Πώς να απαλύνετε τα συμπτώματα της περιεμμηνόπαυσης;

Τι είναι η περιεμμηνόπαυση;

Η περιεμμηνόπαυση σημαίνει “γύρω από την εμμηνόπαυση” και αναφέρεται στην περίοδο κατά την οποία το σώμα σας κάνει τη φυσική μετάβαση στην εμμηνόπαυση.

Γνωστή και ως “μετάβαση στην εμμηνόπαυση“, η περιεμμηνόπαυση είναι η περίοδος αλλαγής από τα αναπαραγωγικά χρόνια μιας γυναίκας στα μετεμμηνοπαυσιακά χρόνια, κατά την οποία οι ωοθήκες της χάνουν την παραγωγική τους λειτουργία και μειώνεται η ικανότητα σύλληψης παιδιών. Η διαδικασία αυτή συνήθως επέρχεται φυσιολογικά με την ηλικία, καθώς το απόθεμα ωαρίων στις ωοθήκες μειώνεται και παράγονται λιγότερα οιστρογόνα.

Το Women‘s Health Concern (WHC) περιγράφει αυτή τη μετάβαση ως σταδιακή, επισημαίνοντας ότι “το σώμα δεν σταματά να παράγει οιστρογόνα από τη μια μέρα στην άλλη και η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει ακόμη και αρκετά χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά”.

Η μέση ηλικία κατά την οποία οι γυναίκες ξεκινούν την περιεμμηνόπαυση είναι τα 46 έτη, ενώ η εμμηνόπαυση συνήθως συμβαίνει μεταξύ 45 και 55 ετών, σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες του Εθνικού Ινστιτούτου για την Υγεία και την Αριστεία στην Φροντίδα (NICE). Η πρόωρη εμμηνόπαυση περιγράφει τις γυναίκες που ξεκινούν πριν από τα 40 έτη.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν εμμηνόπαυση εκτός από τη γήρανση. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια, χρόνιες παθήσεις και η αφαίρεση των ωοθηκών, είτε για να μειωθεί ο κίνδυνος ορισμένων καρκίνων είτε για να αφαιρεθεί ο πόνος που σχετίζεται με την ενδομητρίωση ή άλλες παθήσεις.

Μόλις ξεκινήσει η περιεμμηνόπαυση, υπάρχουν πολλά πιθανά συμπτώματα. Η εμπειρία κάθε γυναίκας με αυτά είναι διαφορετική, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού των συμπτωμάτων που έχει, της συχνότητας εμφάνισής τους και της δυσφορίας, του πόνου ή της αναστάτωσης που επιφέρουν στη ζωή της.

Ποια συμπτώματα της περιεμμηνόπαυσης μπορεί να αντιμετωπίσετε;

Ο λόγος για την εμφάνιση συμπτωμάτων κατά την περιεμμηνόπαυση οφείλεται στις ορμόνες σας. Δύο ορμόνες που ονομάζονται οιστρογόνα και προγεστερόνη έχουν ως έργο τη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού σας κύκλου. Πιο συγκεκριμένα ,κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης, τα επίπεδα των ορμονών μειώνονται σταδιακά, με αποτέλεσμα αλλαγές στην περίοδο και συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Τα επίπεδα των ορμονών αυξομειώνονται συνεχώς κατά την πορεία προς την εμμηνόπαυση, γι’ αυτό και τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης μπορεί να είναι ασυνεπή και να αλλάζουν από τον ένα μήνα στον άλλο.

Η Dr Paula Briggs, σύμβουλος σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας, τονίζει ότι τα συμπτώματα αυτής της διαδικασίας μπορεί να είναι τόσο σωματικά όσο και γνωστικά:

“Η χαμηλή διάθεση, το άγχος, η δυσκολία αντιμετώπισης και η μειωμένη σεξουαλική ορμή είναι μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να μην έχουν τόσο πολύ στο μυαλό τους οι άνθρωποι όταν προβλέπουν τα συμπτώματα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να έχει κανείς πρόσβαση στις σωστές γνώσεις και στις σωστές πηγές”.

Με ένα τόσο ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν την έναρξη της περιεμμηνόπαυσης, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι πρέπει να προσέξετε και να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Τα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν τα εξής:

• Ακανόνιστες περιόδους
• Έντονη αιμορραγία κατά τη διάρκεια της περιόδου
• Καυτές εξάψεις
• Νυχτερινές εφιδρώσεις
• Κακός ύπνος
• Κολπική ξηρότητα και δυσφορία κατά τη διάρκεια του σεξ (ουρογεννητική ατροφία)
• Προβλήματα στην ουροδόχο κύστη (π.χ. συνεχείς παρορμήσεις για ανακούφιση της κύστης, πόνος και διαρροές)
• Πόνος στις αρθρώσεις ή στους μύες
• Πονοκέφαλοι
• Καρδιακός ταχυπαλμός (αίσθημα παλμών)
• Αλλαγές στα μαλλιά ή στο δέρμα
• Απώλεια ενδιαφέροντος για το σεξ (χαμηλή λίμπιντο)
• Συναισθηματική αστάθεια (συμπεριλαμβανομένων των εναλλαγών της διάθεσης που περιλαμβάνουν εκνευρισμό, θυμό και θλίψη)
• Άγχος (συμπεριλαμβανομένου του προβλήματος αντιμετώπισης καταστάσεων που κάποτε ήταν καλές, επιδείνωση φοβιών)
• Κατάθλιψη (συμπεριλαμβανομένης της χαμηλότερης διάθεσης από ό,τι προηγουμένως και της έλλειψης κινήτρων)
• Απώλεια μνήμης
• Κακή συγκέντρωση

Για ορισμένες γυναίκες τα συμπτώματα αυτά είναι βραχύβια. Αλλά για πολλές, μπορεί να συνεχίσουν για πολλά χρόνια.

Σε έρευνα της Βρετανικής Εταιρείας Εμμηνόπαυσης (BMS), το 50% των γυναικών αισθάνθηκαν ότι η εμμηνόπαυση – και η περιεμμηνόπαυση – επηρέασε την οικογενειακή και τη σεξουαλική τους ζωή. Επιπλέον, το 36% πίστευε ότι τα συμπτώματά τους επηρέασαν την κοινωνική τους ζωή και πάνω από το ένα τρίτο δήλωσε ότι επηρέασαν την επαγγελματική τους ζωή.

Παρά τον τεράστιο αντίκτυπο που έχουν τα συμπτώματα, τα οποία για το 42% των ερωτηθέντων ήταν χειρότερα από το αναμενόμενο, η BMS διαπίστωσε ότι το 50% των γυναικών περνούν την εμμηνόπαυση χωρίς να συμβουλευτούν κάποιον επαγγελματία υγείας. Ωστόσο, η πρόσβαση στη διαθέσιμη υποστήριξη μπορεί να βελτιώσει δραστικά την ποιότητα ζωής σας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Η Briggs πιστεύει ότι η πρόσβαση σε πληροφορίες καλής ποιότητας, ιδανικά πριν την εξέλιξη των συμπτωμάτων της περιεμμηνόπαυσης, αποτελεί σημαντικό βήμα για την προετοιμασία του εαυτού σας. Υπάρχουν διάφοροι αξιόπιστοι διαδικτυακοί πόροι. Η Briggs διαθέτει επίσης ένα χρήσιμο φυλλάδιο με τίτλο Fast Facts for Patients (Γρήγορα στοιχεία για ασθενείς): Menopause, το οποίο επιτρέπει επίσης στις γυναίκες να παρακολουθούν τα συμπτώματά τους.

Παράλληλα με την αυτοεκπαίδευση, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας εάν η ζωή σας διαταράσσεται. Μπορεί να σας μιλήσει για όλες τις επιλογές θεραπείας και διαχείρισης, από τις διαθέσιμες κλινικές θεραπείες έως τις αλλαγές στον τρόπο ζωής στο σπίτι.

Ποιες είναι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής που θα σας διευκολύνετε τα συμπτώματά σας;

Ορισμένες γυναίκες διαπιστώνουν ότι αυτά τα πρώιμα συμπτώματα μπορούν να απαλυνθούν μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής και της διατροφής τους. Αυτές οι αλλαγές μπορούν επίσης να βοηθήσουν ορισμένες γυναίκες να διαχειριστούν τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της μείωσης των οιστρογόνων.

Τα ακόλουθα συμπτώματα μπορεί είτε να βελτιωθούν είτε να αντιμετωπιστούν ευκολότερα στο σπίτι:

Βαριά αιμορραγία

• Φοράτε σερβιετάκια ή προστατευτικά εσώρουχα εάν οι περίοδοι είναι απρόβλεπτες
• Χρήση ταμπόν ή σερβιετών υψηλής απορροφητικότητας κατά τη διάρκεια της αλλαγής της περιόδου σας
• Λήψη ιβουπροφαίνης, η οποία μπορεί να μειώσει τη ροή έως και 30%

Εξάψεις

• Φορώντας πολλά λεπτά στρώματα που μπορείτε να αφαιρέσετε γρήγορα
• Να έχετε μαζί σας έναν ανεμιστήρα
• Να πιτσιλάτε το πρόσωπό σας με κρύο νερό
• Αποφεύγετε τους εκλυτικούς παράγοντες όπως τα πικάντικα φαγητά, το αλκοόλ και η καφεΐνη
• Ελέγξτε αν κάποιο από τα υπάρχοντα φάρμακά σας αυξάνει τον κίνδυνο
• Υιοθετώντας τεχνικές χαλάρωσης και αναπνοής για να αποφύγετε το στρες και το άγχος

Νυχτερινός ιδρώτας

• Να φοράτε λιγότερα ρούχα τη νύχτα
• Χρησιμοποιώντας δύο μονά παπλώματα για εσάς και το σύντροφό σας και αγοράζοντας μαξιλάρια ψύξης
• Αποφεύγοντας τα πικάντικα φαγητά, το αλκοόλ και την καφεΐνη
• Έλεγχος των υφιστάμενων φαρμάκων για αυξημένο κίνδυνο

Κολπική ξηρότητα

• Χρήση λιπαντικών κατά τη διάρκεια του σεξ
• Δοκιμάζοντας κολπικές ενυδατικές κρέμες χωρίς συνταγή

Προβλήματα της ουροδόχου κύστης

• Συνεχείς παρορμήσεις για ανακούφιση από τα ούρα, διαρροές ή πόνος όταν ουρείτε
• Εξάσκηση ασκήσεων ενδυνάμωσης του πυελικού εδάφους, όπως Kegel, γιόγκα και Pilates
• Να πίνετε το τελευταίο σας ποτό τουλάχιστον μία ώρα πριν από τον ύπνο
• Αποφεύγετε τα πικάντικα φαγητά, το αλκοόλ και την καφεΐνη

Διάθεση και μυαλό

• Διατήρηση ενός σωματικά δραστήριου τρόπου ζωής
• Ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή
• Να περνάτε χρόνο σε εξωτερικούς χώρους
• Υιοθέτηση ασκήσεων χαλάρωσης και αναπνοής
• Ενημερώνοντας τους αγαπημένους σας εάν έχετε προβλήματα

Χαμηλή σεξουαλική ορμή

• Εξερευνήστε άλλα είδη οικειότητας
• Χρησιμοποιώντας εναλλακτικούς τρόπους για να δείξετε στοργή και να συνδεθείτε με το σύντροφό σας
• Ακολουθώντας τις συμβουλές για την κολπική ξηρότητα

Κακός ύπνος

• Αποφυγή του αλκοόλ και της καφεΐνης από νωρίς το βράδυ (ή ενδεχομένως και νωρίτερα μέσα στην ημέρα)
• Υιοθετώντας ασκήσεις χαλάρωσης και αναπνοής αν είστε αγχωμένη

Μπορεί επίσης να είναι καλή ιδέα να μιλήσετε με τον εργοδότη σας για τυχόν προσαρμογές που μπορούν να γίνουν στην εργασία σας για να αισθάνεστε πιο άνετα. Αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν πιο ευέλικτο ωράριο εργασίας, αν χρειάζεστε περισσότερο ύπνο, τακτικά διαλείμματα, καλό εξαερισμό, μετακίνηση του γραφείου σας για να έχετε καλύτερη πρόσβαση στην τουαλέτα, ή αλλαγές στα ρούχα ή τη στολή εργασίας σας.

Ποια είναι η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης για την ανακούφιση των περιεμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων;

Για τις πιο σοβαρές περιπτώσεις, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) θεωρείται η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την ανακούφιση των περιεμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων. Οι συστάσεις BMS και WHC 2020 σχετικά με την θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης συνιστούν: “Μια ολιστική και εξατομικευμένη προσέγγιση κατά την αξιολόγηση των εμμηνοπαυσιακών γυναικών, με ιδιαίτερη αναφορά στις συμβουλές για τον τρόπο ζωής, και την τροποποίηση της διατροφής, καθώς και συζήτηση για τον ρόλο της θεραπείας”.

Πώς λειτουργεί η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης;

Αποσκοπεί στην αναπλήρωση των μειούμενων επιπέδων ορμονών. Η αναπλήρωση των επιπέδων των οιστρογόνων μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την έλλειψη οιστρογόνων, συμπεριλαμβανομένων των εξάψεων, των αλλαγών στη διάθεση και των νυχτερινών εφιδρώσεων. Το προγεσταγόνο που περιέχεται στην θεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διαχείριση των προβλημάτων περιόδου.

Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι ότι η θεραπεία μειώνει επίσης τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της εμμηνόπαυσης. Τούτου λεχθέντος, θα πρέπει να συζητήσετε τόσο τα οφέλη όσο και τους κινδύνους της θεραπείας με έναν επαγγελματία υγείας. Οι κύριες ανησυχίες για την υγεία είναι ο αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του μαστού και καρδιακών παθήσεων. Ενώ τόσο οι μελέτες του 2020 Women‘s Health Initiative όσο και οι μελέτες του 2012 στη Δανία έδειξαν πιο ελπιδοφόρα αποτελέσματα για τις συνδέσεις με τον καρκίνο του μαστού και τις καρδιακές παθήσεις αναδρομικά, μια μεγάλη ανασκόπηση άλλων μελετών το 2019 δείχνει ότι ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού πρέπει να σταθμιστεί έναντι των οφελών.

Η ηλικία σας θα είναι επίσης ένας παράγοντας στις διαβουλεύσεις σας με τον γενικό ιατρό. Εάν είστε κάτω των 60 ετών και έχετε καλή υγεία, η BMS πιστεύει ότι τα οφέλη της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης υπερτερούν κατά πολύ των κινδύνων και ότι εάν διανύετε πρώιμη εμμηνόπαυση θα πρέπει να ενθαρρυνθείτε να χρησιμοποιήσετε τη θεραπεία τουλάχιστον μέχρι τη μέση ηλικία της εμμηνόπαυσης.

Το γεγονός ότι η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μπορεί να χορηγηθεί σε δισκία, επιθέματα, τζελ, σπρέι ή εμφυτεύματα σημαίνει ότι η θεραπεία μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες σας. Για παράδειγμα, ένα έμπλαστρο, ένα τζελ ή ένα σπρέι μπορεί να είναι πιο κατάλληλο εάν έχετε υψηλότερο κίνδυνο θρόμβων στο αίμα ή έχετε υποκείμενα προβλήματα υγείας.