Εξέταση αντιπυρηνικών αντισωμάτων (ANA)

Χρησιμότητα εξέτασης

Γιατί χρειάζομαι την εξέταση αντιπυρηνικών αντισωμάτων;

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει μία εξέταση αντιπυρηνικών αντισωμάτων αν έχετε συμπτώματα αυτοάνοσης διαταραχής. Η εξέταση αυτή μπορεί να υποδεικνύει ότι έχετε κάποιο τύπο αυτοάνοσης πάθησης, όμως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διάγνωση συγκεκριμένης διαταραχής. Αν τα αποτελέσματα είναι θετικά, ο γιατρός θα ζητήσει περισσότερο εξειδικευμένες εξετάσεις για να καθοριστεί εάν μία αυτοάνοση νόσος προκαλεί τα συμπτώματά σας.

Προετοιμασία

Ποια προετοιμασία απαιτείται για την εξέταση αντιπυρηνικών αντισωμάτων;

Δεν απαιτείται καμία ειδική προετοιμασία για την εξέταση αντιπυρηνικών αντισωμάτων. Όμως, θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας αναφορικά με τα συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα και συμπληρώματα που λαμβάνετε. Κάποια εξ αυτών, όπως συγκεκριμένα αντιεπιληπτικά φάρμακα και φάρμακα για την καρδιά, μπορεί να επηρεάσουν την ακρίβεια της εξέτασης.

Διαδικασία εξέτασης

Πώς πραγματοποιείται η εξέταση αντιπυρηνικών αντισωμάτων;

Ένας επαγγελματίας υγείας θα λάβει δείγμα αίματος από μία φλέβα στο χέρι σας, χρησιμοποιώντας μία μικρή βελόνα. Όταν η βελόνα εισαχθεί, μία μικρή ποσότητα αίματος θα συλλεχθεί εντός μιας σύριγγας ή φιαλιδίου. Μπορεί να αισθανθείτε ένα μικρό τσίμπημα κατά την είσοδο ή την έξοδο της βελόνας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από πέντε λεπτά.

Στα μικρά παιδιά, μία πολύ λεπτή βελόνα (πεταλούδα) χρησιμοποιείται για τη λήψη δείγματος αίματος. Στα βρέφη μπορεί να χρησιμοποιηθεί βελόνα-σκαρφιστήρας (lancet).

Το αίμα αποστέλλεται στο εργαστήριο για ανάλυση.

Κίνδυνοι εξέτασης

Ποιοι κίνδυνοι σχετίζονται με την εξέταση αντιπυρηνικών αντισωμάτων;

Οι κίνδυνοι που συνοδεύουν μία εξέταση αίματος είναι ελάχιστοι. Τα άτομα που έχουν πιο δυσπρόσιτες φλέβες μπορεί να βιώσουν περισσότερη δυσφορία από το σύνηθες κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Άλλοι σπάνιοι κίνδυνοι είναι οι εξής:

• Υπερβολική αιμορραγία
• Μόλυνση στο σημείο
• Λιποθυμία στη θέα του αίματος
• Αιμάτωμα (συσσώρευση αίματος κάτω από το δέρμα)

Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα;

Ένα αρνητικό τεστ σημαίνει ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν υπάρχει κάποια αυτοάνοση νόσος. Ωστόσο, άλλες εξετάσεις μπορεί να είναι απαραίτητες με βάση τα συμπτώματά σας. Ορισμένα άτομα με αυτοάνοσες διαταραχές μπορεί να έχουν αρνητικό αποτέλεσμα αντιπυρηνικών αντισωμάτων, αλλά θετικό σε άλλους τύπους αντισωματων.

Ένα θετικό αποτέλεσμα ANA σημαίνει ότι έχετε υψηλά επίπεδα αντιπυρηνικών αντισωμάτων στο αίμα. Το θετικό αποτέλεσμα συνήθως αναφέρεται τόσο με τον τίτλο των αντισωμάτων όσο και με το πρότυπο (στικτό ή ομοιογενές). Συγκεκριμένες παθήσεις είναι πιο πιθανό να δημιουργούν συγκεκριμένα πρότυπα.

Όσο υψηλότερος ο τίτλος, τόσο πιο πιθανόν το αποτέλεσμα να είναι αληθινά θετικό. Αυτό σημαίνει ότι πράγματι έχετε υψηλή συγκέντρωση αντιπυρηνικών αντισωμάτων και κάποια αυτοάνοση νόσο.

Για παράδειγμα, για ένα τίτλο 1:40 ή 1:80, η πιθανότητα αυτοάνοσης διαταραχής θεωρείται χαμηλή. Ένας τίτλος 1:640 ή υψηλότερος υποδεικνύει αυξημένη πιθανότητα αυτοάνοσης διαταραχής, αλλά τα αποτελέσματα θα πρέπει να αξιολογηθούν από το γιατρό και περαιτέρω εξετάσεις είναι απαραίτητες για σαφή συμπεράσματα.

Όμως, ένα θετικό αποτέλεσμα ΑΝΑ δεν συνεπάγεται απαραίτητα αυτοάνοση νόσο. Έως 15% πλήρως υγιών ατόμων έχουν θετικό αποτέλεσμα ΑΝΑ. Αυτό ονομάζεται λανθασμένα θετικό αποτέλεσμα. Ο τίτλος των αντιπυρηνικών αντισωμάτων επίσης αυξάνεται με την ηλικία στα υγιή άτομα, επομένως είναι σημαντικό να ενημερώσετε το γιατρό σας αναφορικά με τα συμπτώματά σας, ώστε να σας εξηγήσει τι σημαίνουν τα αποτελέσματα.

Εάν ο παθολόγος ζήτησε την εξέταση, μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν ρευματολόγο (εξειδικευμένο γιατρό σε αυτοάνοσες παθήσεις) για να ελέγξει μη φυσιολογικά αποτελέσματα ΑΝΑ. Ο γιατρός αυτός θα βοηθήσει ώστε να διαπιστωθεί εάν τα αποτελέσματα σχετίζονται με κάποια συγκεκριμένη πάθηση.

Ένα θετικό αποτέλεσμα ΑΝΑ από μόνο του δεν μπορεί να διαγνώσει συγκεκριμένη πάθηση. Όμως ορισμένες ασθένειες που σχετίζονται με θετικό αποτέλεσμα ΑΝΑ είναι οι εξής:

• Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: μία αυτοάνοση διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει διάφορα μέρη του σώματος, όπως την καρδιά, τους νεφρούς, τις αρθρώσεις και το δέρμα.
• Αυτοάνοση ηπατίτιδα: μία αυτοάνοση διαταραχή που προκαλεί φλεγμονή του ήπατος, σε συνδυασμό με εξάνθημα, πόνο στις αρθρώσεις, πυρετό μειωμένη όρεξη και ναυτία.
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα: μία αυτοάνοση διαταραχή που προκαλεί καταστροφή των αρθρώσεων, πόνο, οίδημα και ακαμψία στις αρθρώσεις, και επηρεάζει τους πνεύμονες, την καρδιά, τους οφθαλμούς και άλλα όργανα.
• Σύνδρομο Sjogren: μία αυτοάνοση διαταραχή που επηρεάζει τους σιελογόνους και δακρυϊκούς αδένες, που παράγουν σίελο και δάκρυα
• Σκληρόδερμα: μία αυτοάνοση διαταραχή που επηρεάζει κυρίως το δέρμα και άλλους συνδετικούς ιστούς, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει και όργανα
• Αυτοάνοση θυρεοειδική νόσος: μία πληθώρα παθήσεων που μπορούν να επηρεάσουν το θυρεοειδή, συμπεριλαμβανομένου του υποθυρεοειδισμού και του υπερθυρεοειδισμού
• Πολυμυοσίτιδα ή δερματομυοσίτιδα: αυτοάνοσες παθήσεις που μπορούν να προκαλέσουν πόνο, αδυναμία και φλεγμονή των μυών, και πιθανώς περιλαμβάνεται και εξάνθημα

Τα εργαστήρια μπορεί να έχουν διαφορετικά στάνταρ για ένα θετικό τεστ ΑΝΑ. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για το τι σημαίνουν τα αποτελέσματά σας και πώς τα συμπτώματά σας μπορούν να εξηγηθούν από την παρουσία αντιπυρηνικών αντισωμάτων. Αν τα αντιπυρηνικά αντισώματα είναι θετικά, ο γιατρός θα ζητήσει περισσότερες εξετάσεις για να καθοριστεί εάν σχετίζονται με συγκεκριμένη πάθηση.

Η εξέταση αντιπυρηνικών αντισωμάτων είναι ιδιαίτερα επιβοηθητική στη διάγνωση του λύκου. Περισσότερο από 95% των ατόμων με λύκο έχουν θετικό τεστ ΑΝΑ. Όμως δεν έχουν όλα τα άτομα με θετικό τεστ ΑΝΑ λύκο και επίσης δεν έχουν όλα τα άτομα με λύκο θετικό τεστ ΑΝΑ. Επομένως η εξέταση αυτή από μόνη της δεν μπορεί να οδηγήσει σε διάγνωση.

Συμβουλευτείτε το γιατρό σας αναφορικά με επιπλέον εξετάσεις που θα βοηθήσουν να καθοριστεί εάν υπάρχει κάποια υποκείμενη αιτία για την αυξημένη συγκέντρωση αντιπυρηνικών αντισωμάτων στο αίμα.