Το κάλιο είναι ένα απαραίτητο μεταλλικό στοιχείο που απαιτείται από όλους τους ιστούς του σώματος. Στη φύση συναντάται στη μορφή άλατος, ως χλωριούχο ή νιτρικό κάλιο και αρκετές φορές αναφέρεται ως ηλεκτρολύτης, καθώς το μικρό ηλεκτρικό φορτίο που φέρει βοηθά στην ενεργοποίηση διάφορων κυτταρικών και νευρικών λειτουργιών.

Συγκεκριμένα, το κάλιο:

• παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή νευρικών σημάτων που σχετίζονται με τις συσπάσεις του σκελετικού και καρδιακού μυ
• βοηθά στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων της αρτηριακής πίεσης
• και της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών στις κυτταρικές μεμβράνες

Το μεγαλύτερο μέρος του καλίου στο σώμα βρίσκεται στους μυς και στα κύτταρα του άπαχου ιστού. Τα επίπεδα του καλίου ελέγχονται στους νεφρούς από μια ορμόνη που ονομάζεται αλδοστερόνη.

Το κάλιο υπάρχει στα περισσότερα τρόφιμα και η απορρόφησή του από τον οργανισμό είναι εύκολη, με αποτέλεσμα να μην είναι δύσκολη η καθημερινή πρόσληψη επαρκούς ποσότητάς του.

Ποια είναι η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη καλίου;

Παρόλο που δεν υπάρχει συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη για το κάλιο, έχει οριστεί μια επαρκής ημερήσια πρόσληψη με βάση το μέσο όρο πρόσληψης καλίου των υγιών ανθρώπων. Παρακάτω φαίνονται οι τιμές της επαρκούς ημερήσιας πρόσληψης καλίου για κάθε ηλικιακή ομάδα.

ΟΜΑΔΑ	ΕΠΑΡΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ
Βρέφη (0-6 μηνών)	400 mg
Βρέφη (7-12 μηνών)	860 mg
Παιδιά (1-3 ετών)	2.000 mg
Παιδιά (4-8 ετών)	2.300 mg
Αγόρια (9-13 ετών)	2.500 mg
Κορίτσια (9-13 ετών)	2.300 mg
Αγόρια (14-18 ετών)	3.000 mg
Κορίτσια (14-18 ετών)	2.300 mg
Άνδρες (άνω των 19 ετών)	3.400 mg
Γυναίκες (άνω των 19 ετών)	2.600 mg
Έγκυες γυναίκες (14-18 ετών)	2.600 mg
Έγκυες γυναίκες (άνω των 19 ετών)	2.900 mg
Θηλάζουσες γυναίκες (14-18 ετών)	2.500 mg
Θηλάζουσες γυναίκες (άνω των 19 ετών)	2.800 mg

Ποιες είναι οι καλύτερες πηγές καλίου;

Το κάλιο βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα, καθώς είναι κύριο συστατικό των ζωντανών κυττάρων. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι εξαιρετικές πηγές καλίου. Μερικές από τις πιο πλούσιες σε κάλιο τροφές είναι οι εξής:

• Αποξηραμένα φρούτα (σταφίδες, βερίκοκα, κλπ)
• Φασόλια & φακές
• Πατάτες
• Κολοκύθα
• Σπανάκι
• Μπρόκολο
• Φύλλα παντζαριού
• Αβοκάντο
• Μπανάνες
• Πεπόνι
• Πορτοκάλια
• Ντομάτες
• Γαλακτοκομικά προϊόντα & φυτικά γάλατα (πχ. σόγιας, αμυγδάλου, καρύδας, κλπ)
• Ξηροί καρποί (κάσιους, αμύγδαλα)
• Κοτόπουλο
• Σολομός
• Φράουλες
• Αχλάδι

Το κάλιο που περιέχουν τα λαχανικά χάνεται κατά το μαγείρεμα. Για την αποφυγή της απώλειας καλίου κατά το βράσιμο αυτών συνιστάται προσθήκη χλωριούχου καλίου στο νερό ή χρήση μικρής ποσότητας νερού, ενώ σημαντικό είναι επίσης να μην παραβράσουν. Το μαγείρεμα στον ατμό είναι μια εξαιρετική εναλλακτική που μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη διατήρηση των επιπέδων καλίου που περιέχουν τα λαχανικά.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ανεπάρκειας καλίου;

Τα χαμηλά επίπεδα καλίου, ή αλλιώς υποκαλιαιμία, μπορεί να προκαλέσουν μυϊκή αδυναμία, λήθαργο, αρρυθμία, αλλά και να δυσκολεύσουν την εκπομπή σημάτων από τα νεύρα για τη σύσπαση των μυών. Άλλα συμπτώματα της υποκαλιαιμίας περιλαμβάνουν τα εξής:

• Ναυτία
• Εύθραυστα οστά
• Διόγκωση επινεφριδίων
• Μειωμένος ρυθμός ανάπτυξης
• Απώλεια βάρους

Τι μπορεί να προκαλέσει υποκαλιαιμία;

Η υποκαλιαιμία δεν εμφανίζεται συνήθως σε υγιείς ανθρώπους, καθώς το κάλιο βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα και η πρόσληψη επαρκούς ποσότητάς του είναι αρκετά εύκολη. Ορισμένα προβλήματα υγείας αποτελούν συνήθως αιτία για την εμφάνιση ανεπάρκειας καλίου, όπως:

• Έμετος και διάρροια για μεγάλο χρονικό διάστημα
• Λήψη διουρητικών φαρμάκων
• Κατάχρηση καθαρτικών και στεροειδών
• Νευρική ανορεξία
• Χρόνια ασιτία
• Ορμονικά προβλήματα

Τι μπορεί να οδηγήσει σε υπερκαλιαιμία;

Τα υψηλά επίπεδα καλίου, ή αλλιώς η υπερκαλιαιμία, είναι επικίνδυνα και μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και στο θάνατο. Τα συμπτώματα της υπερκαλιαιμίας είναι παρόμοια με αυτά της υποκαλιαιμίας. Συγκεκριμένες καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν στην υπερκαλιαιμία είναι οι εξής:

• Τα νεφρικά προβλήματα
• Οι ορμονικές ανισορροπίες
• Η υπερβολική χρήση συμπληρωμάτων καλίου
• Οι τραυματισμοί που προκαλούν κυτταρική βλάβη και αιμόλυση
• Η έντονη σωματική άσκηση