Αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση

Συμπτώματα

Τι συμπτώματα εμφανίζει ένα άτομο με αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση;

Τα βασικά σημάδια της αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης είναι:

• πονοκέφαλος
• ναυτία
• έμετος
• αυξημένη αρτηριακή πίεση
• μειωμένες νοητικές ικανότητες
• διπλωπία
• σύγχυση σχετικά με το χρόνο, το χώρο, ακόμα και τα πρόσωπα του περιβάλλοντος.
• επιληπτική κρίση
• ρηχή αναπνοή
• μη απόκριση των κορών των ματιών στις αλλαγές του φωτός
• απώλεια συνείδησης
• κώμα

Τα παραπάνω συμπτώματα τείνουν να επιδεινώνονται όσο η πίεση αυξάνει, ενώ μπορεί να οφείλονται και σε άλλες παθήσεις, εκτός της αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης, όπως η ύπαρξη εγκεφαλικού όγκου, το εγκεφαλικό επεισόδιο ή ο τραυματισμός στο κεφάλι.

Αίτια

Τι μπορεί προκαλέσει την αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης;

Ένα ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι είναι η πιο κοινή αιτία αύξησης της ενδοκρανιακής πίεσης, ενώ άλλες πιθανές καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αυτή, περιλαμβάνουν:

• λοιμώξεις του νευρικού συστήματος
• εγκεφαλικούς όγκους
• εγκεφαλικό 
• ανεύρυσμα
• επιληψία
• υδροκεφαλία, η οποία είναι η συσσώρευση νωτιαίου υγρού στις εγκεφαλικές κοιλότητες
• μηνιγγίτιδα, η οποία είναι φλεγμονή στις μεμβράνες που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό
• υποξαιμία, η οποία είναι η ανεπάρκεια του οξυγόνου στο αίμα
• υπερτασικό τραύμα στον εγκέφαλο, το οποίο συμβαίνει όταν εξαιτίας ανεξέλεγκτα υψηλής αρτηριακής πίεσης, προκαλείται αιμορραγία στον εγκέφαλο.

Αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση σε παιδιά

Η αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση στα παιδιά μπορεί να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα κάποιου τραυματισμού, όπως πτώσης από το κρεβάτι ή εξαιτίας παιδικής κακοποίησης, η οποία είναι γνωστή και ως  σύνδρομο της ανατάραξης του μωρού. Είναι σημαντικό, λοιπόν, σε περίπτωση που υποπτεύεστε ότι κάποιο παιδί κακοποιείται ψυχολογικά ή σωματικά να καλείται η εθνική γραμμή SOS 1056, η οποία λειτουργεί είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο, όλο τον χρόνο, δωρεάν και δίνει την δυνατότητα ανώνυμης καταγγελίας.

Τα συμπτώματα της υψηλής ενδοκρανιακής πίεσης στα παιδιά είναι παρόμοια με αυτά των ενηλίκων, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν επίσης κάποια επιπλέον σημάδια που εμφανίζονται μόνο σε παιδιά κάτω των 12 μηνών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, οι οστικές πλάκες που σχηματίζουν το κρανίο είναι πιο μαλακές στα μικρά παιδιά σε σχέση με τους ενήλικες και ενδέχεται να διαχωριστούν εξαιτίας της υψηλής ενδοκρανιακής πίεσης, ως αποτέλεσμα, είναι πιθανό το μπροστινό μαλακό τμήμα του κρανίου του παιδιού να διογκωθεί προς τα έξω. 

Διάγνωση

Πώς γίνεται η διάγνωση της υψηλής ενδοκρανιακής πίεσης;

Αρχικά, ο ιατρός θα πρέπει να ενημερωθεί άμεσα για το ιατρικό ιστορικό του ατόμου και για περιστατικά πρόσφατων τραυματισμών αυτού. Έπειτα, θα διεξαχθεί φυσική εξέταση, μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και έλεγχος της αντίδρασης των κορών των οφθαλμών στο φως. Επιπλέον, μπορεί να υπολογιστεί η πίεση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, μέσω οσφυονωτιαίας παρακέντησης, αλλά και να διεξαχθούν απεικονιστικές εξετάσεις του εγκεφάλου, όπως μαγνητική ή αξονική τομογραφία.

Θεραπεία

Πώς αντιμετωπίζεται θεραπευτικά η αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση;

Το πρώτο μέλημα του ιατρού είναι η άμεση μείωση της ενδοκρανιακής πίεσης και έπειτα γίνεται προσπάθεια καθορισμού των αιτιών της αύξησης της πίεσης και αντιμετώπιση αυτών. Γενικά, αποτελεσματικοί μέθοδοι για την άμεση μείωση της ενδοκρανιακής πίεσης είναι η αποστράγγιση υγρού με την χρήση καθετήρα, μέσω μιας μικρής τρύπας στο κρανίο ή μέσω της σπονδυλικής στήλης.  Ενώ, φαρμακευτικά σκευάσματα όπως η μαννιτόλη και ο υπερτονικός ορός, μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην μείωση της πίεσης, αυξάνοντας την αποβολή υγρών από τον οργανισμό. Ακόμα, μπορεί να γίνει χορήγηση ηρεμιστικών, καθώς το άγχος μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση, αυξάνοντας την αρτηριακή πίεση. 

Τέλος, άλλες προσεγγίσεις, που εφαρμόζονται πιο σπάνια, για την μείωση της ενδοκρανιακής πίεσης, περιλαμβάνουν:

• αφαίρεση ενός τμήματος του κρανίου
• φαρμακευτική επαγωγή ιατρικού κώματος
• πάγωμα του σώματος ή επαγωγή υποθερμίας.

Πρόληψη

Μπορεί να προληφθεί η αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης;

Η αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης δεν μπορεί να προληφθεί, αλλά μπορούν να ληφθούν κάποια μέτρα για την αποφυγή πιθανόν τραυματισμού του κεφαλιού. Για παράδειγμα, είναι σημαντικό να φοράει κάθε άτομο κράνος όταν βρίσκεται πάνω σε ποδήλατο ή μηχανή και να χρησιμοποιεί την ζώνη ασφαλείας του σε οποιοδήποτε μέσο μεταφοράς. Ιδιαίτερα, τα παιδιά πρέπει πάντα να είναι στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου δεμένα με την ζώνη ασφαλείας και να βρίσκονται σε ειδικό καθισματάκι, εάν είναι μικρά.

Τέλος, οι πτώσεις στο σπίτι είναι αρκετά κοινό αίτιο εγκεφαλικών τραυματισμών, ειδικότερα σε ηλικιωμένους, επομένως είναι σημαντικό να είναι το πάτωμα στεγνό, να μην γλιστράει και να μην έχει πράγματα στα οποία θα μπορούσε να σκοντάψει κάποιος, όπως για παράδειγμα παιδικά παιχνίδια. 

Επιπλοκές

Τι επιπλοκές μπορεί να επιφέρει η αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση;

Η αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπίζεται άμεσα, καθώς καθυστερημένη ή μη επιτυχής μείωση αυτής μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη εγκεφαλική βλάβη, μακροχρόνιο κώμα ή ακόμα και θάνατο του ατόμου. Σε κάθε περίπτωση, όσο γρηγορότερα δοθεί κατάλληλη θεραπεία στο άτομο, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες αυτό να ανακάμψει χωρίς επιπλοκές.