Η ελονοσία είναι μια μόλυνση που προκαλείται από ένα παράσιτο που σχεδόν πάντα μεταδίδεται από τα κουνούπια στον άνθρωπο.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι προκύπτουν περισσότερα από 200 εκατομμύρια κρούσματα ελονοσίας σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο και περισσότεροι από 400.000 θάνατοι. (Η ελονοσία στα χρόνια της πανδημίας: Γιατί αυξήθηκαν τα κρούσματά της;)

Ποια είναι τα συμπτώματα της ελονοσίας;

Τα περισσότερα συμπτώματα της ελονοσίας είναι αποτέλεσμα των τοξινών που παράγει το παράσιτο -που προκαλεί την ασθένεια- όταν εισβάλλει στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Αυτές οι τοξίνες μπορούν να προκαλέσουν αναιμία και σε πολλές περιπτώσεις εμφράξεις στα μικρά αιμοφόρα αγγεία του σώματος.

Υπάρχουν διάφορα είδη παρασίτων που μπορούν να προκαλέσουν ελονοσία, αλλά ο τύπος τους δεν διαφοροποιεί τα συμπτώματα της νόσου. (Εμβόλιο ελονοσίας: Γιατί η έγκρισή του αποτελεί ιστορικό επίτευγμα;)

Τα πιο κοινά συμπτώματα της ελονοσίας είναι:

• Πονοκέφαλος
• Κόπωση
• Γαστρεντερικά προβλήματα (στομαχικές διαταραχές, ναυτία, έμετος και διάρροια)
• Μυϊκοί πόνοι

Η ελονοσία χαρακτηρίζεται από κύκλους πυρετού που διαρκούν από 6 έως 24 ώρες, οι οποίοι εναλλάσσονται με ρίγη, τρέμουλο και εφίδρωση. Τα εν λόγω κυκλικά συμπτώματα είναι τα πιο ενδεικτικά της νόσου, τα οποία βοηθούν στην διάγνωση.

Η ελονοσία μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές έως και στο 60% των μολυσμένων ατόμων και κυρίως:

• Σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα
• Σε έγκυες γυναίκες
• Σε βρέφη που γεννιούνται από μολυσμένη μητέρα (γενετικές ανωμαλίες ή μόλυνση)

Πώς μεταδίδεται η ελονοσία;

• Δάγκωμα κουνουπιού: Το παράσιτο Plasmodium, είναι ο κυριότερος οργανισμός που προκαλεί ελονοσία. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος μόλυνσης ενός ατόμου είναι μέσω του τσιμπήματος ενός μολυσμένου θηλυκού κουνουπιού -που ονομάζεται Anopheles- μετά από το τσίμπημα ενός άλλου μολυσμένου ατόμου. Μετά το τσίμπημα, το παράσιτο Plasmodium εισέρχεται στο σώμα, φτάνει στο συκώτι, αναπαράγεται και στη συνέχεια εισέρχεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Σε αυτό το σημείο αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα της ελονοσίας.
• Μετάγγιση: Πέραν από την άμεση μόλυνση, η ελονοσία μπορεί να μεταδοθεί και μέσω της μετάγγισης αίματος, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις.
• Εγκυμοσύνη: Η ελονοσία μπορεί να μεταδοθεί από τη μολυσμένη μητέρα στο παιδί της κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Πώς γίνεται διάγνωση ελονοσίας;

Η διάγνωση της ελονοσίας είναι δύσκολη, διότι τα αρχικά συμπτώματα που προκαλεί είναι ασαφή και μοιάζουν με αυτά της γρίπης. Λόγω της μακράς περιόδου επώασης του ιού, τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της ελονοσίας εμφανίζονται εβδομάδες ή και μήνες μετά τη μόλυνση. (Ελονοσία: Ανακαλύφθηκε αντίσωμα που την αναχαιτίζει!)

Σε γενικές γραμμές, όταν υπάρχει υποψία ελονοσίας, η διάγνωση γίνεται μέσω:

• Εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο ύπαρξης παρασίτων που προκαλούν ελονοσία.
• Υπολογιστική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI) του εγκεφάλου, για έλεγχο εξάπλωσης της ελονοσίας στον εγκέφαλο.
• Διαγνωστικές εξετάσεις για την οριστική διαφοροποίηση της ελονοσίας από ασθένειες όπως οι ιογενείς και οι βακτηριακές λοιμώξεις, η σήψη και η δρεπανοκυτταρική αναιμία.

Πώς θεραπεύεται η ελονοσία;

Η ελονοσία αντιμετωπίζεται με έναν συνδυασμό οικιακών θεραπειών, μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων και συνταγογραφούμενων φαρμάκων.

• Άφθονα υγρά, υγιεινή διατροφή για ανακούφιση συμπτωμάτων όπως ο πυρετός, η κόπωση και ο πονοκέφαλος.
• Διαχείριση πυρετού με παγοκύστες ή κουβέρτες ανάλογα με τη θερμοκρασία του σώματος και με μη συνταγογραφούμενα αντιπυρετικά.

Οι συνταγογραφούμενες φαρμακευτικές αγωγές χορηγούνται από τον γιατρό μόνο όταν κριθεί απαραίτητο. (Νέα μονοδοσική ένωση είναι αποτελεσματική για την ελονοσία)