Δεν υπάρχουν δεδομένα που να δείχνουν ότι η εμμηνόπαυση μπορεί να προκαλέσει άμεσα καρκίνο του μαστού. Ορισμένες θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού, οι λεγόμενες ορμονοθεραπείες, μπορούν να επιφέρουν όψιμη εμμηνόπαυση. Την ίδια ώρα, η όψιμη εμμηνόπαυση έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του μαστού, λόγω της παρατεταμένη έκθεσης των γυναικών στις αναπαραγωγικές ορμόνες. (Εμμηνόπαυση: Η φυτική διατροφή με προϊόντα σόγιας μειώνει τις εξάψεις)

Πώς συνδέεται η εμμηνόπαυση με τον καρκίνο του μαστού;

Οι ορμονοθετικοί καρκίνοι του μαστού προκαλούνται κυρίως από τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη. Καθώς πλησιάζει η εμμηνόπαυση, οι ωοθήκες παράγουν λιγότερες από αυτές τις ορμόνες, οδηγώντας σε εξάψεις, κολπική ξηρότητα, επώδυνες αρθρώσεις και αϋπνία. (Καρκίνος του μαστού: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι νεαρές γυναίκες!)

Οι γυναίκες που εμφανίζουν εμμηνόπαυση μετά τα 55 τους, διατρέχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, λόγω της παρατεταμένης έκθεσής τους στα οιστρογόνα και την προγεστερόνη.

Μια μελέτη, η οποία εξέτασε γυναίκες 55-74 ετών, χωρίς ιστορικό καρκίνου του μαστού, διαπίστωσε ότι όσες εμφάνισαν συμπτώματα εμμηνόπαυσης, είχαν 40% – 60% χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διηθητικό καρκίνωμα των πόρων και διηθητικό λοβιακό καρκίνωμα, συγκριτικά με τις γυναίκες που δεν είχαν συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Τα συγκεκριμένα στατιστικά στοιχεία δεν επηρεάστηκαν από τη χρήση ορμονικής θεραπείας και ίσχυαν τα ίδια, ανεξάρτητα από το δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και την ηλικία των γυναικών. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για επιβεβαίωση των ευρημάτων. (Καρκίνος του μαστού και αυτοέλεγχος: Ποιες αλλαγές είναι ανησυχητικές;)

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού μετά την εμμηνόπαυση;

Παρόλο που η εμμηνόπαυση και ο καρκίνος του μαστού σχετίζονται με την αυξημένη ηλικία, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού μετά την εμμηνόπαυση, όπως:

• Φυλή: Η μέση ηλικία διάγνωσης καρκίνου του μαστού για τις μαύρες γυναίκες είναι τα 60, σε σύγκριση με τα 64 για τις λευκές γυναίκες. Επιπλέον, οι μαύρες γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο του μαστού από ότι οι λευκές γυναίκες. Οι λόγοι για αυτές τις ανισότητες δεν είναι πλήρως γνωστοί, αλλά ανάμεσά τους συγκαταλέγεται η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και η ασφάλιση υγείας, και δεν σχετίζονται απαραίτητα με γενετικές διαφορές.
• Γενετικές μεταλλάξεις: 7 στις 10 γυναίκες με μετάλλαξη BRCA θα νοσήσουν από καρκίνο του μαστού μέχρι την ηλικία των 80 ετών.
• Οικογενειακό ιστορικό: Η ύπαρξη συγγενούς πρώτου βαθμού (μητέρα, αδερφή ή κόρη) τριπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
• Πυκνοί μαστοί: Ο μαστικός ιστός που είναι ινοαδενικός και λιγότερο λιπαρός, δυσκολεύει την ανίχνευση του καρκίνου στη μαστογραφία. Οι γυναίκες με πιο πυκνούς μαστούς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.
• Παχυσαρκία: Οι υπέρβαρες ηλικιωμένες γυναίκες, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του μαστού, συγκριτικά με τις γυναίκες κανονικού βάρους.

Η ορμονοθεραπεία αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού;

Η ορμονοθεραπεία (ΗΤ) χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Ωστόσο, έχει κατηγορηθεί ότι προκαλεί καρκίνο του μαστού. (Καρκίνος μαστού: Πολλές γυναίκες επιζούν από αυτόν, αλλά πεθαίνουν από άλλες παθήσεις)

Η North American Menopause Society (NAMS), δημοσίευσε τα ακόλουθα δεδομένα το 2022:

• Οι γυναίκες με μήτρα που λαμβάνουν οιστρογόνα και προγεστερόνη, έχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
• Οι γυναίκες χωρίς μήτρα που έπαιρναν οιστρογόνα, δεν είχαν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού και σε μακροχρόνια παρακολούθηση, είχαν ελαφρώς μειωμένο κίνδυνο.
• Οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού δεν είχαν περαιτέρω αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού κατά τη διάρκεια της ορμονοθεραπείας.

Τονίζεται ότι η ορμονική θεραπεία μπορεί να μην είναι κατάλληλη για όλες τις γυναίκες. Μιλήστε με τον γιατρό σας σχετικά με τους κινδύνους και τα οφέλη. (Καρκίνος του μαστού: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι νεαρές γυναίκες!)

Πώς μπορούν να διαχειριστούν τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσής τους οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού;

Η ορμονοθεραπεία δεν συνιστάται συνήθως για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού. Σε αυτές τις γυναίκες, προτείνονται τα ακόλουθα:

• Ύπνος σε δροσερό δωμάτιο για μείωση των εξάψεων.
• Χρήση λιπαντικού με βάση το νερό για ανακούφιση της ξηρότητας του κόλπου.
• Χρήση του συνταγογραφούμενου φαρμάκου Vagifem (χαμηλή δόση κολπικού οιστρογόνου δισκίο) για τη βελτίωση της υγείας του κόλπου.
• Χρήση διαστολέα του κόλπου για βελτίωση των μυών του πυελικού εδάφους.
• Χρήση χαμηλής δόσης αντικαταθλιπτικών για βελτίωση ορισμένων συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης που είναι κοινά με την κατάθλιψη.

Αν έχετε καρκίνο του μαστού, για επιπρόσθετους τρόπους βελτίωσης των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσής σας, μιλήστε με τον γιατρό σας. (Καρκίνος του μαστού: Η μετεγχειρητική χημειοθεραπεία είναι απαραίτητη για όλες τις γυναίκες;)