Περικαρδίτιδα

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της περικαρδίτιδας;

Η περικαρδίτιδα μπορεί να μοιάζει με έμφραγμα, με έναν οξύ και διαπεραστικό πόνο στο στήθος που εμφανίζεται ξαφνικά.

Ο πόνος μπορεί να εντοπίζεται στο μέσο ή στα αριστερά του θώρακα, πίσω από το στέρνο. Ο πόνος μπορεί να εκτείνεται στους ώμους, τον αυχένα, τα χέρια ή τη γνάθο.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο περικαρδίτιδας που έχετε.

Όταν έχετε έναν οξύ πόνο στο στήθος θα πρέπει να αναζητήσετε αμέσως ιατρική φροντίδα.

Περίπου 85-90% των ατόμων με περικαρδίτιδα έχουν πόνο στο στήθος ως σύμπτωμα. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Χαμηλός πυρετός
• Αδυναμία ή κόπωση
• Δυσκολία στην αναπνοή ιδιαίτερα όταν ξαπλώνετε
• Αίσθημα παλμών της καρδιάς
• Ξηρός βήχας
• Οίδημα στα πόδια, τα άκρα ποδός ή τους αστραγάλους

Τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινώνονται όταν:

• Ξαπλώνετε
• Παίρνετε βαθιά αναπνοή
• Βήχετε
• Καταπίνετε

Όταν κάθεστε ή γέρνετε προς τα εμπρός, μπορεί να νιώθετε καλύτερα.

Εάν η αιτία της περικαρδίτιδας είναι βακτηριακή, μπορεί να έχετε πυρετό, ρίγη και πάνω από το φυσιολογικό όριο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων. Εάν η αιτία είναι ιογενής, μπορεί να έχετε συμπτώματα τύπου γρίπης ή στομαχικά συμπτώματα.

Αίτια

Ποιες είναι οι αιτίες της περικαρδίτιδας;

Περισσότερο συχνά, η αιτία της περικαρδίτιδας δεν είναι γνωστή. Αυτή ονομάζεται ιδιοπαθής περικαρδίτιδα.

Γενικά, η περικαρδίτιδα μπορεί να έχει μολυσματικές και μη μολυσματικές αιτίες. Οι μολυσματικές αιτίες περιλαμβάνουν:

• Ιούς
• Βακτήρια
• Μύκητες και παράσιτα (σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις)

Οι μη μολυσματικές περιπτώσεις περιλαμβάνουν:

• Καρδιαγγειακά προβλήματα, όπως παλαιότερο έμφραγμα ή χειρουργική επέμβαση στην καρδιά
• Όγκος που επηρεάζει το περικάρδιο
• Τραυματισμοί
• Ακτινοθεραπεία
• Αυτοάνοσες παθήσεις, όπως ο λύκος
• Ορισμένα φάρμακα (σπάνια)
• Μεταβολικές διαταραχές, όπως η ουρική αρθρίτιδα
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Κάποιες γενετικές παθήσεις, όπως ο οικογενής μεσογειακός πυρετός

Διάγνωση

Πώς διαγιγνώσκεται η περικαρδίτιδα;

Ο γιατρός θα σας ρωτήσει αναφορικά με το ιατρικό ιστορικό, ποια είναι τα συμπτώματά σας, πότε ξεκίνησαν και αν υπάρχει κάτι που τα επιδεινώνει.

Αρχικά, θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση. Όταν το περικάρδιο υφίσταται φλεγμονή, η ποσότητα υγρού αυξάνεται μεταξύ των δύο στρωμάτων ιστού, οδηγώντας σε συλλογή. Ο γιατρός θα ακροαστεί την καρδιά σας με ένα στηθοσκόπιο για να εντοπίσει ενδείξεις συλλογής υγρού.

Επίσης θα αναζητήσει ήχο τριβής. Αυτός είναι ο ήχος του περικαρδίου που τρίβεται στο εξωτερικό στρώμα της καρδιάς.

Άλλες εξετάσεις που χρησιμοποιούνται στη διάγνωση είναι οι εξής:

• Ακτινογραφία θώρακος, η οποία δείχνει το σχήμα της καρδιάς και πιθανή συσσώρευση υγρού
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα, για τον έλεγχο του καρδιακού ρυθμού και για να διαπιστωθεί εάν ηλεκτρική τάση έχει μειωθεί λόγω της συσσώρευσης υγρού
• Ηχοκαρδιογράφημα, το οποίο χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα και αναδεικνύει το μέγεθος και το σχήμα της καρδιάς και εάν υπάρχει συσσώρευση υγρού γύρω από αυτήν
• Μαγνητική τομογραφία, η οποία παρέχει μία λεπτομερή εικόνα του περικαρδίου, συμπεριλαμβανομένων των βλαβών που έχει υποστεί (π.χ. σκλήρυνση, φλεγμονή ή αν υπάρχει συσσώρευση υγρού)
• Αξονική τομογραφία, η οποία παρέχει μία λεπτομερή εικόνα της καρδιάς και του περικαρδίου
• Δεξιός καθετηριασμός καρδιάς, ο οποίος δίνει πληροφορίες αναφορικά με την πίεση πλήρωσης στην καρδιά
• Εξετάσεις αίματος, για τον εντοπισμό δεικτών φλεγμονής που μπορεί να υποδεικνύουν περικαρδίτιδα ή άλλη συστηματική νόσο

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η περικαρδίτιδα;

Η θεραπεία της περικαρδίτιδας εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία, εάν είναι γνωστή. Εάν έχετε βακτηριακή λοίμωξη, θα σας συνταγογραφηθούν αντιβιοτικά.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, η περικαρδίτιδα είναι η ήπια και θα υποχωρήσει από μόνη της με απλή θεραπεία, όπως αντιφλεγμονώδη φάρμακα και ξεκούραση.

Αν έχετε άλλους ιατρικούς παράγοντες κινδύνου, μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτείτε.

Η θεραπεία στοχεύει στη μείωση του πόνου και της φλεγμονής και την ελαχιστοποίηση του κινδύνου επανεμφάνισης. Η συνήθης θεραπεία για τα άτομα χωρίς άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες περιλαμβάνει:

Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Μη συνταγογραφούμενα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα χορηγούνται τόσο για τον πόνο όσο και για τη φλεγμονή. Η ιβουπροφαίνη ή η ασπιρίνη παρέχουν γρήγορη ανακούφιση.

Εάν ο πόνος είναι έντονος, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει ένα ισχυρότερο αναλγητικό.

Κολχικίνη

Η κολχικίνη είναι ένα φάρμακο που μειώνει τη φλεγμονή και είναι αποτελεσματική στην ελαχιστοποίηση της διάρκειας των συμπτωμάτων και την πρόληψη της επανεμφάνισης της περικαρδίτιδας.

Κορτικοστεροειδή

Τα κορτικοστεροειδή είναι αποτελεσματικά στη μείωση των συμπτωμάτων περικαρδίτιδας.

Όμως έρευνες έχουν δείξει ότι η πρώιμη χρήση κορτικοστεροειδών μπορεί να ενέχει αυξημένο κίνδυνο επανεμφάνισης της περικαρδίτιδας και θα πρέπει να αποφεύγεται, με εξαίρεση σπάνιες περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στην παραδοσιακή θεραπεία.

Χειρουργική επέμβαση

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί αποτελεί επιλογή στην περίπτωση της επαναλαμβανόμενης περικαρδίτιδας που δεν ανταποκρίνεται σε άλλες θεραπείες. Η αφαίρεση του περικαρδίου ονομάζεται περικαρδιεκτομή. Αυτή η θεραπεία αποτελεί την τελευταία επιλογή.

Η παροχέτευση του επιπλέον υγρού μπορεί να κριθεί απαραίτητη. Αυτό πραγματοποιείται χειρουργικά ή μέσω εισαγωγής ενός καθετήρα. Η διαδικασία ονομάζεται περικαρδιοκέντηση ή περικαρδιακό παράθυρο.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η περικαρδίτιδα;

Μπορεί να μην είστε σε θέση να αποτρέψετε την περικαρδίτιδα, αλλά μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο επανεμφάνισής της. Είναι πολύ σημαντικό να ακολουθείτε το θεραπευτικό πλάνο του γιατρού σας.

Έως ότου αναρρώσετε πλήρως, ξεκουραστείτε και αποφύγετε την έντονη σωματική δραστηριότητα. Ρωτήστε το γιατρό σας για πόσο χρονικό διάστημα θα πρέπει να περιορίσετε τη σωματική δραστηριότητα.

Αν παρατηρήσετε συμπτώματα επανεμφάνισης, ενημερώστε αμέσως το γιατρό σας.

Έκβαση

Ποια είναι η έκβαση της περικαρδίτιδας;

Η ανάρρωση από την περικαρδίτιδα χρειάζεται χρόνο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ώστε τα συμπτώματα να υποχωρήσουν πλήρως.

Οι περισσότερες περιπτώσεις περικαρδίτιδας είναι ήπιες χωρίς επιπλοκές. Όμως μπορεί να υπάρξουν επιπλοκές στη χρόνια περικαρδίτιδα, όπως συσσώρευση υγρού και συμπίεση του περικαρδίου.

Υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες για αυτές τις επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της χειρουργικής επέμβασης. Η έρευνα πάνω σε αυτόν τον τομέα είναι διαρκής.

Εάν η περικαρδίτιδα γίνει χρόνια, μπορεί να χρειαστεί να συνεχίσετε τη λήψη των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών ή άλλων φαρμάκων.

Αναζητήστε ιατρική φροντίδα αν έχετε οποιοδήποτε πόνο στο στήθος, καθώς μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα μιας πολύ πιο σοβαρής πάθησης.