Αέρια αρτηριακού αίματος (ABG)

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο χρησιμοποιείται η εξέταση αερίων αρτηριακού αίματος;

Η εξέταση χρησιμοποιείται για να ελεγχθεί η λειτουργικότητα των πνευμόνων και να μετρηθεί η ισορροπία οξέων-βάσεων στο αίμα. Η εξέταση συνήθως περιλαμβάνει τις ακόλουθες μετρήσεις:

• Περιεχόμενο οξυγόνο (O₂CT). Μετρά την ποσότητα οξυγόνου στο αίμα.
• Κορεσμός οξυγόνου (O₂Sat). Μετρά την ποσότητα της αιμοσφαιρίνης στο αίμα. Η αιμοσφαιρίνη είναι μία πρωτεΐνη που βρίσκεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια και μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες σε όλο το υπόλοιπο σώμα.
• Μερική πίεση οξυγόνου (PaO₂). Μετρά την πίεση του διαλυμένου στην αιματική κυκλοφορία οξυγόνου. Έτσι αναδεικνύεται πόσο καλά το οξυγόνο μετακινείται από τους πνεύμονες αιματική κυκλοφορία.
• Μερική πίεση διοξειδίου του άνθρακα (PaCO₂). Μετρά την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα.
• Μετρά το ισοζύγιο οξέων-βάσεων στο αίμα.

Γιατί χρειάζομαι την εξέταση αερίων αρτηριακού αίματος;

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να ζητηθεί αυτή η εξέταση. Μπορεί να χρειαστείτε την εξέταση αερίων αρτηριακού αίματος εάν:

• Έχετε δύσπνοια
• Έχετε συχνές περιόδους ναυτίας ή/και εμετού
• Λαμβάνετε θεραπεία για κάποια πνευμονολογική πάθηση, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή κυστική ίνωση. Αυτή η εξέταση βοηθά να διαπιστωθεί αν η θεραπεία είναι αποτελεσματική.
• Έχετε τραυματιστεί πρόσφατα στην κεφαλή ή τον αυχένα, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την αναπνοή.
• Έχετε υποστεί υπερδοσολογία κάποιας ουσίας ή φαρμάκου.
• Λαμβάνετε οξυγονοθεραπεία ενώ βρίσκεστε στο νοσοκομείο. Η εξέταση εξασφαλίζει ότι λαμβάνετε τη σωστή ποσότητα οξυγόνου.
• Έχετε υποστεί δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα.
• Έχετε εισπνεύσει καπνό.

Ένα νεογνό μπορεί επίσης να χρειαστεί τη συγκεκριμένη εξέταση αν παρουσιάζει δυσκολίες στην αναπνοή.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται η εξέταση αερίων αρτηριακού αίματος;

Οι περισσότερες εξετάσεις αίματος απαιτούν δείγμα από μία φλέβα. Για αυτή την εξέταση, όμως, ο επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από αρτηρία. Και αυτό διότι το αρτηριακό αίμα έχει υψηλότερα επίπεδα οξυγόνου από το φλεβικό. Το δείγμα συνήθως λαμβάνεται από μία αρτηρία στο εσωτερικό του καρπού (κερκιδική αρτηρία). Μερικές φορές, το δείγμα λαμβάνεται από αρτηρία στον αγκώνα ή τη βουβωνική περιοχή. Αν ένα νεογνό υποβάλλεται σε εξέταση αερίων αρτηριακού αίματος, το δείγμα μπορεί να ληφθεί από την πτέρνα του ή από τον ομφάλιο λώρο.

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο επαγγελματίας υγείας θα εισάγει μία βελόνα με σύριγγα εντός της αρτηρίας. Θα νιώσετε έναν οξύ πόνο κατά την είσοδο της βελόνας. Η λήψη δείγματος αίματος από αρτηρία είναι περισσότερο επώδυνη από ό, τι από φλέβα.

Μόλις η σύριγγα πληρωθεί με αίμα, ο γιατρός θα εφαρμόσει αποστειρωμένη γάζα στο σημείο. Θα χρειαστεί να εφαρμόσετε πίεση στο σημείο για 5-10 λεπτά ή περισσότερο αν λαμβάνετε αντιπηκτικά φάρμακα.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για την εξέταση αερίων αρτηριακού αίματος;

Εάν το δείγμα αίματος λαμβάνεται από τον καρπό, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει τη λεγόμενη δοκιμασία Allen πριν τη λήψη του δείγματος. Στη δοκιμασία Allen ο γιατρός θα εφαρμόσει πίεση στις αρτηρίες του καρπού για αρκετά δευτερόλεπτα.

Αν λαμβάνετε θεραπεία με οξυγόνο, η παροχή οξυγόνου μπορεί να κλείσει για περίπου 20 λεπτά πριν την εξέταση. Αυτό δεν θα πραγματοποιηθεί αν δεν μπορείτε να αναπνεύσετε χωρίς την παροχή οξυγόνου.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την εξέταση αερίων αρτηριακού αίματος;

Ελάχιστοι κίνδυνοι συνοδεύουν την εξέταση. Μπορεί να εμφανίσετε ήπια αιμορραγία, μώλωπα ή πόνο στο σημείο όπου εισήχθη η βελόνα. Παρόλο που τα προβλήματα είναι σπάνια, θα πρέπει να αποφύγετε την άρση βαριών αντικειμένων για 24 ώρες μετά την εξέταση.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Εάν τα επίπεδα αερίων αρτηριακού αίματος δεν είναι φυσιολογικά, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι:

• Δεν λαμβάνετε επαρκή οξυγόνο
• Δεν αποβάλλετε επαρκή διοξείδιο του άνθρακα
• Έχει διαταραχθεί το ισοζύγιο οξέων-βάσεων

Αυτές οι συνθήκες μπορεί να αποτελούν ένδειξη πνευμονολογικής ή νεφρικής νόσου. Η συγκεκριμένη εξέταση δεν μπορεί να διαγνώσει ασθένεια, αλλά αν τα αποτελέσματα δεν είναι φυσιολογικά, ο γιατρός θα ζητήσει περαιτέρω εξετάσεις για την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό μιας διάγνωσης. Αν έχετε ερωτήσεις αναφορικά με τα αποτελέσματά σας, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Περαιτέρω πληροφορίες

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω για την εξέταση αερίων αρτηριακού αίματος;

Ένας άλλος τύπος εξέτασης, που ονομάζεται παλμική οξυμετρία, επίσης ελέγχει τα επίπεδα οξυγόνου αίματος. Αυτή η εξέταση δεν περιλαμβάνει χρήση βελόνας και δεν απαιτεί δείγμα αίματος. Στην παλμική οξυμετρία, μία μικρή συσκευή σαν clip με έναν ειδικό αισθητήρα εφαρμόζεται στο δάχτυλο του χεριού, του ποδιού ή το λοβό του αυτιού. Εφόσον η συσκευή μετρά το οξυγόνο περιφερικά, τα αποτελέσματα παρουσιάζονται ως κορεσμός περιφερικού οξυγόνου (SpO₂).