Εξέταση καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου (CEA)

Χρησιμότητα εξέτασης

Για ποιο λόγο παραγγέλλεται η εξέταση καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου;  

Η εξέταση CEA έχει πολλές διαφορετικές χρήσεις. Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξέταση CEA αν τα συμπτώματα υποδεικνύουν την παρουσία καρκίνου ή για να διαπιστώσει αν η αντικαρκινική θεραπεία είναι αποτελεσματική. Στις αντικαρκινικές θεραπείες συγκαταλέγονται η χειρουργική επέμβαση, η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία, ή συνδυασμός των τριών. Ο γιατρός μπορεί ακόμη να ζητήσει την εξέταση CEA για να διαπιστώσει εάν υπάρχει επανεμφάνιση καρκίνου μετά από την ολοκλήρωση της θεραπείας. 

Η εξέταση CEA είναι χρήσιμη μετά τη διάγνωση ενός τύπου καρκίνου που είναι γνωστό ότι παράγει το καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο. Δεν παράγουν όλοι οι καρκίνοι καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο.

Αυξημένα επίπεδα CEA μπορεί να παρατηρηθούν στους ακόλουθους τύπους καρκίνου:

• Ορθοκολικός καρκίνος ή καρκίνος του παχέος εντέρου
• Μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς
• Καρκίνος του μαστού
• Καρκίνος του γαστρεντερικού σωλήνα
• Καρκίνος του ήπατος
• Καρκίνος του πνεύμονα
• Καρκίνος των ωοθηκών
• Καρκίνος του παγκρέατος
• Καρκίνος του προστάτη

Η εξέταση CEA δεν είναι χρήσιμη για τη διάγνωση ή τον έλεγχο του γενικού πληθυσμού για καρκίνο. Συνήθως δεν χρησιμοποιείται αν είστε υγιείς και δεν έχετε συμπτώματα ασθένειας. Αν όμως κάποιος έχει ένα οικογενές γενετικό σύνδρομο για καρκίνο του παχέος εντέρου, η εξέταση CEA μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο ελέγχου (screening tool). Αυτές οι περιπτώσεις όμως είναι σπάνιες.

Ο γιατρός μπορεί να ξεκινήσει τον έλεγχο των επιπέδων CEA προτού ξεκινήσετε τη θεραπεία αν έχετε διαγνωστεί με καρκίνο. Έτσι, θα καθοριστεί το βασικό (baseline) επίπεδο της συγκέντρωσης του καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου. Μία μοναδική τιμή CEA δεν παρέχει σημαντικό αριθμό πληροφοριών όσο πολλές τιμές και η τάση που παρουσιάζουν με την πάροδο του χρόνου. Ο γιατρός θα πραγματοποιεί εξετάσεις CEA επανειλημμένα πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία για τον εντοπισμό αλλαγών.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται η εξέταση καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου;

Ένας επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από μία φλέβα στο χέρι σας, χρησιμοποιώντας μία μικρή βελόνα. Όταν η βελόνα εισαχθεί, μία μικρή ποσότητα αίματος θα συλλεχθεί εντός μιας σύριγγας ή φιαλιδίου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα μικρό τσίμπημα κατά την είσοδο ή την έξοδο της βελόνας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από πέντε λεπτά.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την εξέταση καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου;

Ελάχιστοι κίνδυνοι συνοδεύουν μία εξέταση αίματος. Μπορεί να αισθανθείτε ήπιο πόνο ή να σχηματιστεί μικρός μώλωπας στο σημείο που εισήχθη η βελόνα, όμως τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν άμεσα.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα του καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου;

Φυσιολογικά επίπεδα CEA είναι μικρότερα ή ίσα 3 nanograms ανά mL. Τα περισσότερα για άτομα έχουν τιμή κάτω από αυτό το όριο.

Η τιμή CEA γενικά επιστρέφει στα φυσιολογικά ένα με τέσσερις μήνες μετά την επιτυχή αφαίρεση του όγκου.

Ποια είναι τα μη φυσιολογικά επίπεδα του καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου;

Αυξημένα επίπεδα CEA θεωρούνται οι τιμές μεγαλύτερες των 3 ng/mL. Τα άτομα με συγκεκριμένους τύπους καρκίνου έχουν τόσο υψηλή συγκέντρωση CEA. Βέβαια, αν τα αποτελέσματα της εξέτασής σας είναι τόσο υψηλά, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε καρκίνο. Οι παρακάτω παράγοντες μπορεί να οφείλονται για τιμές CEA άνω των 3 ng/mL:

• Λοίμωξη
• Κίρρωση
• Χρόνιο κάπνισμα
• Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου

Επίπεδα υψηλότερα από 20 ng/mL θεωρούνται πολύ υψηλά. Εάν έχετε τόσο αυξημένη τιμή CEA και συμπτώματα καρκίνου, αυτό υποδεικνύει ισχυρά ότι ο καρκίνος δεν έχει εξαλειφθεί επιτυχώς με τη θεραπεία. Επίσης μπορεί να σημαίνει ότι έχει κάνει μετάσταση σε άλλα μέρη του σώματος.

Το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα της εξέτασης CEA  σε κατά τα άλλα υγιή άτομα. Τα επίπεδα CEA είναι συνήθως αυξημένα, αλλά μικρότερα από 5 ng/mL στους καπνιστές.

Επόμενα βήματα

Τι συμβαίνει αν τα αποτελέσματα της εξέτασης καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου δεν είναι φυσιολογικά;

Η εξέταση CEA   δεν πρέπει να είναι η μοναδική εξέταση για τον καθορισμό ύπαρξης καρκίνου. Ο γιατρός θα διενεργήσει περαιτέρω εξετάσεις και θα αξιολογήσει τα συμπτώματά σας. Αν τελικά διαγνωστείτε με καρκίνο, θα συνεργαστείτε με το γιατρό σας για να βρείτε τη βέλτιστη για εσάς θεραπεία.