Πόσο αθώος είναι ο αέρας που αναπνέουμε;

Σοκάρουν τα νούμερα στην έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αναφορικά με τις επιπτώσεις που έχει στην υγεία μας ο μολυσμένος αέρας.

Αρχικά, ας διευκρινίσουμε τι θεωρείται ατμοσφαιρική ρύπανση. Ως μόλυνση της ατμόσφαιρας ορίζεται κάθε μόλυνση τόσο εσωτερικού, όσο και εξωτερικού περιβάλλοντος από οποιοδήποτε φυσικό,  βιολογικό ή χημικό παράγοντα που τροποποιεί τα κανονικά  χαρακτηριστικά της ατμόσφαιρας. Για παράδειγμα οι οικιακές συσκευές καύσης, οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις, τα μηχανοκίνητα οχήματα, αλλά και οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν τις πιο κοινές πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης. 

Εκείνοι οι ρύποι που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι  για τη δημόσια υγεία είναι όσοι περιλαμβάνουν όζον, μονοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του αζώτου και διοξείδιο του θείου. 

Η ατμοσφαιρική ρύπανση (εξωτερικών και εσωτερικών χώρων ) είναι υπαίτια για τη πρόκληση  αναπνευστικών  και όχι μόνο ασθενειών και αποτελεί σημαντική πηγή νοσηρότητας και θνησιμότητας.

Από την αιθαλομίχλη που “κρέμεται”  πάνω από τις πόλεις μέχρι τον καπνό μέσα στο σπίτι, η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί σημαντική απειλή για την υγεία αλλά και το κλίμα. Ο συνδυασμός λοιπόν της ρύπανσης του εξωτερικού περιβάλλοντος με την ρύπανση εντός της οικίας μας προκαλούν εκατομμύρια πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο. Συχνότερα  εκδηλώνεται  μέσω της εμφάνισης:

• καρδιακών παθήσεων
• εγκεφαλικών επεισοδίων
• χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας 
• καρκίνου του πνεύμονα 
• οξείων  αναπνευστικών  λοιμώξεων

Σύμφωνα με την έκθεση του ΠΟΥ, η μόλυνση του αέρα σκοτώνει περίπου επτά εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως κάθε χρόνο. Μάλιστα, το 99% του παγκόσμιου πληθυσμού αναπνέει αέρα που περιέχει υψηλά επίπεδα ρύπων , υπερβαίνοντας τα  συνιστώμενα όρια που έχει δώσει ο ίδιος ορίσει. Όπως είναι αναμενόμενο, οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος υποφέρουν ακόμα περισσότερο από την  έκθεση σε μολυσμένη ατμόσφαιρα. 

Οι πρωτοβουλίες και τα προγράμματα που υποστηρίζουν πρακτικές όπως τη βιώσιμη χρήση  της γης, την καθαρότερη οικιακή ενέργεια, την ενεργειακά αποδοτική στέγαση, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργεια  και την καλύτερη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων μπορούν να μειώσουν αποτελεσματικά τις βασικές πηγές ρύπανσης του ατμοσφαιρικού αέρα

Ωστόσο και η οικιακή  ατμοσφαιρική ρύπανση είναι  όμως από τις κύριες αιτίες ασθενειών και πρόωρων θανάτων στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Πιο συγκεκριμένα, ο καπνός από τη  φωτιά κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος  προκαλεί 3,8 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο.

Επιπλέον, η καύση καυσίμων όπως η κοπριά, το ξύλο και ο άνθρακας σε αναποτελεσματικές σόμπες ή ανοιχτές εστίες παράγει ένα μείγμα ρύπων που βλάπτουν την υγεία, όπως μονοξείδιο του άνθρακα,  μεθάνιο, πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες και πτητικές οργανικές ενώσεις. Η καύση κηροζίνης σε απλούς λαμπτήρες φυτιλιού  είναι μια ακόμη πηγή παραγωγής  σημαντικών  εκπομπών  λεπτών σωματιδίων και άλλων ρύπων.

Η έκθεση σε ρύπους εσωτερικών χώρων μπορεί να οδηγήσει σε ένα ευρύ φάσμα δυσμενών συνεπειών για την υγεία τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, από αναπνευστικές ασθένειες και προβλήματα στα μάτια έως και καρκίνο. Τα μέλη όσων νοικοκυριών βασίζονται σε ρυπογόνα καύσιμα ή οικοσυσκευές έχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης:

• εγκαυμάτων
• δηλητηριάσεων
• μυοσκελετικών τραυματισμών
• ατυχημάτων

Πολλοί από τους παράγοντες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι ταυτόχρονα και  πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ως εκ τούτου, οι πολιτικές για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης προσφέρουν μια «win-win» κατάσταση  τόσο για το κλίμα όσο και για την υγεία, μειώνοντας το βάρος των ασθενειών που αποδίδονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση, και συμβάλλοντας  ταυτόχρονα στον βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Η  στενή  παρακολούθηση των επιπτώσεων της έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση όσον αφορά τη δημόσια υγεία πρέπει να αποτελέσει εφεξής πρωταγωνιστή στη  παγκόσμια πολιτική ατζέντα.

Ενημερωθείτε εδώ για θέματα υγείας που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση:

Άνοια: Η ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνει τον κίνδυνο;

Πώς συνδέεται η ατμοσφαιρική ρύπανση με την χρόνια ιγμορίτιδα;

Σχετίζεται η ατμοσφαρική ρύπανση με επώδυνες περιόδους;

Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να προκαλέσει υπέρταση στις εγκύους

10 σοβαρά προβλήματα που προκαλεί η ατμοσφαιρική ρύπανση