Τι είναι το γκουαρανά;

Το γκουαρανά (Paullinia cupana) είναι ένα φυτό με καταγωγή από τη Βραζιλία, το οποίο φημίζεται για τον καρπό του που μοιάζει εμφανισιακά με ανθρώπινο μάτι. Οι σπόροι του γκουαρανά, ύστερα από επεξεργασία, μετατρέπονται σε σκόνη, η οποία καταναλώνεται ως τσάι ή χρησιμοποιείται από τη βιομηχανία ποτών για την παραγωγή ενεργειακών αναψυκτικών.

Το γκουαρανά έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε διεγερτικές ουσίες, όπως η καφεΐνη, η θεοφυλλίνη και η θεοβρωμίνη, αλλά και αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως οι τανίνες, οι σαπωνίνες και οι κατεχίνες. Για το λόγο αυτό οι ντόπιοι πληθυσμοί του Αμαζονίου έχουν χρησιμοποιήσει, εδώ και αιώνες, το γκουαρανά για θεραπευτικούς σκοπούς.

Ποιες είναι οι ευεργετικές ιδιότητες του γκουαρανά;

1. Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά

Το γκουαρανά έχει παρόμοιες αντιοξειδωτικές ιδιότητες με το πράσινο τσάι, αφού περιέχει σημαντικές ποσότητες θεοβρωμίνης, καφεΐνης, τανινών, κατεχινών και σαπωνίνων, οι οποίες εξουδετερώνουν τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες και προλαμβάνουν τις βλάβες που αυτές μπορεί να προκαλέσουν στα κύτταρα.

Συγκεκριμένα, in vitro μελέτες έχουν παρατηρήσει πως τα αντιοξειδωτικά συστατικά του γκουαρανά μπορούν να καταστείλουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων, να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, αλλά και τη γήρανση του δέρματος.

2. Ενισχύει την ενέργεια και βοηθά στη συγκέντρωση

Οι σπόροι του γκουαρανά περιέχουν έως έξι φορές περισσότερη καφεΐνη σε σχέση με τους κόκκους του καφέ, με αποτέλεσμα το γκουαρανά να θεωρείται μια εξαιρετική πηγή καφεΐνης.

Η καφεΐνη βοηθά στην τόνωση του οργανισμού, ενίσχυση της ενέργειας και διατήρηση της προσοχής. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως η καφεΐνη μπορεί να συνδεθεί με τους υποδοχείς αδενοσίνης στον εγκέφαλο, μιας ορμόνης που βοηθά στη χαλάρωση, με αποτέλεσμα να αποτρέπει την ενεργοποίηση τους και να οδηγεί σε εγρήγορση.

Η λήψη συμπληρωμάτων γκουαρανά, σύμφωνα με μελέτες, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση τόσο της σωματικής όσο και της ψυχικής κόπωσης.

3. Βελτιώνει τη μάθηση και τη μνήμη

Μελέτες έχουν διαπιστώσει πως το γκουαρανά μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα της μάθησης και τη μνήμη. Η ευεργετική αυτή δράση αποδίδεται κυρίως στην καφείνη, που περιέχει το γκουαρανά, η οποία αυξάνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο και συμβάλει στην καλύτερη λειτουργία του. Ωστόσο, μπορεί εν μέρει να είναι υπεύθυνες και άλλες ενώσεις του.

4. Βοηθά στη σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος

Για αιώνες το γκουαρανά χρησιμοποιούταν παραδοσιακά για τη θεραπεία πεπτικών διαταραχών, όπως η χρόνια διάρροια και η δυσκοιλιότητα.

Η υψηλή περιεκτικότητα του γκουαρανά σε τανίνες το καθιστά ευεργετικό για τη ρύθμιση της έκκρισης του νερού από το γαστρεντερικό σωλήνα και την αντιμετώπιση της διάρροιας. Αντιθέτως, η καφεΐνη, που περιέχει το γκουαρανά, μπορεί να λειτουργήσει ως φυσικό καθαρτικό και να ανακουφίσει από τη δυσκοιλιότητα.

Επομένως, η λήψη γκουαρανά σε χαμηλές δόσεις, που δεν έχουν μεγάλη ποσότητα καφεΐνης, μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της διάρροιας, ενώ η λήψη του σε μεγαλύτερες δόσεις, που παρέχουν περισσότερη καφεΐνη, μπορεί να έχει καθαρτικά αποτελέσματα.

5. Συμβάλει στην καλή υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος

Το γκουαρανά, σύμφωνα με in vitro μελέτες, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων με δύο τρόπους. Αρχικά, το γκουαρανά είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, τα οποία βοηθούν στην καλή κυκλοφορία του αίματος και αποτροπή του σχηματισμού θρόμβων. Επιπλέον, τα αντιοξειδωτικά αυτά συμβάλουν στη μείωση της οξείδωσης της LDL («κακής») χοληστερόλης, η οποία συμβάλει στη συσσώρευση πλάκας στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών.

6. Προστατεύει το δέρμα και τα μάτια

Τα αντιοξειδωτικά, που περιέχει το γκουαρανά, βοηθούν στην καταπολέμηση των επιβλαβών ελεύθερων ριζών και του οξειδωτικού στρες, που μειώνουν την ελαστικότητα του δέρματος και επιταχύνουν την εμφάνιση σημαδιών γήρανσης. Για το λόγο αυτό, το γκουαρανά χρησιμοποιείται συχνά σε προϊόντα περιποίησης του δέρματος.

Επιπλεόν, η καφεΐνη του γκουαρανά συμβάλει στην ενίσχυση της ροής του αίματος στο δέρμα, που βοηθά στην πιο υγιή και νεανική όψη του.

Τα αντιοξειδωτικά στο γκουαρανά μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην καλή υγεία των ματιών και την όραση, η οποία χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με μελέτες, το γκουαρανά βοηθά στην προστασία των ματιών από το οξειδωτικό στρες, το οποίο αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη οφθαλμικών διαταραχών σε μεγαλύτερες ηλικίες, όπως η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, ο καταρράκτης και το γλαύκωμα.

Έχει παρενέργειες το γκουαρανά;

Το γκουαρανά, σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, είναι ασφαλές σε φυσιολογικές δόσεις και σπάνια μόνο έχουν αναφερθεί ανεπιθύμητες παρενέργειες από τη χρήση του.

Ωστόσο, η κατανάλωση γκουαρανά σε υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει ορισμένες ανεπιθύμητες παρενέργειες, οι οποίες οφείλονται στην υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης, και είναι οι εξής:

• Ταχυπαλμία
• Αϋπνία
• Πονοκέφαλος
• Επιληπτικές κρίσεις
• Έντονη ανησυχία
• Νευρικότητα
• Διαταραχές στο στομάχι
• Τρέμουλο

Η υπερβολική κατανάλωση γκουαρανά πρέπει να αποφεύγεται ιδιαίτερα κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, καθώς η μεγάλη ποσότητα καφεΐνης μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες στην ανάπτυξη του εμβρύου και να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής.