Πονόδοντος: 8 πιθανές αιτίες εμφάνισής του

Ο πονόδοντος μπορεί να αφορά τον πόνο μέσα ή γύρω από το δόντι, που προκαλείται λόγω ερεθισμού των νεύρων στη ρίζα ενός δοντιού ή γύρω από αυτό, αντίστοιχα. Ο ερεθισμός αυτός μπορεί να οφείλεται σε μια σειρά από οδοντικά προβλήματα. Ένα σοβαρό οδοντικό πρόβλημα δεν συνεπάγεται απαραίτητα όμως και την εμφάνιση ενός έντονου πόνου στο δόντι. Αντιθέτως, ένας πονόδοντος μπορεί να είναι έντονος ακόμη και όταν σχετίζεται με κάποιο μικρό πρόβλημα.

Επομένως, στην περίπτωση που ο πονόδοντος επιμένει συνιστάται η επίσκεψη σε έναν οδοντίατρο για την ανακάλυψη της αιτίας που τον προκαλεί και την κατάλληλη αντιμετώπισή της.

Ποια είναι τα πιθανά αίτια ενός πονόδοντου;

Μερικές από τις πιο κοινές αιτίες εμφάνισης πονόδοντου που σχετίζονται με τη στοματική υγεία είναι οι εξής:

1. Ασθένεια των ούλων

Η ασθένεια των ούλων είναι μια φλεγμονή στην περιοχή των ούλων που προκαλείται από τη συσσώρευση μιας μεμβράνης βακτηρίων στα δόντια (οδοντική πλάκα), η οποία σκληραίνει με την πάροδο του χρόνου (πέτρα στα δόντια) εάν δεν αντιμετωπιστεί.

Σε πρώιμο στάδιο, η ασθένεια των ούλων ονομάζεται ουλίτιδα και προκαλεί συμπτώματα όπως τα κόκκινα και πρησμένα ούλα που αιμορραγούν εύκολα. Εάν η ουλίτιδα, αφεθεί αθεράπευτη όμως μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του μαλακού ιστού και των οστών που κρατάνε τα δόντια, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται σοβαρότερα προβλήματα (περιοδοντίτιδα). Τόσο η ουλίτιδα, όσο και η περιοδοντίτιδα μπορούν να προκαλέσουν πονόδοντο, ο οποίος γίνεται εντονότερος με την εξάπλωση της λοίμωξης.

2. Τερηδόνα

Η τερηδόνα εμφανίζεται όταν συσσωρεύεται πλάκα στα δόντια, δηλαδή μια μεμβράνη από βακτήρια που παράγουν οξέα και σταδιακά οδηγούν σε καταστροφή του σμάλτου των δοντιών και σχηματισμό κοιλότητας. Δεδομένου του ότι η τερηδόνα εξαπλώνεται προς το εσωτερικό στρώμα του δοντιού (οδοντίνη) μπορεί να προκαλέσει πόνο και ευαισθησία στα δόντια.

3. Ευαισθησία στα δόντια

Η αυξημένη ευαισθησία των δοντιών οφείλεται σε έκθεση της οδοντίνης, δηλαδή του ενδιάμεσου στρώματος του δοντιού, που βρίσκεται κάτω από την αδαμαντίνη. Η έκθεση αυτή μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα τη υποχώρησης των ούλων, ενός φθαρμένου σφραγίσματος, ενός ραγισμένου δοντιού ή μιας κοιλότητας στο δόντι.

Επομένως, σε ορισμένες καταστάσεις, όπως το βούρτσισμα, όπου η ευαισθησία των δοντιών μπορεί να είναι πιο αισθητή, αυτή μπορεί να συνοδεύεται από έναν οξύ πονόδοντο.

4. Βρουξισμός

Ο βρουξισμός είναι ένα πρόβλημα το οποίο χαρακτηρίζεται από το ασυναίσθητο τρίξιμο ή σφίξιμο των δοντιών κατά τη διάρκεια της ημέρας ή τη νύχτα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν πως έχουν βρουξισμό, αλλά αυτό δεν παύει να είναι ένα πρόβλημα που προκαλεί φθορά στο σμάλτο των δοντιών.

Με την πάροδο του χρόνου μάλιστα, ο βρουξισμός μπορεί να οδηγήσει και σε άλλα προβλήματα, όπως το ράγισμα των δοντιών, η αυξημένη ευαισθησία αυτών, ο πονόδοντος και η διαταραχή της κροταφογναθικής άρθρωσης.

5. Ραγισμένο δόντι

Το ράγισμα ενός δοντιού μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, όπως ο βρουξισμός, ένα τραύμα στο στόμα ή το δάγκωμα ενός πολύ σκληρού αντικειμένου. Υπάρχουν αρκετά διαφορετικά είδη ρωγμών (καταγμάτων) στα δόντια ανάλογα με το σημείο που αυτά επηρεάζουν, όπως για παράδειγμα αυτά που επηρεάζουν μόνο το εξωτερικό σμάλτο του δοντιού, αυτά που συνοδεύονται από έκθεση του πολφού, αυτά που προκαλούν διαχωρισμό του δοντιού σε δύο μέρη, κλπ.

Τα πιο κοινά συμπτώματα ενός ραγισμένου δοντιού είναι η ευαισθησία στη θερμοκρασία και ο οξύς πόνος κατά το δάγκωμα ή μάσημα.

6. Απόστημα δοντιού

Το οδοντικό απόστημα χαρακτηρίζεται από τη συλλογή πύου στα δόντια, τα ούλα ή το οστό που συγκρατεί τα δόντια στη θέση τους. Οφείλεται στη συσσώρευση βακτηρίων στον πολφικό θάλαμο στο κέντρο του δοντιού, τα οποία μπορεί να εξαπλωθούν και προκαλέσουν λοίμωξη και στην περιοχή γύρω από το δόντι.

Ένα περιακρορριζικό απόστημα, ή αλλιώς αυτό που εμφανίζεται στην άκρη της ρίζας του δοντιού, προκύπτει συνήθως ως αποτέλεσμα μιας μη θεραπευμένης οδοντικής κοιλότητας και μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο στο δόντι και πρήξιμο.

7. Έγκλειστο δόντι

Ένα δόντι μπορεί να παραμείνει έγκλειστο όταν υπάρχει κάτι που το εμποδίζει να βγει στη σωστή θέση. Οι φρονιμίτες, επειδή είναι τα τελευταία δόντια που βγαίνουν, είναι πολύ συχνό να μην έχουν χώρο στο στόμα να βγουν πλήρως, με αποτέλεσμα να παραμένουν έγκλειστοι. Ένας έγκλειστος φρονιμίτης μπορεί να προκαλέσει πόνο, πρήξιμο και πίεση στη γύρω περιοχή των δοντιών.

8. Πολφίτιδα

Ο πολφός είναι ο μαλακός ιστός που βρίσκεται στο εσωτερικό των δοντιών και αποτελείται από νεύρα, αιμοφόρα αγγεία και συνδετικό ιστό. Βασικός ρόλος του πολφού είναι η παροχή θρεπτικών συστατικών και αίματος στα εξωτερικά στρώματα των δοντιών, ώστε αυτά να διατηρούνται υγιή.

Η πολφίτιδα είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή του πολφού, η οποία προκαλείται από διάφορους παράγοντες όπως ένα τραύμα στο δόντι, μια κοιλότητα στο δόντι ή πολλαπλές επεμβάσεις σε αυτό.

Η πολφίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε πονόδοντο και αυξημένη ευαισθησία των δοντιών, τα οποία μπορεί να υποχωρούν μετά την αφαίρεση του ερεθιστικού παράγοντα (αναστρέψιμη πολφίτιδα) ή να επιμένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (μη αναστρέψιμη πολφίτιδα).

Πότε απαιτείται επίσκεψη στο γιατρό για έναν πονόδοντο;

Σε περίπτωση που κάποιος αντιμετωπίζει πόνο στα δόντια, συνιστάται η επίσκεψη σε έναν οδοντίατρο για να ανακαλυφθεί η αιτία που τον έχει προκαλέσει. Η επίσκεψη δεν πρέπει να παραληφθεί ειδικά όταν:

• Ο πόνος δεν ανακουφίζεται με παυσίπονα
• Ο πόνος συνοδεύεται από πρήξιμο στα ούλα ή στο πρόσωπο
• Υπάρχει πυρετός
• Ο πονόδοντος επιμένει για παραπάνω από 1-2 ημέρες
• Ο πόνος είναι πολύ έντονος
• Υπάρχει κάποιος τραυματισμός
• Ο πόνος αντανακλάται στη γνάθο

Πώς αντιμετωπίζεται ο πονόδοντος;

Η μέθοδος θεραπείας ενός πονόδοντου εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία που τον προκάλεσε. Μερικές από τις θεραπευτικές επιλογές είναι οι εξής:

• Φαρμακευτική αγωγή (παυσίπονα ή αντιβιοτικά)
• Στοματικές πλύσεις (στοματικά διαλύματα με χλωρεξιδίνη ή φθόριο)
• Ειδικός εξοπλισμός (στην περίπτωση του βρουξισμού μπορεί να συστηθεί η χρήση ενός προστατευτικού καλουπιού στα δόντια για την παρεμπόδιση του τριξίματος και φθοράς των δοντιών που αποτελεί πιθανή αιτία εμφάνισης πονοκεφάλου)
• Οδοντιατρικές παρεμβάσεις (πχ. αφαίρεση τερηδόνας και σφράγισμα, εισαγωγή ριζικού σωλήνα για αφαίρεση του πύου από το μολυσμένο πολφό, παροχέτευση αποστήματος)

Πώς μπορεί να προληφθεί ο πονόδοντος;

Για την πρόληψη διαφόρων οδοντικών παθήσεων που μπορεί να προκαλούν πονόδοντο, όπως η τερηδόνα, η ασθένεια των ούλων και η πολφίτιδα, είναι εξαιρετικά σημαντική η διατήρηση μιας καλής στοματικής υγιεινής. Συγκεκριμένα, μερικές συνήθειες υγιεινής και τρόπου ζωής που βοηθούν στην πρόληψη των καταστάσεων αυτών και συνεπώς της εμφάνισης πονόδοντου είναι οι εξής:

• Καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα με φθοριούχο οδοντόκρεμα
• Χρήση οδοντικού νήματος καθημερινά
• Τακτικός οδοντιατρικός καθαρισμός δοντιών
• Διακοπή του καπνίσματος
• Περιορισμός της κατανάλωσης τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη