Τι πρέπει να γνωρίζετε για τον καρκίνο των ωοθηκών και τη σεξουαλική λειτουργία των γυναικών;

Μια μελέτη του 2020, που δημοσιεύθηκε στο International Journal of Gynecological Cancer (IJGC), εξέτασε διάφορες μελέτες στις οποίες συμπεριλήφθηκαν άτομα με καρκίνο των ωοθηκών, διαπιστώνοντας ότι το 75% ανέφεραν σημαντικές αλλαγές στη σεξουαλική τους ζωή μετά τη διάγνωσή τους.

Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που αναφέρθηκαν ήταν:

• Κολπική ξηρότητα
• Πόνος κατά τη διάρκεια του σεξ
• Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία
• Δυσκολία στον οργασμό

Όλες οι πιο πάνω αλλαγές μπορούν να συμβούν ως αποτέλεσμα των θεραπειών του καρκίνου.

Την ίδια ώρα, αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν την οικειότητα που νιώθει μια γυναίκα με τον σύντροφό της, εξαιτίας των σωματικών και ψυχολογικών αλλαγών που βιώνει. Σημειώνεται ότι τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι οι γυναίκες με καρκίνο των ωοθηκών ήταν πιο πιθανόν να υποφέρουν από άγχος και κατάθλιψη, καταστάσεις που μειώνουν την επιθυμία τους για σεξ. (Σεξουαλική υγεία: Κοινά λάθη που πρέπει να αποφύγετε)

Πώς επηρεάζουν τη σεξουαλική ζωή των γυναικών οι θεραπείες του καρκίνου;

1. Χημειοθεραπεία

Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία (ACS), ορισμένες από τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας μπορούν να επηρεάσουν την σεξουαλική ζωή ενός ατόμου.

Οι εν λόγω παρενέργειες περιλαμβάνουν:

• Ναυτία και κόπωση
• Πόνος στο στόμα
• Κατάθλιψη ή άγχος
• Περιφερική νευροπάθεια
• Υψηλότερος κίνδυνος μολύνσεων, συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων (ΣΜΝ)
• Μειωμένη επιθυμία για σεξ, που προκύπτει από την τριχόπτωση, η οποία επηρεάζει την εικόνα του σώματος μιας γυναίκας και την ψυχολογία της
• Συμπτώματα εμμηνόπαυσης, όπως η κολπική ξηρότητα και η κακή διάθεση

2. Χειρουργική επέμβαση

Η χειρουργική επέμβαση επηρεάζει διαφορετικά τη σεξουαλική ζωή των γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών, ανάλογα με το είδος της. Μερικές γυναίκες μπορεί να χρειαστούν υστερεκτομή (αφαίρεση της μήτρας) και άλλες ωοθηκεκτομή (αφαίρεση μιας ή και των δύο ωοθηκών).

Σύμφωνα με την ACS, η αφαίρεση της μήτρας ή και των δύο ωοθηκών μπορεί να προκαλέσει πρόωρη εμμηνόπαυση, με όλα τα επακόλουθα συμπτώματά της, που επηρεάζουν την σεξουαλική ζωή. Επιπλέον, το IJGC διαπίστωσε ότι τα οπτικά αποτελέσματα της χειρουργικής επέμβασης, όπως οι ουλές, επηρεάζουν αρνητικά την εικόνα του σώματος και την ψυχολογία των γυναικών, με αποτέλεσμα να έχουν μειωμένη επιθυμία για σεξ.

3. Ορμονική θεραπεία

Αυτό το είδος θεραπείας μπλοκάρει τους ορμονικούς υποδοχείς των καρκινικών κυττάρων, εμποδίζοντας έτσι την ανάπτυξή τους. Παρόλο που τα φάρμακα διαφέρουν μεταξύ τους, στην ολότητά τους επηρεάζουν τις ορμόνες των γυναικών και προκαλούν παρενέργειες που επηρεάζουν τη σεξουαλική τους ζωή, όπως:

• Κολπική ξηρότητα
• Αλλαγές στον εμμηνορροϊκό κύκλο
• Πόνος στις αρθρώσεις ή στους μυς
• Εξάψεις

4. Ακτινοθεραπεία

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου (NCI), ορισμένες παρενέργειες της ακτινοθεραπείας επηρεάζουν τη σεξουαλική ζωή, όπως:

• Κολπική ξηρότητα
• Πόνος, κνησμός και φλεγμονή στον κόλπο
• Πόνος ή δυσφορία κατά τη διάρκεια του σεξ
• Κολπική ατροφία ή λέπτυνση των κολπικών τοιχωμάτων

5. Στοχευμένες θεραπείες

Οι στοχευμένες θεραπείες περιλαμβάνουν φάρμακα που βοηθούν στην καταστροφή των καρκινικών κυττάρων και παρόλο που ποικίλουν μεταξύ τους, γενικά προκαλούν παρενέργειες όπως:

• Πληγές στο στόμα
• Πονοκεφάλους
• Κούραση
• Προβλήματα με το πεπτικό σύστημα, όπως ναυτία, έμετος και διάρροια
• Πόνος στις αρθρώσεις ή στους μυς

Οι πιο πάνω παρενέργειες μειώνουν τη σεξουαλική επιθυμία των γυναικών.

Πόσο διαρκούν οι παρενέργειες των θεραπειών του καρκίνου;

Σύμφωνα με το ACS, οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας, άλλοτε υποχωρούν πολύ εύκολα και άλλοτε χρειάζονται μήνες ή και χρόνια για να εξαφανιστούν εντελώς. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που προκληθούν μακροχρόνιες βλάβες στα αναπαραγωγικά όργανα, οι παρενέργειες μπορεί να είναι μόνιμες. (Η σωματική άσκηση αντισταθμίζει τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας στον εγκέφαλο)

Σε ότι αφορά την ακτινοθεραπεία, το ACS αναφέρει ότι οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες εξαφανίζονται μέσα σε λίγους μήνες από τη λήξη της θεραπείας, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις διαρκούν περισσότερο. (Ακτινοθεραπεία: Η παρακολούθηση της οξυγόνωσης ενός καρκινικού όγκου συμβάλλει στην επιτυχία της)

Η χειρουργική επέμβαση που επηρεάζει το αναπαραγωγικό σύστημα (τις ωοθήκες και τη μήτρα), μπορεί να προκαλέσει μόνιμες αλλαγές στη σεξουαλική ζωή μιας γυναίκας. Συγκεκριμένα, μπορεί να προκαλέσει στειρότητα, ουλές ή πρόωρη εμμηνόπαυση, η οποία επηρεάζει τη σεξουαλική δραστηριότητα. Σύμφωνα με την Cancer Research UK, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT), μειώνει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης που διαταράσσουν τη σεξουαλική ζωή μιας γυναίκας. 

Σε περίπτωση που μια γυναίκα αντιμετωπίζει παρενέργειες που δεν υποχωρούν μετά το τέλος της θεραπείας και επηρεάζουν έντονα τη σεξουαλική της ζωή, θα πρέπει να μιλήσει οπωσδήποτε με τον γιατρό της για να την βοηθήσει να ανακτήσει τη σεξουαλική της ικανοποίηση.

Πώς θα διαχειριστείτε τις παρενέργειες και θα βελτιώσετε τη σεξουαλική σας ζωή;

1. Ξηρότητα κόλπου

Για την ξηρότητα του κόλπου, το ACS συνιστά στις γυναίκες να χρησιμοποιούν:

• Λιπαντικά
• Κολπικό οιστρογόνο
• Κολπικές ενυδατικές κρέμες

2. Πόνος κατά τη διάρκεια του σεξ

Για τη μείωση του πόνου κατά τη διάρκεια του σεξ συνιστάται:

• Στάσεις του σεξ που επιτρέπουν τον έλεγχο της διείσδυσης
• Χρήση λιπαντικών

3. Ψυχολογικές αλλαγές

Η διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών και οι θεραπείες, επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική υγεία των γυναικών. Από την μία, το άγχος που βιώνουν και από την άλλη οι αλλαγές που παρατηρούν στο σώμα τους, μειώνουν την επιθυμία τους για σεξ.

Για τη βελτίωση της ψυχολογίας των γυναικών αυτών, το NCI συνιστά την λήψη συμβουλών από επαγγελματίες ψυχικής υγείας.