Λεύκη

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της λεύκης;

Το κύριο σύμπτωμα της λεύκης είναι οι λευκές κηλίδες στο δέρμα. Η πάθηση μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε μέρος του σώματος, ακόμη και την περιοχή γύρω από τους οφθαλμούς. Οι κηλίδες μπορεί να είναι μεγάλες ή μικρές και να εμφανίζονται ως ένα από τα ακόλουθα πρότυπα:

Τμηματική ή εστιακή λεύκη: Οι λευκές κηλίδες τείνουν να είναι μικρότερες και να εμφανίζονται σε μία ή περισσότερες περιοχές. Όταν η λεύκη εμφανίζεται σε τμηματικό ή εστιακό πρότυπο, τείνει να παραμένει σε μία περιοχή του σώματος. Πολλές φορές συνεχίζει να αναπτύσσεται για περίπου ένα χρόνο και ύστερα σταματά. Εξελίσσεται βραδύτερα από τη γενικευμένη λευκή.

Μη τμηματική ή γενικευμένη λεύκη: Εκτεταμένες λευκές κηλίδες εμφανίζονται συμμετρικά στις δύο πλευρές του σώματος. Αυτό είναι το πιο κοινό πρότυπο και μπορεί να επηρεάσει τα μελανοκύτταρα οπουδήποτε στο σώμα. Συχνά, αρχίζει και σταματά πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου. Δεν υπάρχει τρόπος να καθοριστεί πότε, εάν και πόσο γρήγορα οι κηλίδες θα αναπτυχθούν.

Μία μελέτη έδειξε ότι 75% των ατόμων με λεύκη έχουν απώλεια της χρωστικής στα άκρα των χεριών και το πρόσωπο. Άλλες κοινές περιοχές εντοπίζονται σε πτυχώσεις του σώματος, όπως το δέρμα κάτω από τις μασχάλες και γύρω από τη βουβωνική χώρα.

Αίτια

Τι αυξάνει τον κίνδυνο λεύκης;

Η αιτία της λεύκης παραμένει άγνωστη. Η πάθηση δεν φαίνεται να είναι κληρονομική. Τα περισσότερα άτομα με λεύκη δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό της διαταραχής. Όμως, οικογενειακό ιστορικό λεύκης ή άλλων αυτοάνοσων παθήσεων μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο, ακόμα και αν δεν προκαλεί λεύκη.

Ένας άλλος προδιαθεσικός παράγοντας αφορά σε γονίδια που σχετίζονται με τη λευκή, συμπεριλαμβανομένων των NLRP1 και PTPN22.

Οι περισσότεροι ερευνητές πιστεύουν ότι η λεύκη είναι μία αυτοάνοση διαταραχή, επειδή το σώμα επιτίθεται στα δικά του κύτταρα. Όμως, δεν είναι σαφές πώς το σώμα επιτίθεται στα μελανοκύτταρα. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι περίπου 20% των ατόμων με λεύκη πάσχουν και από κάποια άλλη αυτοάνοση διαταραχή. Ανάλογα με τον πληθυσμό, αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν τις ακόλουθες, από την πιο κοινή έως τη λιγότερο κοινή:

• Σκληρόδερμα, μία διαταραχή του συνδετικού ιστού του σώματος
• Λύκος
• Θυρεοειδίτιδα, που προκαλείται από μη φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα
• Ψωρίαση
• Γυροειδής αλωπεκία
• Διαβήτης τύπου 1
• Κακοήθης αναιμία (ανικανότητα απορρόφησης της βιταμίνης Β-12)
• Νόσος του Addison
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα

Κάποιοι ειδικοί αναφέρουν ότι η λεύκη εμφανίζεται μετά από περιστατικά:

• Πολύ σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων ή εκδορών
• Έκθεσης σε τοξίνες και χημικά
• Πολύ έντονου άγχους

Επιπλοκές

Ποιες είναι οι επιπλοκές της λεύκης;

Τα καλά νέα είναι ότι η λεύκη έχει ελάχιστες σωματικές επιπτώσεις. Οι πιο σοβαρές επιπλοκές επηρεάζουν τα αυτιά και τους οφθαλμούς, όμως δεν είναι συχνές. Η κύρια σωματική επίπτωση είναι ότι η απώλεια της μελανίνης του δέρματος αυξάνει τον κίνδυνο ηλιακού εγκαύματος. Μπορείτε να προστατεύσετε το δέρμα σας εφαρμόζοντας αντηλιακό με δείκτη προστασίας 30 και φορώντας προστατευτικά ρούχα όταν εκτίθεστε στον ήλιο.

Ψυχολογικές επιπτώσεις

Μία έρευνα έχει δείξει ότι η λεύκη μπορεί να προκαλέσει σημαντικές ψυχολογικές επιπτώσεις. Επιστημονικές αναλύσεις δείχνουν ότι πάνω από 50% των ατόμων με λεύκη αναφέρουν αρνητική επίπτωση στις σχέσεις τους. Κάποια άτομα αναφέρουν ότι σκέφτονται την πάθησή τους όλη μέρα, ιδιαίτερα λόγω της μη προβλέψιμης φύσης της.

Αναφέρουν επίσης ότι:   

• Αποφεύγουν σωματικές δραστηριότητες
• Αποφεύγουν κοινωνικές περιστάσεις
• Θεωρούν ότι η πάθηση τούς παραμορφώνει
• Νιώθουν κατάθλιψη
• Νιώθουν άγχος
• Έχουν συναισθηματικό βάρος

Αν έχετε λεύκη και αισθάνεστε οποιαδήποτε από τις προαναφερθείσες αρνητικές επιπτώσεις, συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Επίσης είναι σημαντικό να μάθετε όσα περισσότερα μπορείτε αναφορικά με τη διαταραχή. Αυτό θα βοηθήσει στη μείωση του άγχους που έχετε για την πάθησή σας.

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η λεύκη;

Κατά τη διάρκεια της ιατρικής επίσκεψης, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση, θα σας ρωτήσει αναφορικά με το ιατρικό ιστορικό σας και θα προγραμματίσει εργαστηριακές αναλύσεις. Θα πρέπει να αναφέρετε οποιαδήποτε γεγονότα θα μπορούσαν να συνεισφέρουν, όπως πρόσφατα ηλιακά εγκαύματα, πρόωρο γκριζάρισμα των μαλλιών ή οποιεσδήποτε αυτοάνοσες παθήσεις έχετε. Επίσης, ενημερώστε το γιατρό σας αν κάποιο μέλος της οικογένειάς σας πάσχει από λεύκη ή άλλες δερματικές παθήσεις.

Οι ερωτήσεις που μπορεί να σας κάνει ο γιατρός σας είναι οι εξής:

• Σε ποιο σημείο του σώματος ξεκίνησε η λεύκη;
• Έχει κάποιος στην οικογένειά σας λεύκη;
• Έχει κάποιος στην οικογένειά σας μία αυτοάνοση διαταραχή;
• Έχετε δοκιμάσει κάποια θεραπεία;
• Υπάρχουν περιοχές που επιδεινώνονται ή βελτιώνονται;

Ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει μία λάμπα υπεριώδους ακτινοβολίας για να ελέγξει τις κηλίδες της λεύκης. Αυτή η λάμπα, γνωστή και ως λάμπα του Wood, βοηθά το γιατρό να εντοπίσει διαφορές μεταξύ λεύκης και άλλων δερματικών παθήσεων.

Υπάρχει πιθανότητα ο γιατρός να επιθυμεί να λάβει ένα δείγμα δέρματος (βιοψία). Αυτό το δείγμα θα αποσταλεί σε εργαστήριο όπου θα αναλυθεί. Οι δερματικές βιοψίες αναδεικνύουν αν εξακολουθείτε να έχετε μελανοκύτταρα σε αυτή την περιοχή του σώματος. Οι εξετάσεις αίματος βοηθούν στη διάγνωση άλλων προβλημάτων που μπορεί να εμφανίζονται μαζί με τη λεύκη, όπως θυρεοειδικά προβλήματα, διαβήτης ή αναιμία.

Θεραπεία

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές για τη λεύκη;

Οι θεραπευτικές επιλογές για τη λεύκη στοχεύουν στην αποκατάσταση της ισορροπίας του χρώματος του δέρματος. Κάποιες θεραπείες στοχεύουν στην προσθήκη χρωστικής, ενώ άλλες στην αφαίρεσή της. Οι επιλογές σας ποικίλουν ανάλογα με:

• Τη σοβαρότητα της κατάστασής σας
• Τη θέση και το μέγεθος των κηλίδων
• Τον αριθμό των κηλίδων
• Την έκταση των κηλίδων
• Το πώς ανταποκρίνεστε στη θεραπεία

Οι θεραπευτικές μέθοδοι περιλαμβάνουν ιατρικές ή χειρουργικές επιλογές, ή συνδυασμό των δύο. Δεν είναι όλες οι θεραπείες κατάλληλες για όλους και πολλές μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες παρενέργειες.

Θα πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό σας αν αρχίσετε να παρουσιάζετε παρενέργειες λόγω μιας θεραπείας. Ο γιατρός θα προσαρμόσει τη δοσολογία σας ή θα σας προτείνει εναλλακτικές.

Ιατρικές μέθοδοι

Συνήθως θα χρειαστεί να ακολουθήσετε μία θεραπεία για τουλάχιστον τρεις μήνες προτού παρατηρήσετε βελτίωση. Οι ιατρικές θεραπείες περιλαμβάνουν:

Τοπικές κρέμες: Κάποιες κρέμες, συμπεριλαμβανομένων των κορτικοστεροειδών, βοηθούν στην επαναφορά του χρώματος στις λευκές κηλίδες του δέρματος στα αρχικά στάδια της λεύκης. Άλλες βοηθούν στην επιβράδυνση της ανάπτυξης των κηλίδων. Θα χρειαστείτε μία συνταγογραφουμενη κρέμα αρκετά ισχυρή, όμως αυτές μπορεί να παρουσιάσουν παρενέργειες όταν χρησιμοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν:

• Συρρίκνωση του δέρματος
• Λέπτυνση του δέρματος
• Υπερβολική τριχοφυΐα
• Ερεθισμό του δέρματος

Από του στόματος χορηγούμενα φάρμακα: Κάποια φάρμακα, όπως τα στεροειδή και συγκεκριμένα αντιβιοτικά, μπορεί να είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της λεύκης. Αυτά είναι διαθέσιμα μόνο με ιατρική συνταγή.

Ψωραλένιο και θεραπεία με υπεριώδη ακτινοβολία Α (PUVA): Αυτός ο θεραπευτικός συνδυασμός απαιτεί τη λήψη του ψωραλενίου ως δισκίο ή την εφαρμογή του στο δέρμα ως κρέμα. Στη συνέχεια, ο γιατρός σάς εκθέτει σε υπεριώδη ακτινοβολία Α (UVA) για την ενεργοποίηση του φαρμάκου που βοηθά στην αποκατάσταση του χρώματος του δέρματος. Ύστερα από τη διαδικασία θα πρέπει να ελαχιστοποιήσετε την έκθεσή σας στον ήλιο και να φοράτε προστατευτικά γυαλιά. Αυτή η θεραπευτική μέθοδος έχει παρενέργειες που μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ηλιακό έγκαυμα
• Ναυτία
• Κνησμό
• Υπέρχρωση

Θεραπεία στενού φάσματος UVB: Αυτή είναι μία εναλλακτική στην παραδοσιακή PUVA θεραπεία. Είναι ένας περισσότερο εστιασμένος τύπος φωτοθεραπείας που οδηγεί σε λιγότερες παρενέργειες. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως μέρος ενός κατ’ οίκον προγράμματος θεραπείας υπό την επίβλεψη του γιατρού.

Θεραπεία με laser: Αυτή η θεραπεία βοηθά σε μικρές κηλίδες του δέρματος και απαιτεί λιγότερο από τέσσερις μήνες, δύο με τρεις φορές την εβδομάδα.

Αποχρωματισμός: Ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει αποχρωματισμό αν περισσότερο από το 50% του σώματός σας επηρεάζεται από τη λεύκη και θέλετε να εξισορροπήσετε την απόχρωση του δέρματος. Αυτή η θεραπεία προτείνεται όταν οι προαναφερθείσες θεραπείες για την επαναφορά του φυσιολογικού χρώματος του δέρματος έχουν αποτύχει. Ο αποχρωματισμός εστιάζει στη μείωση του χρώματος του φυσιολογικού δέρματος, ώστε να έρθει πιο κοντά στην απόχρωση των αποχρωματισμένων κηλίδων. Η συγκεκριμένη θεραπεία χρειάζεται περίπου δύο χρόνια προτού εμφανιστεί η αποτελεσματικότητά της. Θα χρειαστεί να εφαρμόζετε ένα φάρμακο, όπως η μονοβενζόνη, αυστηρά με βάση τις οδηγίες συνταγογράφησης. Η μεγαλύτερη παρενέργεια της συγκεκριμένης θεραπευτικής μεθόδου είναι η φλεγμονή. Η θεραπεία τείνει να είναι μόνιμη και αυξάνει τη φωτοευαισθησία.

Χειρουργικές μέθοδοι

Οι χειρουργικές επιλογές είναι διαθέσιμες όταν η φαρμακευτική αγωγή και η φωτοθεραπεία δεν φέρουν αποτέλεσμα. Ο γιατρός θα σας προτείνει κάποια χειρουργική επιλογή αν δεν έχετε νέες λευκές κηλίδες και οι κηλίδες δεν επιδεινώνονται τους τελευταίους 12 μήνες και η λεύκη δεν έχει προκληθεί από ηλιακή βλάβη.

Οι τύποι χειρουργικής επέμβασης περιλαμβάνουν:

Μεταμόσχευση δέρματος: Ο χειρουργός θα απομακρύνει ένα υγιές τμήμα του δέρματος και θα το μεταφέρει στις αποχρωματισμένες περιοχές. Οι κίνδυνοι της μεταμόσχευσης δέρματος περιλαμβάνουν μόλυνση, ουλοποίηση και αποτυχία επαναφοράς του χρώματος.

Μεταμόσχευση μελανοκυττάρων: Ο γιατρός θα απομακρύνει μελανοκύτταρα και θα τα καλλιεργήσει στο εργαστήριο. Στη συνέχεια, τα κύτταρα αυτά μεταμοσχεύονται στις αποχρωματισμένες περιοχές του δέρματος.

Μικροχρωματισμός: Ο γιατρός θα κάνει τατουάζ χρωστική στο δέρμα σας. Αυτό είναι βέλτιστο για την περιοχή των χειλιών, αλλά είναι δύσκολο να βρεθεί η απόλυτα σωστή απόχρωση που να ταιριάζει στο δέρμα σας.

Άλλες θεραπείες και επιλογές αντιμετώπισης

Ακόμη και να υποβληθείτε σε ιατρική θεραπεία για λεύκη, τα αποτελέσματα αργούν να εμφανιστούν. Οπότε μπορείτε να δοκιμάσετε τα ακόλουθα:

Αντηλιακό: Η μείωση της έκθεσης στον ήλιο θα διατηρήσει πιο ομοιόμορφο τον τόνο του δέρματός σας. Το μαύρισμα προσθέτει αντίθεση στο δέρμα, κάνοντας τις πάσχουσες περιοχές πιο ορατές. Όσο υψηλότερος είναι ο δείκτης προστασίας τόσο μεγαλύτερη προστασία λαμβάνετε. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε αντηλιακό στις περιοχές χωρίς χρωστική, καθώς είναι επιρρεπείς σε ηλιακά εγκαύματα και ηλιακή βλάβη.

Καλλυντικά: Το make-up και τα αυτομαυριστικά μπορούν να βοηθήσουν στην εξομάλυνση του τόνου του δέρματος. Μπορεί να προτιμάτε τα αυτομαυριστικά, επειδή διαρκούν περισσότερο, ακόμα και μετά από κάποια πλυσίματα.

Διαχείριση της ψυχικής υγείας: Μία μελέτη αναφέρει ότι τα φάρμακα και η ψυχοθεραπεία μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν βιώνετε αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική σας υγεία.

Ψυχολογικές επιπτώσεις

Αντιμετωπίζοντας τις ψυχολογικές επιπτώσεις της λεύκης

Οι έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα με λεύκη τείνουν να εμφανίζουν προβλήματα συναισθηματικού στρες και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Μία μελέτη επίσης βρήκε ότι οι γονείς παιδιών με λεύκη αναφέρουν χαμηλότερη ποιότητα ζωής. Όμως, η λεύκη δεν είναι μεταδοτική ούτε προκαλεί αρνητικές σωματικές επιπτώσεις. Τα άτομα με λεύκη μπορούν να ζήσουν μία υγιή και δραστήρια ζωή.

Είναι σημαντικό να βρείτε έναν ψυχοθεραπευτή που κατανοεί τη δερματική πάθηση και τις επιπτώσεις στην ψυχική σας υγεία. Αρχικές αλλά περιορισμένες μελέτες στην ατομική γνωστική συμπεριφοριστική θεραπεία (CBT) και τη λεύκη αναφέρουν ότι βοηθά:

• Στη διατήρηση της αυτοεκτίμησης
• Στην πρόληψη της κατάθλιψης
• Στη βελτίωση της γενικότερης ποιότητας της ζωής του ατόμου

Πέρα από την οικογένεια και τους φίλους σας, η συμμετοχή σε μία ομάδα υποστήριξης για τα άτομα με λεύκη είναι ιδιαίτερα σημαντική. Αυτές οι ομάδες δίνουν στους ασθενείς την ευκαιρία να εκφράσουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους με άλλα άτομα που πάσχουν από την ίδια πάθηση. Μπορείτε επίσης να αναζητήσετε στο διαδίκτυο διάσημα άτομα που πάσχουν από λεύκη, όπως το μοντέλο Winnie Harlow.

Νέες εξελίξεις

Ποιες είναι οι νέες θεραπείες για την αντιμετώπιση της λεύκης;

Οι έρευνες πάνω στην αντιμετώπιση της λεύκης έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Νέες τεχνολογίες επιτρέπουν την πρόοδο στις γενετικές έρευνες, ώστε να κατανοηθεί ο μηχανισμός της λεύκης. Η κατανόηση των παραγόντων που πυροδοτούν τη λεύκη και πώς η εξέλιξη της πάθησης αλληλεπιδρά με συστήματα οργάνων θα βοηθήσει τους ερευνητές να αναπτύξουν νέες θεραπείες.

Άλλες μελέτες αναζητούν πώς ένα ψυχολογικό τραύμα ή το πολύ έντονο στρες πυροδοτεί τη λεύκη, πώς τα γονίδια επηρεάζουν τη λεύκη και πώς τα χημικά σήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα διαδραματίζουν ρόλο.