Θα έχετε σίγουρα πιάσει τον εαυτό σας να τσιμπολογά μετά από ένα αγχωτικό τηλεφώνημα ή να μην θέλει να φάει καθόλου μετά από έναν καβγά. Και οι δύο αυτές αντιδράσεις, αν και είναι ακριβώς αντίθετες, είναι φυσιολογικές αποκρίσεις στο άγχος. (Διαισθητική διατροφή: Τι είναι και πόσο κατάλληλη είναι για σας;)

Σύμφωνα με μια έρευνα του 2013, που πραγματοποιήθηκε από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA), το 27% των ενηλίκων που ερωτήθηκαν ανέφεραν ότι τρώνε όταν είναι αγχωμένοι, ενώ το 30% ανέφερε ότι παραλείπει γεύματα λόγω άγχους. Όπως εξήγησε η Nicole Roach, RD, CDN, εγγεγραμμένη διαιτολόγος στη Lenox, στο Hill Hospital στη Νέα Υόρκη, τόσο η υπερκατανάλωση τροφής, όσο και η υποκατανάλωση τροφής, αποτελούν συνηθισμένους τρόπους αντιμετώπισης των αγχωτικών συναισθημάτων. (Συναισθηματική υπερφαγία: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις)

Πώς το άγχος επηρεάζει τον τρόπο που τρεφόμαστε;

1. Ο υποσιτισμός συνδέεται με το οξύ στρες

Η υποκατανάλωση τροφής τείνει να είναι η πιο κοινή απάντηση σε έναν οξύ στρεσογόνο παράγοντα, όπως η πρώτη μέρα στο σχολείο. (Άγχος: Πώς επηρεάζει τη σωματική μας υγεία;)

Σύμφωνα με την Colleen Schreyer, PhD, επίκουρη καθηγήτρια ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, όταν το σώμα στρεσάρεται, ενεργοποιεί την απόκριση «μάχης και φυγής» για να μπορέσει να «πολεμήσει ή να διαφύγει» αν χρειαστεί από έναν υπαρκτό κίνδυνο. Ως εκ τούτου, εξοικονομεί δυνάμεις, αποτρέποντας ενέργειες που δεν είναι αναγκαίες εκείνη την στιγμή, όπως η πέψη, άρα μειώνει την όρεξη για κατανάλωση τροφής.

Την ίδια ώρα, το οξύ άγχος συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα που μειώνουν την όρεξη, όπως η ναυτία, ο έμετος, οι κράμπες, το κοιλιακό άλγος και η διάρροια.(10 καταστάσεις υγείας που μοιάζουν με άγχος)

2. Το παρατεταμένο άγχος οδηγεί σε υπερκατανάλωση τροφής

Σύμφωνα με την Schreyer, η υπερκατανάλωση τροφής είναι πιο συχνή ως απόκριση στο χρόνιο άγχος που προκύπτει από χρόνια προβλήματα στη δουλειά, στο σπίτι και άλλες χρόνιες καταστάσεις που προκαλούν αρνητικά συναισθήματα.

Όταν ένας άνθρωπος βιώνει χρόνιο άγχος, απελευθερώνεται στο σώμα του κορτιζόλη (ορμόνη του στρες), η οποία προάγει την επιθυμία για φαγητό και κυρίως για νόστιμο φαγητό, το οποίο έχει ανακουφιστική συναισθηματική επίδραση, ωθώντας το σώμα να απελευθερώσει ντοπαμίνη (την ορμόνη της ευχαρίστησης). (Πώς το χρόνιο άγχος επηρεάζει όλα τα συστήματα του οργανισμού;)

Επιπρόσθετα, το φαγητό είναι δελεαστικό για τους ανθρώπους που βιώνουν χρόνιο άγχος, γιατί μπορεί να αποτελέσει μια καλή διέξοδο απόσπασης της προσοχής από τις στρεσογόνες σκέψεις. (7 τρόποι για να μειώσετε φυσικά το άγχος σας)

Πώς επηρεάζουν την υγεία οι αγχώδεις διατροφικές συμπεριφορές;

Το άγχος είναι φυσιολογικό και οι περιστασιακές του επιδράσεις στις διατροφικές συμπεριφορές δεν προκαλούν ανησυχία.

Όμως, όταν ένα άτομο τρώει πολύ λίγο για μεγάλο χρονικό διάστημα, επιβραδύνεται η λειτουργία του εντέρου του, με αποτέλεσμα την καθυστερημένη γαστρική κένωση (λιγότερες επισκέψεις στην τουαλέτα). Η επιβράδυνση της λειτουργίας του εντέρου σημαίνει ότι η τροφή κινείται πολύ αργά μέσα στο έντερο, με αποτέλεσμα κάθε επιπλέον γεύμα να οδηγεί γρήγορα σε κορεσμό. Με την πάροδο του χρόνου, ο εύκολος κορεσμός και κατά συνέπεια η μειωμένη λήψη τροφής, οδηγούν σε υποσιτισμό, ο οποίος επιδεινώνει το άγχος. (Οι 10 πιο επικίνδυνες ασθένειες για τον άνθρωπο)

Από την άλλη, η συνεχής υπερφαγία μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους, αύξηση της αρτηριακής πίεσης και διαβήτη. Η αύξηση βάρους, σύμφωνα με την Roach, συνδέεται με συναισθήματα θλίψης και κατάθλιψης. (7 τρόποι για να διακρίνετε την κατάθλιψη και το άγχος)

Πώς θα διορθώσετε τις διατροφικές αλλαγές που προκαλούνται από το άγχος;

Εάν παρατηρήσετε ότι όταν είστε αγχωμένοι τρώτε υπερβολικά ή ελάχιστα:

1. Προσδιορίστε την αιτία του άγχους σας

Με τον προσδιορισμό και την επίλυση της βασικής πηγής του άγχους σας, θα μειώσετε τις πιθανότητες διατροφικών διαταραχών. (Διατροφικές διαταραχές εφήβων και πανδημία: Πώς σχετίζονται μεταξύ τους;)

2. Κρατήστε ημερολόγιο

Καταγράψτε σε ένα ημερολόγιο, όχι μόνο το τι φάγατε, αλλά, χρησιμοποιώντας μια κλίμακα από το 1-5, αξιολογήστε το πόσο πεινασμένοι νιώθατε πριν και μετά το φαγητό και τα συναισθήματά σας πριν και μετά το φαγητό.

Αν σημειώσετε τη χαμηλότερη βαθμολογία στην κλίμακα της πείνας πριν το φαγητό και την υψηλότερη στην κλίμακα των συναισθημάτων μετά το φαγητό, αυτό σημαίνει ότι τα συναισθήματα είναι αυτά που τροφοδοτούν το φαγητό σας και όχι η πείνα. (Γιατί είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε την μορφή της πείνας μας;)

3. Αποσπάστε την προσοχή σας για 15 λεπτά όταν νιώθετε πεινασμένοι

Αποσπώντας την προσοχή σας με μια δραστηριότητα όταν νιώθετε άγχος και ταυτόχρονα πείνα, θα δώσετε χρόνο στον εαυτό σας να ηρεμίσει. Αν μετά από 15 λεπτά συνεχίζετε να πεινάτε, τότε μάλλον η πείνα σας είναι πραγματική και όχι συναισθηματική.