Διαταραχή μεταβολισμού των λιπιδίων

Αίτια

Τι προκαλεί την υψηλή χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια στο αίμα;

Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε συγκεκριμένα λιπαρά, λοιπόν ορισμένες ιατρικές παθήσεις και άλλοι παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων στο αίμα.

Τρόφιμα

Δύο τύποι λιπών είναι γνωστό ότι αυξάνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης.

Κορεσμένα λίπη: Τα κορεσμένα λίπη αυξάνουν τα επίπεδα της LDL. Κάποια φυτικά τρόφιμα, όπως το φοινικέλαιο και το έλαιο καρύδας, περιέχουν κορεσμένα λιπαρά. Όμως αυτά απαντούν ως επί το πλείστον σε ζωικής προέλευσης προϊόντα, όπως:

• Το βούτυρο
• Το τυρί
• Το γάλα
• Η μπριζόλα

Τρανς λιπαρά: Τα τρανς λιπαρά ή trans λιπαρά οξέα είναι χειρότερα από τα κορεσμένα, επειδή μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα της LDL και να μειώσουν τα επίπεδα της HDL. Μερικά τρανς λιπαρά απαντούν φυσικά σε ζωικά προϊόντα, ενώ άλλα βρίσκονται σε επεξεργασμένα τρόφιμα που έχουν υποβληθεί σε μία διαδικασία που ονομάζεται υδρογόνωση, όπως κάποια είδη μαργαρίνης και τα πατατάκια.

Ιατρικές παθήσεις

Ορισμένες ιατρικές παθήσεις μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα χοληστερόλης. Αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα μπορούν να προκληθούν από:

• Μεταβολικό σύνδρομο
• Διαβήτη
• Νεφρική νόσο
• Υποθυρεοειδισμό
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Σύνδρομο Cushing

Έτερες αιτίες

Άλλες αιτίες υψηλών επιπέδων χοληστερόλης περιλαμβάνουν:

• Έλλειψη άσκησης. Η ανεπαρκής άσκηση μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της LDL. Πέραν αυτού, έχει δειχθεί ότι η φυσική δραστηριότητα ενισχύει τα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης HDL.
• Κάπνισμα. Το κάπνισμα μπορεί επίσης να αυξήσει την «κακή» χοληστερόλη προκαλώντας τη συσσώρευση αθηρωματικών πλακών στις αρτηρίες.
• Γονίδια. Αν υπάρχουν μέλη της οικογένειας που έχουν υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, βρίσκεστε σε αυξημένο κίνδυνο και εσείς.
• Φάρμακα. Ορισμένα φάρμακα, όπως τα διουρητικά, μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα χοληστερόλης.

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της υψηλής χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων;

Η υψηλή χοληστερόλη τυπικά δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα. Τα συμπτώματα θα εμφανιστούν μόνο όταν η χοληστερόλη έχει προκαλέσει σημαντική βλάβη.

Για παράδειγμα, συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν με τη μορφή συμπτωμάτων καρδιοπάθειας, όπως πόνος στο στήθος (στηθάγχη) ή ναυτία και κόπωση. Ένα έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της μη ελεγχόμενης χοληστερόλης, μεταξύ άλλων.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η διαταραχή μεταβολισμού των λιπιδίων;

Για τον έλεγχο των επιπέδων χοληστερόλης, ο γιατρός θα ζητήσει μία εξέταση αίματος που ονομάζεται λιπιδαιμικό προφίλ. Αυτή μετρά την ολική χοληστερόλη (LDL και HDL), καθώς και τα τριγλυκερίδια. Πριν από την εξέταση, ο γιατρός θα σας ζητήσει να μην τρώτε ή πίνετε οτιδήποτε πέρα από νερό και τουλάχιστον 8 με 12 ώρες.

Το λιπιδαιμικό προφίλ μετρά τη χοληστερόλη σε mg χοληστερόλης ανά dL. Η ολική χοληστερόλη δεν θα πρέπει να είναι πάνω από 200 mg/dL.

Θεραπεία

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές για τη διαταραχή μεταβολισμού των λιπιδίων;

Ένας συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και αλλαγών στον τρόπο ζωής είναι το σύνηθες θεραπευτικό πλάνο για την διόρθωση των επιπέδων χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων. Ο γιατρός μπορεί επίσης να σας προτείνει να λάβετε συγκεκριμένα συμπληρώματα.

Φάρμακα

Αρκετοί τύποι φαρμάκων χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία λιπιδικών διαταραχών.

Στατίνες. Τα φάρμακα αυτά μπλοκάρουν μία ουσία που δημιουργείται στο ήπαρ και παράγει χοληστερόλη. Το ήπαρ, στη συνέχεια, απομακρύνει τη χοληστερόλη από το αίμα. Οι στατίνες μπορούν επίσης να απορροφήσουν τη χοληστερόλη που έχει παγιδευτεί στις αρτηρίες. Κοινώς συνταγογραφούμενα στατίνες περιλαμβάνουν:

• Φλουβαστατινη
• Ατορβαστατίνη
• Σιμβαστατίνη
• Πραβαστατίνη
• Ροσουβαστατίνη

Αναστολείς απορρόφησης χοληστερόλης. Αυτά τα φάρμακα μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης περιορίζοντας την ικανότητα του σώματος να απορροφά τη χοληστερόλη από τις τροφές. Πολλές φορές χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τις στατίνες.

Συμπλοκοποιητές χολικών οξέων. Αυτά τα φάρμακα παγιδεύουν ουσίες που καλούνται χολικά οξέα, τα οποία περιέχουν χοληστερόλη, και αποτρέπουν την επαναπορρόφησή τους από το λεπτό έντερο.

Φιβράτες. Αυτά τα φάρμακα βοηθούν στη μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων στο αίμα.

Συμπληρώματα

Τα ω3 λιπαρά οξέα, διαθέσιμα ως μη συνταγογραφούμενα συμπληρώματα, χρησιμοποιούνται συνήθως για τη μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων και της LDL στο αίμα. Τα ω3 είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα που απαντούν φυσικά στα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός. Τα φυτικά έλαια, όπως η κανόλα και το ελαιόλαδο, επίσης περιέχουν ω3 λιπαρά οξέα.

Η νιασίνη αυξάνει τα επίπεδα παραγωγής της HDL και είναι διαθέσιμη με ή χωρίς ιατρική συνταγή.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Η διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής και η επαρκής άσκηση μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης. Τα ίδια βήματα μπορούν να προλάβουν και μία λιπιδική διαταραχή εξ αρχής.

Πρόληψη

Πώς μπορούν να προληφθούν τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων;

Η Αμερικανική Καρδιολογική Ένωση συστήνει ότι δεν θα πρέπει περισσότερο από το 6% των καθημερινών σας θερμίδων να προέρχονται από κορεσμένα λιπαρά οξέα. Επίσης, προτείνει την αποφυγή των τρανς λιπαρών όποτε είναι δυνατό. Η κατανάλωση πληθώρας σιτηρών, φρούτων και λαχανικών μπορεί επίσης να μειώσει την υψηλή χοληστερόλη.

Άλλοι τρόποι που μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε υγιή επίπεδα χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων περιλαμβάνουν:

• Κατανάλωση πολυακόρεστων και μονοακόρεστων λιπαρών αντί κορεσμένων και τρανς λιπαρών
• Κατανάλωση πουλερικών χωρίς την πέτσα και χωρίς ορατό λίπος
• Άσκηση για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα, τέσσερεις φορές την εβδομάδα
• Κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλών σε λιπαρά ή χωρίς λιπαρά
• Κατανάλωση λιγότερου αλκοόλ, διότι το αλκοόλ αυξάνει τα επίπεδα τριγλυκεριδίων
• Κατανάλωση κρεάτων σε μέτριες ποσότητες
• Αποφυγή fast-food και επεξεργασμένων κρεάτων
• Κατανάλωση ψητών τροφών έναντι τηγανητών

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση για τα άτομα με διαταραχή μεταβολισμού των λιπιδίων;

Τα φάρμακα και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε τα επίπεδα χοληστερόλης. Ακολουθήστε τις συμβουλές του γιατρού σας και το προτεινόμενο θεραπευτικό πλάνο για να βελτιώσετε την υγεία σας και να ελαττώσετε τον κίνδυνο καρδιοπαθειών, εμφράγματος και εγκεφαλικού.