Ουρική αρθρίτιδα

Συμπτώματα

Ποια είναι τα συμπτώματα της ουρικής αρθρίτιδας;

Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν πολύ μεγάλη συγκέντρωση ουρικού οξέος στο αίμα τους, αλλά καθόλου συμπτώματα. Αυτό ονομάζεται ασυμπτωματική ουρική αρθρίτιδα.

Τα συμπτώματα της οξείας ουρικής αρθρίτιδας εμφανίζονται ταχέως από τη συσσώρευση κρυστάλλων ουρικού οξέος στην άρθρωση και διαρκούν για 3 ως 10 μέρες. Θα νιώθετε έντονο πόνο και πρήξιμο και η άρθρωση θα είναι θερμή στην αφή. Μεταξύ των εξάρσεων της αρθρίτιδας δεν θα εμφανίζετε συμπτώματα.

Αν δεν αντιμετωπίσετε την πάθηση, θα καταστεί χρόνια. Με την πάροδο των ετών, θα αναπτυχθούν σκληρές μάζες στις αρθρώσεις, καθώς και στο δέρμα και τους μαλακούς ιστούς που τις περιβάλλουν. Οι εναποθέσεις αυτές μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στις αρθρώσεις.

Αίτια

Από τι προκαλείται η ουρική αρθρίτιδα;

Η συσσώρευση ουρικού οξέος στο αίμα από τον καταβολισμό των πουρινών προκαλεί ουρική αρθρίτιδα.

Ορισμένες παθήσεις, όπως οι διαταραχές του αίματος και του μεταβολισμού ή η αφυδάτωση, μπορούν να κάνουν το σώμα να παράγει πολύ μεγάλη ποσότητα ουρικού οξέος.

Πρόβλημα στους νεφρούς ή το θυρεοειδή ή μια κληρονομική διαταραχή μπορεί να δυσχεραίνει την απομάκρυνση του περιττού ουρικού οξέος από το σώμα.

Είναι πιο πιθανό να αναπτύξετε ουρική αρθρίτιδα αν:

• Καταναλώνετε μεγάλη ποσότητα τροφών πλούσιων σε πουρίνες, όπως το κόκκινο κρέας, το κρέας οργάνων και ορισμένα ψάρια
• Έχετε γονείς, αδέρφια ή άλλους στενούς συγγενείς με ουρική αρθρίτιδα
• Λαμβάνετε φάρμακα, όπως τα διουρητικά και η κυκλοσπορίνη
• Είστε μεσήλικας άνδρας ή γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση
• Έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση, νεφρική νόσο, πάθηση του θυρεοειδούς, διαβήτη ή υπνική άπνοια
• Πίνετε αλκοόλ

Σε ορισμένα άτομα, η αιτία της ουρικής αρθρίτιδας είναι η διατροφή.

Τι πυροδοτεί την ουρική αρθρίτιδα;

Ορισμένα τρόφιμα, φάρμακα και παθήσεις μπορούν να πυροδοτήσουν την εμφάνιση των συμπτωμάτων της ουρικής αρθρίτιδας. Για αυτό, ίσως να χρειαστεί να αποφεύγετε τρόφιμα και ροφήματα με υψηλή περιεκτικότητα πουρινών, όπως:

• Ψάρια, συμπεριλαμβανομένου του σολομού, του βακαλάου, των χτενιών και των μυδιών
• Κόκκινα κρέατα, όπως το χοιρινό και το μοσχάρι
• Όργανα ζώων
• Αναψυκτικά
• Αλκοόλ
• Χυμούς φρούτων

Κάποια φάρμακα για την αντιμετώπιση άλλων ιατρικών παθήσεων μπορεί να αυξάνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος στο σώμα σας. Μιλήστε στο γιατρό σας αν λαμβάνετε κάποιο από τα παρακάτω:

• Ασπιρίνη
• Διουρητικά
• Φάρμακα για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, όπως οι β-αναστολείς και οι αναστολείς του υποδοχέα της αγγειοτενσίνης II

Η γενικότερη εικόνα της υγείας σας επίσης διαδραματίζει ρόλο στις εξάρσεις της ουρικής αρθρίτιδας. Όλες οι κάτωθι παθήσεις έχουν συνδεθεί με την ουρική αρθρίτιδα:

• Τραυματισμός των αρθρώσεων
• Νεφρική νόσος
• Παχυσαρκία
• Μολύνσεις
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Αφυδάτωση
• Διαβήτης ή προδιαβήτης
• Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Μερικές φορές είναι δύσκολο να ταυτοποιήσετε τι ακριβώς πυροδοτεί τις εξάρσεις της ουρικής αρθρίτιδας. Κρατήστε ένα ημερολόγιο όπου θα καταγράφετε τη διατροφή σας, τα φάρμακα και την κατάσταση της υγείας σας καθημερινά, ώστε να βοηθήσετε το γιατρό να καταλήξει στην αιτία των συμπτωμάτων σας.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται η ουρική αρθρίτιδα;

Αν δεν αντιμετωπιστεί, η ουρική αρθρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε αρθρίτιδα. Αυτή η επώδυνη κατάσταση μπορεί να αφήσει μόνιμη βλάβη και πρήξιμο στις αρθρώσεις.

Το θεραπευτικό πλάνο που θα σας προτείνει ο γιατρός σας εξαρτάται από το στάδιο και τη σοβαρότητα της πάθησης. Η φαρμακευτική αγωγή για την ουρική αρθρίτιδα δρα με ένα από τους εξής τρόπους: ανακουφίζει τον πόνο και καταπολεμά τη φλεγμονή ή προλαμβάνει μελλοντικές εξάρσεις της πάθησης μειώνοντας τα επίπεδα ουρικού οξέος.

Τα φάρμακα για την ανακούφιση του πόνου της ουρικής αρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

• Κορτικοστεροειδή
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη και η ναπροξαίνη
• Κολχικίνη

Φάρμακα που προλαμβάνουν τις εξάρσεις ουρικής αρθρίτιδας περιλαμβάνουν:

• Προβενεσίδη
• Αναστολείς της οξειδάσης της ξανθίνης, όπως η αλλοπουρινόλη και η φεβουξοστάτη

Μαζί με τη φαρμακευτική αγωγή, ο γιατρός θα σας προτείνει αλλαγές του τρόπου ζωής, προκειμένου να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας και να μειώσετε τον κίνδυνο μελλοντικών εξάρσεων. Για παράδειγμα, ο γιατρός θα σας ενθαρρύνει να:

• Χάσετε βάρος
• Διακόψετε το κάπνισμα
• Μειώσετε την προσλαμβανόμενη ποσότητα αλκοόλ

Ποιες κατ’ οίκον θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην ουρική αρθρίτιδα;

Ενδείξεις ερευνών προτείνουν ότι οι παρακάτω φυσικές θεραπείες μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα ουρικού οξέος και να προλάβουν τις εξάρσεις:

• Μαγνήσιο
• Σέλερι
• Κεράσια
• Πικραλίδα
• Γάλα σπόρων γαϊδουράγκαθου
• Πιπερόρριζα
• Μηλόξυδο
• Τσάι τσουκνίδας

Ανήκει η εγχείρηση στις θεραπευτικές επιλογές της ουρικής αρθρίτιδας;

Η ουρική αρθρίτιδα τυπικά αντιμετωπίζεται χωρίς χειρουργική επέμβαση. Αλλά ύστερα από πολλά χρόνια, η πάθηση μπορεί να προξενήσει βλάβες στις αρθρώσεις, ρήξη των τενόντων και μολύνσεις στο δέρμα γύρω από τις αρθρώσεις.

Σκληρές εναποθέσεις, που ονομάζονται ουρικοί τόφοι, μπορούν να σχηματιστούν στις αρθρώσεις, αλλά και σε άλλα μέρη του σώματος, όπως τα αυτιά. Αυτές οι μάζες προκαλούν πόνο και πρήξιμο και μπορούν να προξενήσουν μόνιμη βλάβη των αρθρώσεων.

Τρία είδη επεμβάσεων αντιμετωπίζουν τους τόφους:

• Η χειρουργική αφαίρεση του τόφου
• Η χειρουργική σύντηξη άρθρωσης
• Η χειρουργική αντικατάσταση άρθρωσης

Το ποια από τις παραπάνω εγχειρήσεις θα σας προτείνει ο γιατρός σας εξαρτάται από την έκταση της βλάβης στο σημείο όπου εντοπίζεται ο τόφος, αλλά και από τις προσωπικές σας προτιμήσεις.

Αιθέρια έλαια για την ουρική αρθρίτιδα

Τα αιθέρια έλαια είναι ουσίες προερχόμενες από φυτά που χρησιμοποιούνται στην αρωματοθεραπεία. Κάποια εξ αυτών θεωρείται πως έχουν αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες.

Ορισμένα αιθέρια έλαια που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση της ουρικής αρθρίτιδας είναι:

• Το εκχύλισμα από φύλλα ελιάς
• Το λάδι από λεμονόσπορο
• Το εκχύλισμα μυριόφυλλου (αγραψιθιάς)
• Το λάδι από σπόρους σέλερι
• Η κινέζικη κανέλα

Μπορείτε να εισπνεύσετε τα έλαια αυτά ή να κάνετε μασάζ με αυτά στο δέρμα της πάσχουσας περιοχής ή να παρασκευάσετε τσάι από αποξηραμένα φύλλα του φυτού. Απλά μην καταναλώνετε απευθείας τα έλαια, διότι δεν είναι ασφαλή για αυτόν τον τρόπο χρήσης.

Πριν τη δοκιμή οποιασδήποτε εναλλακτικής θεραπείας, ακόμη και των αιθέριων ελαίων, θα πρέπει να συμβουλεύεστε το γιατρό σας.

Διατροφή

Ποιες τροφές θα πρέπει να αποφεύγουν τα άτομα με ουρική αρθρίτιδα;

Υπάρχουν συγκεκριμένες τροφές με φυσικά υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες, τις οποίες το σώμα μεταβολίζει σε ουρικό οξύ. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν εμφανίζουν πρόβλημα όταν καταναλώνουν αυτές τις τροφές, αλλά αν αδυνατείτε να απομακρύνετε το περιττό ουρικό οξύ, καλό θα ήταν να αποφεύγετε:

• Συγκεκριμένα θαλασσινά
• Κόκκινα κρέατα
• Αλκοόλ
• Κρέατα οργάνων

Ροφήματα με ζάχαρη και τρόφιμα με φρουκτόζη μπορούν επίσης να προκαλέσουν πρόβλημα, παρόλο που δεν περιέχουν πουρίνες.

Πρόληψη

Πώς μπορεί να προληφθεί η ουρική αρθρίτιδα;

Υπάρχουν ορισμένα προληπτικά βήματα για την ουρική αρθρίτιδα:

• Χάστε βάρος
• Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ
• Ασκηθείτε
• Παραμείνετε ενυδατωμένοι
• Ακολουθήστε μια διατροφή χαμηλή σε λιπαρά και γαλακτοκομικά και πλούσια σε λαχανικά
• Περιορίστε τις πλούσιες σε πουρίνες τροφές, όπως το μοσχάρι, το χοιρινό, το αρνί και τα θαλασσινά
• Σταματήστε το κάπνισμα

Αν έχετε άλλα προβλήματα υγείας ή λαμβάνετε φάρμακα που αυξάνουν τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας, ρωτήστε το γιατρό σας αναφορικά με το πώς μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο της πάθησης.

Ουρικοί τόφοι

Τι είναι οι ουρικοί τόφοι;

Όταν κρύσταλλοι ουρικού οξέος συγκεντρώνονται στις αρθρώσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα, παράγουν σκληρές εναποθέσεις, που ονομάζονται τόφοι, κάτω από το δέρμα. Χωρίς θεραπεία, οι τόφοι μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στα οστά και το χόνδρο, αφήνοντας τις αρθρώσεις μόνιμα παραμορφωμένες.

Οι τόφοι είναι μάζες που σχηματίζονται γύρω από τις αρθρώσεις. Θα τους δείτε σε αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών και των ποδιών, των γονάτων, αλλά και στα αυτιά. Πολύ σπάνια μπορεί να εμφανιστούν και στους ώμους. Οι τόφοι από μόνοι τους δεν προκαλούν πόνο, αλλά η φλεγμονή που δημιουργούν είναι επώδυνη.

Q&A

Είναι επώδυνη η ουρική αρθρίτιδα;

Ναι, η ουρική αρθρίτιδα είναι επώδυνη. Συγκεκριμένα, ο πόνος στο μεγάλο δάκτυλο του ποδιού είναι ένα από τα πρώτα συμπτώματα που αναφέρουν οι ασθενείς. Ο πόνος συνοδεύεται από άλλα τυπικά συμπτώματα της αρθρίτιδας, όπως πρήξιμο και θερμότητα στην πάσχουσα περιοχή.

Ωστόσο, ο πόνος της ουρικής αρθρίτιδας ποικίλει στη σοβαρότητα. Ο πόνος στο μεγάλο δάκτυλο του ποδιού μπορεί να είναι πολύ έντονος στην αρχή. Ύστερα από την πρώτη οξεία «επίθεση», μπορεί να μετατραπεί σε έναν αμβλύ πόνο.

Ο πόνος, καθώς και το πρήξιμο και έτερα συμπτώματα, είναι το αποτέλεσμα της αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι των κρυστάλλων ουρικού οξέος στις αρθρώσεις. Αυτή η επίθεση οδηγεί στην απελευθέρωση χημικών που καλούνται κυτοκίνες, οι οποίες ευθύνονται για την επώδυνη φλεγμονή.

Είναι κληρονομική η ουρική αρθρίτιδα;

Η ουρική αρθρίτιδα οφείλεται, τουλάχιστον μερικώς, σε κληρονομικούς παράγοντες. Οι ερευνητές έχουν ταυτοποιήσει δεκάδες γονίδια που αυξάνουν την επιρρέπεια των ατόμων σε ουρική αρθρίτιδα, όπως τα SLC2A9 και ABCG2. Τα γονίδια που σχετίζονται με την ουρική αρθρίτιδα επηρεάζουν την ποσότητα ουρικού οξέος που το σώμα κατακρατά και απελευθερώνει.

Εξαιτίας των γονιδίων, η ουρική αρθρίτιδα εμφανίζεται σε οικογένειες. Τα άτομα με γονείς, αδέρφια ή άλλους στενούς συγγενείς με ουρική αρθρίτιδα έχουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης της νόσου.

Είναι πολύ πιθανό ότι τα γονίδια θέτουν μόνο τη βάση για την εκδήλωση της ουρικής αρθρίτιδας. Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η διατροφή, στην πραγματικότητα πυροδοτούν την νόσο.

Ποια είναι η σχέση μεταξύ ουρικής αρθρίτιδας και αλκοόλ;

Το αλκοόλ, όπως και το κόκκινο κρέας και τα θαλασσινά, έχει υψηλή περιεκτικότητα πουρινών. Όταν το σώμα καταβολίζει τις πουρίνες, απελευθερώνει ουρικό οξύ.

Η αυξημένη συγκέντρωση ουρικού οξέος εντείνει τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας. Επιπλέον, το αλκοόλ μειώνει το ρυθμό με τον οποίο το σώμα αποβάλλει το ουρικό οξύ.

Δεν εμφανίζουν ουρική αρθρίτιδα όλοι όσοι πίνουν αλκοόλ. Αλλά η μεγάλη κατανάλωσή του (πάνω από 12 ποτά την εβδομάδα) αυξάνει τον κίνδυνο, ιδιαίτερα στους άνδρες. Η μπύρα είναι πιο πιθανό να επηρεάσει την εκδήλωση της πάθησης.