Ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει πολλά όργανα του σώματος, ανάμεσά τους και το συκώτι. Με την πάροδο του χρόνου, οι καταστροφικές συνέπειες του διαβήτη, μπορούν να προκαλέσουν ουλές στους ιστούς του ήπατος και σταδιακή απώλεια της ηπατικής λειτουργίας. Σε ορισμένους ανθρώπους, η αυξημένη βλάβη μπορεί να οδηγήσει σε ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (HCC), την πιο κοινή μορφή καρκίνου του ήπατος.

Τόσο ο διαβήτης τύπου 1, όσο και ο διαβήτης τύπου 2, μπορούν ανεξάρτητα να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του ήπατος. Η έρευνα δείχνει ότι τα άτομα με διαβήτη, έχουν δύο έως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν HCC, από τα άτομα που δεν έχουν διαβήτη. Μάλιστα, ο κίνδυνος αυξάνεται περισσότερο εάν ο διαβήτης δεν είναι ελεγχόμενος. (Καρκίνος του ήπατος: Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες αυξάνει τον κίνδυνο;)

Πώς συνδέεται ο διαβήτης με τον καρκίνο του ήπατος;

Ο διαβήτης προκαλείται από τη διαταραχή της ινσουλίνης, την οποία το σώμα χρησιμοποιεί για τη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος. Όταν παράγεται ανεπαρκής ποσότητα ινσουλίνης ή το σώμα δεν ανταποκρίνεται στην ινσουλίνη όπως θα έπρεπε, τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος, αυξάνονται σε ανθυγιεινά επίπεδα. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως υπεργλυκαιμία.

Με την υπεργλυκαιμία, στο σώμα υπάρχει περισσότερη γλυκόζη από αυτή που χρειάζονται τα κύτταρα για τη λειτουργία τους. Η περίσσεια γλυκόζης, υποβάλλεται σε μια διαδικασία που ονομάζεται οξείδωση, κατά την οποία απελευθερώνονται επιβλαβείς χημικές ουσίες (ελεύθερες ρίζες) στην κυκλοφορία του αίματος. (Καρκίνος: Ποια είναι τα στάδια και οι βαθμίδες του; Ποια η σημασία τους;)

Υπό κανονικές συνθήκες, οι ελεύθερες ρίζες ελέγχονται από θρεπτικά συστατικά γνωστά ως αντιοξειδωτικά. Ωστόσο, με τον μη ελεγχόμενο διαβήτη, τα επίπεδα των ελεύθερων ριζών υπερβαίνουν τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών και προκαλούν βλάβη στα κύτταρα και τους ιστούς του σώματος. (Καρκίνος: Πώς θα μειώσετε τον κίνδυνο ανάπτυξής του;)

Όταν επηρεάζεται το συκώτι, η βλάβη που προκαλείται από τον διαβήτη, συνήθως, εξελίσσεται στα ακόλουθα στάδια:

• Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (NAFLD): Είναι συνήθως μια ασυμπτωματική πάθηση που προκαλεί τη συσσώρευση λιπαρών εναποθέσεων στο συκώτι.
• Μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH): Πρόκειται για σοβαρή μορφή μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος, κατά την οποία οι λιπώδεις εναποθέσεις προκαλούν προοδευτικές ουλές στο συκώτι (ίνωση).
• Αντιρροπούμενη κίρρωση: Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία η ίνωση, που περιγράψαμε πιο πάνω, αρχίζει να παρεμβαίνει στη λειτουργία του ήπατος.
• Μη αντιρροπούμενη κίρρωση: Είναι η κατάσταση, όπου η ίνωση προκαλεί σοβαρή βλάβη στο συκώτι, οδηγώντας σε ανεπάρκεια.
• Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (HCC): Πρόκειται για την πιο κοινή μορφή καρκίνου του ήπατος και την πιο κοινή αιτία θανάτου σε άτομα με κίρρωση.

Σε τι διαφέρει το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα στα άτομα με διαβήτη;

Το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα τείνει να είναι πιο επιθετικό στα άτομα με διαβήτη, εν μέρει γιατί η γλυκόζη «τροφοδοτεί» την ανάπτυξη των όγκων. Μελέτες δείχνουν ότι τα καρκινικά κύτταρα καταναλώνουν τεράστια ποσότητα γλυκόζης, συγκριτικά με τα φυσιολογικά. Όταν υπάρχει διαβήτης, τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης, επιταχύνουν την ανάπτυξη και την εξάπλωση του καρκίνου του ήπατος. (Διατροφή και καρκίνος: Μάθε να αναγνωρίζεις ποιες είναι αξιόπιστες πηγές)

Πώς θεραπεύεται ο διαβήτης σε άτομα με καρκίνο του ήπατος;

Η θεραπεία του καρκίνου του ήπατος σε άτομα με διαβήτη είναι η ίδια με αυτήν που χορηγείται στα άτομα χωρίς διαβήτη. Ανάλογα με το πόσο προχωρημένος είναι ο καρκίνος, η θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Μερική ηπατεκτομή: Χειρουργική αφαίρεση του καρκινικού τμήματος του ήπατος, που συνήθως προορίζεται για άτομα με πρώιμο (στάδιο 1) καρκίνο του ήπατος και, μερικές φορές, τοπικά προχωρημένο (στάδιο 2) καρκίνο του ήπατος.
• Εμβολισμός: Προκαλεί συρρίκνωση του όγκου, εμποδίζοντας την παροχή αίματος.
• Μεταμόσχευση ήπατος: Η μεταμόσχευση του ήπατος είναι μια επιλογή για περιπτώσεις όπου ο καρκίνος δεν έχει προλάβει να εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος πέραν από το συκώτι. Η μεταμόσχευση πραγματοποιείται σε περίπτωση που ο όγκος δεν μπορεί να αφαιρεθεί λόγω της θέσης του ή σε περίπτωση που άλλα μέρη του ήπατος έχουν υποστεί σοβαρή βλάβη λόγω κίρρωσης.
• Χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία: Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιεί φάρμακα που σκοτώνουν τα ταχέως αναπτυσσόμενα κύτταρα, ενώ η ακτινοθεραπεία καταστρέφει τον καρκίνο χρησιμοποιώντας υψηλές δόσεις ακτινοβολίας.
• Ανοσοθεραπεία: Η ανοσοθεραπεία χρησιμοποιεί φάρμακα που διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα, ωθώντας το να καταπολεμήσει τον καρκίνο.