Η παχυσαρκία αποτελεί στις μέρες μας έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία παγκοσμίως. Κύριο χαρακτηριστικό της παχυσαρκίας είναι η μη φυσιολογική ή υπερβολική συσσώρευση λίπους, η οποία οφείλεται στην κατανάλωση υψηλών θερμιδικά τροφίμων σε συνδυασμό με την καθιστική ζωή και μειωμένη σωματική άσκηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής για τους ανθρώπους και αύξηση του κινδύνου εμφάνισης περαιτέρω προβλημάτων υγείας.

Επομένως, η ζήτηση για φυσικούς τρόπους μείωσης του σωματικού βάρους και αντιμετώπισης της παχυσαρκίας είναι μεγάλη. Ορισμένα βότανα έχει αποδειχθεί από μελέτες πως μπορεί να συμβάλουν ευεργετικά στη διαχείριση του βάρους και χρησιμοποιούνται ήδη παραδοσιακά για το σκοπό αυτό.

Μερικά από αυτά, που έχουν μελετηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό, είναι τα εξής:

1.     Τριγωνέλλα

Η τριγωνέλλα η ελληνική (fenugreek) είναι ένα από τα αρχαιότερα βότανα, που χρησιμοποιούταν από την αρχαία Ελλάδα και Αίγυπτο για τις πολύτιμες θεραπευτικές της ιδιότητες. Παρουσιάζει ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ πολλά υποσχόμενη είναι και η αντικαρκινική δράση που φαίνεται να παρουσιάζει σε πειράματα in vitro.

Μεταξύ των πολλών θεραπευτικών ιδιοτήτων της, η τριγωνέλλα ξεχωρίζει για τη σημαντική δράση της ενάντια στην παχυσαρκία. Συγκεκριμένα, οι σπόροι της τριγωνέλλας είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες, όπως η γαλακτομαννάνη, οι οποίες δρουν αναστέλλοντας την απορρόφηση λιπιδίων και γλυκόζης από το έντερο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της αίσθησης πληρότητας και μείωση της όρεξης, κάτι το οποίο φαίνεται να συμβάλει στον περιορισμό της υπερκατανάλωσης τροφής και βραχυπρόθεσμα στην απώλεια βάρους.

2.     Πιπέρι Καγιέν

Το πιπέρι Καγιέν αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά και ευρέως χρησιμοποιούμενα μπαχαρικά σε όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είναι η καυτερή γεύση, η οποία οφείλεται στη δραστική ένωση της καψαϊκίνης, που αυτό περιέχει.

Η καψαϊκίνη εκτός από τη γεύση που προσδίδει στο πιπέρι Καγιέν, έχει και σημαντικά οφέλη για την υγεία. Ένα από αυτά συνδέεται με τη διαχείριση του σωματικού βάρους και πρόληψη της παχυσαρκίας. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση πιπεριού Καγιέν φαίνεται πως αυξάνει την αίσθηση κορεσμού και πληρότητας, το μεταβολικό ρυθμό και την παραγωγή θερμότητας στο σώμα (θερμογένεση), γεγονός το οποίο συμβάλει στην αύξηση του ρυθμού καύσης του λίπους στο σώμα.

3.     Τζίντζερ

Η ρίζα του τζίντζερ ή αλλιώς πιπερόριζα έχει πολλές θεραπευτικές χρήσεις, οι οποίες στο μεγαλύτερο ποσοστό οφείλονται στις τζιντζερόλες, τη μεγαλύτερη ομάδα πολυφαινολών που αυτό περιέχει.

Η τζιντζερενόνη Α, η 6-σογκαόλη και η 6-τζιντζερόλη είναι τρεις από τις τζιντζερόλες που περιέχει το τζίντζερ, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Ο μηχανισμός δράσης τους πιθανότατα συνδέεται με την αναστολή της λιπογένεσης και ενίσχυση του μεταβολισμού των λιπαρών οξέων.

Μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει πως η λήψη συμπληρωμάτων τζίντζερ έχει την ικανότητα να μειώσει τόσο το γενικότερο σωματικό βάρος όσο και το λίπος στην κοιλιά.

4.     Πράσινο τσάι

Το πράσινο τσάι έχει χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια των αιώνων για αρκετές θεραπευτικές ιδιότητες που παρουσιάζει, όπως η προστασία του δέρματος, η μείωση της υψηλής χοληστερόλης, η τόνωση της μνήμης, η πρόληψη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, κλπ.

Όσον αφορά τη διαχείριση του σωματικού βάρους, το πράσινο τσάι και τα εκχυλίσματά του έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα, τα οποία συνδέονται σε μεγάλο ποσοστό με την υψηλή περιεκτικότητά του σε αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως οι κατεχίνες. Οι κατεχίνες έχουν την ικανότητα να ενισχύουν σημαντικά το μεταβολικό ρυθμό, σύμφωνα με μελέτες, πράγμα το οποίο πιθανότατα βοηθάει στην καύση του λίπους και απώλεια βάρους.

5.     Κάκτος Hoodia

Ο κάκτος hoodia (επιστημονική ονομασία: Hoodia gordonii) συναντάται κυρίως στις ερήμους της Αφρικής, όπου οι ντόπιοι κάτοικοι στο παρελθόν το κατανάλωναν για να καταστείλουν την πείνα, όταν επρόκειτο να πραγματοποιήσουν μεγάλα ταξίδια.

Μελέτες που έχουν γίνει κυρίως σε ζώα, επιβεβαιώνουν πως εκχύλισμα από τον κάκτο hoodia πιθανότατα συμβάλει στην καταστολή της όρεξης, η οποία συνεπάγεται μειωμένη κατανάλωση τροφής και επομένως μείωση του βάρους.

Παρόλα αυτά, λόγω της περιορισμένης έρευνας σε ανθρώπους, η χρήση διαφόρων παρασκευασμάτων hoodia δεν συνιστάται χωρίς τη συμβουλή του γιατρού.