Ταχύπνοια είναι η γρήγορη, ρηχή αναπνοή. Μερικοί άνθρωποι με ταχύπνοια δεν αισθάνονται σημαντική δύσπνοια, ενώ άλλοι δεν έχουν καθόλου αισθητά συμπτώματα. (Δυσκολία στην αναπνοή: Γιατί συμβαίνει και πώς αντιμετωπίζεται;)

Αυτό το είδος αναπνοής μπορεί να οφείλεται σε διάφορες ανισορροπίες του σώματος, σε ορισμένα φάρμακα ή σε καταστάσεις υγείας, όπως το άσθμα, η καρδιακή ανεπάρκεια και ο καρκίνος του πνεύμονα.

Ποια συμπτώματα προκαλεί η ταχύπνοια;

Η αναπνοή των ατόμων με ταχύπνοια είναι γρήγορη και ρηχή, αλλά η ταχύπνοια μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως:

• Δύσπνοια: Αίσθηση ότι ο αέρας δεν είναι αρκετός
• Κυάνωση: Μπλε αποχρωματισμός δαχτύλων και χειλιών
• Απόσυρση πλευρών: Απορρόφηση των πλευρών σε κάθε αναπνοή

Η ταχύπνοια μπορεί επίσης να εμφανιστεί χωρίς εμφανή συμπτώματα. Αυτό είναι πιο συνηθισμένο όταν η ταχύπνοια σχετίζεται με καταστάσεις, όπως:

• Μεταβολικές ανισορροπίες
• Καταστάσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος

Πώς μοιάζει η ταχύπνοια στα νεογνά;

Στα νεογνά, παρατηρείται ορισμένες φορές μια κατάσταση που ονομάζεται παροδική ταχύπνοια, κατά την οποία το βρέφος παίρνει περισσότερες από 60 αναπνοές ανά λεπτό. Σε μια τέτοια περίπτωση, μπορεί παράλληλα να παρατηρηθεί γρύλισμα ή θωρακική προβολή σε κάθε αναπνοή.

Η παροδική ταχύπνοια συνήθως υποχωρεί από μόνη της μέσα σε λίγες ημέρες μετά τη γέννηση. (Παροδική ταχύπνοια νεογνού: Τι πρέπει να ξέρετε;)

Ποια η διαφορά ταχύπνοιας, υπέρπνοιας και δύσπνοιας;

Η ταχύπνοια, η υπέρπνοια και η δύσπνοια είναι όροι που όλοι τους αναφέρονται στην αναπνοή, αλλά είναι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους.

• Ταχύπνοια: Ταχεία, ρηχή αναπνοή, πιθανώς λόγω υποκείμενης ιατρικής αιτίας.
• Υπέρπνοια: Γρήγορη, βαθιά αναπνοή κατά την άσκηση υγιών ανθρώπων.
• Δύσπνοια: Αίσθηση ανεπάρκειας αέρα, που χαρακτηρίζεται από υψηλό ή χαμηλό ρυθμό αναπνοής, καθώς και από ρηχή ή βαθιά αναπνοή.

Ποιες είναι οι βασικότερες αιτίες της ταχύπνοιας;

Για την ταχύπνοια υπάρχουν τόσο φυσιολογικά, όσο και παθολογικά αίτια.

Α) Φυσιολογικά αίτια

Μια φυσιολογική αιτία της ταχύπνοιας, σχετίζεται με τη φυσιολογική ικανότητα του σώματος να διορθώνει μια μη φυσιολογική κατάσταση. Η ταχύπνοια από μόνη της, δεν είναι μια μη φυσιολογική κατάσταση, αντίθετα, είναι η φυσιολογική απάντηση σε κάτι μη φυσιολογικό που συμβαίνει στο σώμα.

Η ταχύπνοια προκαλείται από τρεις κύριες φυσιολογικές διεργασίες:

• Ανισορροπία μεταξύ αναπνευστικών αερίων: Ταχύπνοια μπορεί να προκληθεί από χαμηλά επίπεδα οξυγόνου στο αίμα (υποξαιμία) ή από αυξημένα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα (υπερκαπνία).
• Ανισορροπία οξέος-βάσης: Όταν το σώμα νιώσει ότι το αίμα είναι πολύ όξινο, διώχνει το διοξείδιο του άνθρακα από τους πνεύμονες, σε μια προσπάθεια να απαλλαγεί από το οξύ. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει ταχύπνοια.
• Πυρετός: Όταν ένας άνθρωπος έχει πυρετό, η αναπνοή του γίνεται πιο γρήγορη, καθώς το σώμα προσπαθεί να απελευθερώσει τη θερμότητα.

Στα πιο πάνω παραδείγματα, η ταχύπνοια δεν είναι παθολογική. Αντίθετα, είναι ο τρόπος που έχει το σώμα να επανέλθει στο φυσιολογικό.

Β) Παθολογικά αίτια

Ένα ευρύ φάσμα ιατρικών καταστάσεων μπορούν να οδηγήσουν σε ταχύπνοια, όπως:

• Καταστάσεις που σχετίζονται με τους πνεύμονες: Οι πνευμονικές παθήσεις μπορούν να μειώσουν ή να αυξήσουν τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα. Η γρήγορη αναπνοή είναι ο τρόπος που χρησιμοποιεί το σώμα για να επαναφέρει αυτά τα επίπεδα στο φυσιολογικό. Τέτοιες καταστάσεις είναι η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το άσθμα, η πνευμονία, η πνευμονική ίνωση, η κατάρρευση του πνεύμονα, η πνευμονική εμβολή, ο καρκίνος του πνεύμονα και άλλα.
• Παθήσεις που σχετίζονται με την καρδιά: Καταστάσεις όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, η αναιμία και ο υπολειτουργικός θυρεοειδής, μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιαγγειακές αλλαγές που προκαλούν ταχύπνοια.
• Υπεραερισμός: Υπεραερισμός μπορεί να προκληθεί λόγω πόνου, άγχους ή άλλων καταστάσεων υγείας, οδηγώντας τελικά σε ταχύπνοια.
• Μεταβολική οξέωση: Όταν το επίπεδο του οξέος στο αίμα είναι πολύ υψηλό, ο ρυθμός της αναπνοής αυξάνεται για να διώξει το διοξείδιο του άνθρακα.
• Καταστάσεις που σχετίζονται με το κεντρικό νευρικό σύστημα: Η ταχύπνοια μπορεί να προκληθεί από εγκεφαλικές ανωμαλίες, όπως ένας όγκος στον εγκέφαλο.
• Χρήση ορισμένων φαρμάκων: Φάρμακα όπως η ασπιρίνη και τα διεγερτικά, μπορούν να προκαλέσουν γρήγορο και ρηχό ρυθμό αναπνοής.