ακολουθήσετε και τις πιο κάτω συμβουλές:

• Προστατευθείτε από τα ηλιακά εγκαύματα: Τα ηλιακά εγκαύματα επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του. Χρησιμοποιείστε αντηλιακό, φαρδιά αντηλιακά ρούχα με μακρύ μανίκι και φροντίστε να μην εκτίθεστε στον ήλιο τις μεσημεριανές ώρες (11 π.μ – 3 μ.μ ).
• Αφήστε το σώμα σας να εξοικειωθεί: Περιορίστε τον χρόνο που εκτίθεστε στη ζέστη μέχρι το σώμα σας να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Οι άνθρωποι που δεν είναι συνηθισμένοι στη ζέστη, είναι πολύ ευάλωτοι στις ασθένειες που προκαλούνται από αυτήν.
• Καταναλώστε άφθονο νερό: Όπως είπαμε και νωρίτερα σε αυτό το άρθρο, η κατανάλωση άφθονου νερού είναι πολύ σημαντική τις πολύ ζεστές ημέρες, για αναπλήρωση του νερού του σώματος που χάνετε μέσω του ιδρώτα. Καταναλώστε 6-8 ποτήρια νερό την ημέρα.
• Φορέστε χαλαρά ρούχα: Μην φοράτε πολλά και στενά ρούχα. Τα ρούχα που εφαρμόζουν στο σώμα, εμποδίζουν τη διαδικασία της ψύξης.
• Μην μένετε σε σταθμευμένα οχήματα: Μην μένετε και μην αφήνετε κανέναν σε σταθμευμένο όχημα. Όταν ένα όχημα είναι σταθμευμένο για 10 λεπτά στον ήλιο, η θερμοκρασία του αυξάνεται κατά 11 βαθμούς κελσίου.

Διαβάστε επίσης: Θερμική εξάντληση: Ενημερωθείτε για τις πρώτες βοήθειες

Τι είναι η θερμοπληξία και ποια συμπτώματα την χαρακτηρίζουν;

Η θερμοπληξία είναι η σοβαρότερη πάθηση που μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα της ζέστης και χαρακτηρίζεται από την ανικανότητα του σώματος να ελέγξει τη θερμοκρασία του, η οποία τείνει να αυξάνεται γρήγορα, με τον μηχανισμό της εφίδρωσης να αδυνατεί πλέον να κρυώσει το σώμα. Η θερμοπληξία μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο ή να προκαλέσει μόνιμη αναπηρία και θεωρείται κατάσταση έκτακτης ανάγκης που χρήζει άμεσης ιατρικής παρέμβασης.

Τα συμπτώματα της θερμοπληξίας είναι τα ακόλουθα:

• Απώλεια συνείδησης
• Επιληπτικές κρίσεις
• Σύγχυση
• Πονοκέφαλος
• Γρήγορη αναπνοή
• Μπερδεμένη ομιλία
• Αυξημένος πυρετός
• Ναυτία και έμετος
• Κοκκίνισμα στο δέρμα
• Γρήγορος καρδιακός παλμός

Διαβάστε επίσης: Θερμοπληξία: Πώς θα προστατευθείτε από το θερμικό στρες;