6 τρόποι να αντιμετωπίσετε τα διατροφικά προβλήματα των παιδιών με αυτισμό

Συχνά οι γονείς αισθάνονται ότι αποτυγχάνουν αν δεν καταφέρνουν να κάνουν το παιδί τους να ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή. Δεν πρέπει όμως να κατηγορείτε τον εαυτό σας. Ο αυτισμός και οι δυσκολίες στο φαγητό είναι κοινά φαινόμενα, επειδή η πάθηση μπορεί να προκαλέσει:

• Αυξημένη ευαισθησία στα τρόφιμα και στο γενικότερο περιβάλλον
• Άγχος και φόβο για τα νέα πράγματα
• Ακαμψία στις καθημερινές ρουτίνες. Για παράδειγμα: να κάνουν πράγματα σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, να κάθονται στην αγαπημένη τους θέση ή να τρώνε συγκεκριμένες τροφές

Οι γονείς και οι φροντιστές δεν πρέπει να αποθαρρύνουν τα αυτιστικά παιδιά από το να τρώνε τις τροφές με τις οποίες αισθάνονται ασφάλεια.

Επιτρέψτε τους να τρώνε τις τροφές που προτιμούν και εμπιστεύονται. Αυτό θα διατηρήσει το βάρος τους και θα επιτρέψει στα παιδιά να φτάσουν στην προβλεπόμενη ανάπτυξή τους. Το να τα ενθαρρύνετε υπερβολικά να φάνε οτιδήποτε καινούριο είναι πιθανό να προκαλέσει άγχος, άρνηση φαγητού και απώλεια βάρους.

Δεν συνιστάται επίσης να κρύβετε νέες ή άγνωστες τροφές μέσα στις “ασφαλείς” τροφές του παιδιού σας όσο δελεαστικό κι αν μοιάζει. Αυτό μπορεί να μολύνει το “αρεστό” τρόφιμο, οδηγώντας σε άρνηση του συγκεκριμένου είδους, ίσως και μόνιμα.

Εάν ανησυχείτε ότι το αυτιστικό παιδί σας χάνει ή παίρνει βάρος ή ακολουθεί μια πολύ περιοριστική διατροφή, η πρώτη σας επιλογή θα πρέπει να είναι ο παιδίατρος σας.

Πώς να αντιμετωπίσετε τα διατροφικά προβλήματα του αυτιστικού παιδιού σας;

Ακολουθούν ορισμένες συμβουλές που μπορείτε να δοκιμάσετε στο σπίτι, οι οποίες μπορεί να κάνουν τα γεύματα λίγο πιο εύκολα:

1. Αντιμετώπιση της ευαισθησίας

Τα άτομα στο αυτιστικό φάσμα συχνά διαπιστώνεται ότι έχουν είτε υπερευαισθησία είτε υποευαισθησία στα τρόφιμα. Η διάγνωση για σοβαρή ευαισθησία είναι πλέον γνωστή ως διαταραχή αποφυγής/περιοριστικής πρόσληψης τροφής (ARFID). Κάποιος με αυτή την πάθηση μπορεί να είναι ιδιαίτερος ως προς τις ακόλουθες πτυχές των τροφίμων:

• Επιλέγει μόνο μαλακά ή μόνο τραγανά τρόφιμα
• Προτιμά τρόφιμα χωρίς οσμή ή εκείνα που έχουν πιο έντονες μυρωδιές
• Επιλογή τροφίμων που έχουν ένα συγκεκριμένο χρώμα και/ή αυστηρές απόψεις σχετικά με τη συσκευασία ή τη μάρκα του προϊόντος
• Γεύσεις: Επιλογή μόνο γλυκών, αλμυρών, πικάντικων ή άνοστων τροφίμων

Το να βρεθεί κανείς αντιμέτωπος με ένα τρόφιμο που δεν ταιριάζει με το προτιμώμενο προφίλ του ατόμου μπορεί να προκαλέσει πολύ άγχος. Για να σας δώσουμε μια ιδέα για το πώς μπορεί να νιώθει ένα παιδί στο φάσμα του αυτισμού, φανταστείτε να σας λένε να φάτε ένα φαγητό που είναι εντελώς καλυμμένο με μούχλα και να βλέπετε τους γύρω σας να το τρώνε με χαρά. Τώρα, φανταστείτε να πρέπει να το περνάτε αυτό κάθε φορά που έρχεστε αντιμέτωποι με νέα τρόφιμα.

Σκεφτείτε το προφίλ των διατροφικών προτιμήσεων του παιδιού σας. Για παράδειγμα: “Τους αρέσουν τα μαλακά, μπεζ χρώματος τρόφιμα χωρίς έντονες γεύσεις ή μυρωδιές”. Από αυτό, μπορείτε να φτιάξετε μια λίστα με γεύματα με παρόμοια χαρακτηριστικά. Μην προσπαθήσετε να τα εισαγάγετε όλα μαζί- αντίθετα, δοκιμάστε ένα κάθε φορά. Θυμηθείτε ότι μπορείτε να γίνετε δημιουργικοί και να προετοιμάσετε τα τρόφιμα έτσι ώστε να ανταποκρίνονται σε αυτό το προφίλ. Για παράδειγμα, μπορεί να μην του αρέσει η τραγανή γεύση του καρότου, αλλά μπορεί να είναι πιο πιθανό να το δοκιμάσει, αν φτιάξετε μια σούπα ή έναν πουρέ καρότου.

2. Αντιμετώπιση του άγχους

Δεν είναι ασυνήθιστο για κάποιον που είναι ιδιαίτερα αγχωμένος ή στρεσαρισμένος (ανεξάρτητα από το αν έχει αυτισμό) να χάνει την όρεξή του. Καθώς όμως ο αυτισμός τείνει να προκαλεί υψηλότερα επίπεδα άγχους, μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο στο φαγητό. Τα άτομα με αυτισμό μπορεί να βρίσκουν νέες καταστάσεις, ανθρώπους και μέρη απίστευτα τρομακτικά.

Επιπλέον, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στο περιβάλλον τους, ειδικά όταν πρόκειται για ήχους. Οι δυνατοί θόρυβοι μπορεί να είναι σχεδόν επώδυνοι, προκαλώντας υψηλά επίπεδα άγχους. Αν στη συνέχεια προσπαθούν να αντιμετωπίσουν ένα νέο τρόφιμο σε αυτή την κατάσταση, είναι απίθανο να θέλουν να το φάνε. Αυτό θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει τη μαύρη σήμανση ενός τροφίμου, πράγμα που σημαίνει ότι το παιδί θα αρνηθεί να το δοκιμάσει ξανά.

Σκεφτείτε πότε το παιδί σας είναι πιο χαλαρό και τι το βοηθά να νιώθει ήρεμο. Χρησιμοποιήστε αυτή τη λίστα για να κάνετε τη διαδικασία του φαγητού λιγότερο αγχωτική. Για παράδειγμα, αν βρίσκει δύσκολο τον πολύ θόρυβο, δοκιμάστε να κλείσετε την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο και δημιουργήστε ήσυχους χώρους για τα γεύματά του. Για να μειώσετε το άγχος όταν προσπαθείτε να εισαγάγετε νέες τροφές, δοκιμάστε να σκεφτείτε σενάρια ή ιστορίες σχετικά με το φαγητό που τρώει και που έχουν αίσιο τέλος.

3. Αλλαγή ρουτίνας

Σε πολλά άτομα με αυτισμό αρέσει η ρουτίνα και η οικειότητα, καθώς τα αισθάνονται ασφαλή. Αυτό σημαίνει ότι το φαγητό και τα γεύματα μπορεί να αποδειχθούν μια τεράστια πρόκληση. Για παράδειγμα, το να πρέπει να καθίσουν σε διαφορετικό μέρος για να φάνε, να χρησιμοποιήσουν ένα άγνωστο πιάτο ή να φάνε σε διαφορετική ώρα από τη συνηθισμένη μπορεί να είναι δύσκολο να το επεξεργαστούν.

Κατά την εισαγωγή ενός νέου τροφίμου, προσπαθήστε να μειώσετε τις αλλαγές σε άλλους τομείς του περιβάλλοντός τους. Αν δεν τρώτε στο σπίτι, φροντίστε να το συζητήσετε με το παιδί σας εκ των προτέρων- ενημερώστε το για το τι να περιμένει και ποιος θα είναι εκεί.

4. Δώστε χρόνο στο παιδί σας

Εισάγετε νέες τροφές αργά. Το παιδί σας μπορεί μόνο να το κοιτάξει την πρώτη φορά, να το μυρίσει την επόμενη, να το αγγίξει την επόμενη φορά και τελικά να δοκιμάσει να το βάλει στο στόμα του. Μπορεί να χρειαστούν μήνες για να φτάσετε στο τελευταίο στάδιο, αλλά είναι σημαντικό να είστε υπομονετικοί. Προσπαθήστε να το κάνετε μια ευχάριστη διαδικασία γι’ αυτο, καθώς αυτό θα το κάνει πιο εύκολο την επόμενη φορά.

5. Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα στο στομάχι

Είναι σύνηθες για τα άτομα με αυτισμό να έχουν συμπτώματα που σχετίζονται με το έντερο, όπως πόνο στο στομάχι, δυσκοιλιότητα, διάρροια ή αέρια, και μπορεί να δυσκολεύονται να σας τα επικοινωνήσουν. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε πηγές όπως οι κλίμακες πόνου από τον ιστότοπο της Εθνικής Εταιρείας Αυτιστικών (NAS) για να εντοπίσετε αν η δυσφορία είναι αυτή που τα κάνει να αποφεύγουν να τρώνε ή, αντιθέτως, να τρώνε πάρα πολύ φαγητό.

Εάν ανησυχείτε ότι μπορεί να υπάρχει πρόβλημα στο στομάχι, κανονίστε ένα ραντεβού με τον ιατρό σας.

6. Συνεχίστε να επικοινωνείτε με το παιδί σας

Αν η διατροφική συμπεριφορά του παιδιού σας αλλάξει -για παράδειγμα, αν ξαφνικά αρχίσει να τρώει περισσότερο ή λιγότερο- μιλήστε του για να μάθετε το γιατί. Μπορεί να έχει συμβεί κάτι που το έκανε να θέλει να τρώει με άνεση ή να μην τρώει καθόλου.

Υπάρχουν τροφές που μπορούν να βοηθήσουν τον αυτισμό;

Πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν εξετάσει κατά πόσον υπάρχουν τροφές που μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα του αυτισμού. Προς το παρόν δεν υπάρχουν εγκεκριμένες συστάσεις- ωστόσο, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ορισμένα θρεπτικά συστατικά μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο.

Η ανεπάρκεια ωμέγα-3 λέγεται ότι είναι συχνή. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων ωμέγα-3 σε άτομα με αυτισμό βελτιώνει τη διάθεση και τη συμπεριφορά- ενώ η βιταμίνη Α, η βιταμίνη Β3 και το μαγνήσιο έχουν επίσης αποδειχθεί σε ορισμένες μελέτες ότι βελτιώνουν τα συμπτώματα. Ωστόσο, κανένα από αυτά δεν αποτελεί επί του παρόντος εγκεκριμένη θεραπευτική επιλογή.

Εάν ανησυχείτε ότι το παιδί σας μπορεί να έχει κάποια ανεπάρκεια, μπορείτε να το συζητήσετε με τον παιδίατρο σας ή να ζητήσετε βοήθεια από έναν διατροφολόγο.