Τι είναι η κουμαριά;

Η κουμαριά (Arbutus unedo) είναι ένα αειθαλής θάμνος ή μικρό δέντρο ιδιαίτερα διαδεδομένο στην περιοχή της Μεσογείου. Οι καρποί της (κούμαρα) είναι σφαιρικοί με τραχιά επιφάνεια και κίτρινο χρώμα, το οποίο αλλάζει σε κόκκινο όταν ωριμάσουν.

Τα ώριμα κούμαρα καταναλώνονται συνήθως ως μαρμελάδα ή  χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ποτών. Είναι εξαιρετική πηγή βιταμίνης C και διαιτητικών ινών, όπως επίσης και αρκετών βιοδραστικών ενώσεων, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση γαστρεντερικών διαταραχών, όπως η διάρροια, νεφρικών και ουρολογικών παθήσεων.

Άλλα μέρη της κουμαριάς, όπως τα φύλλα, ο φλοιός και η ρίζα χρησιμοποιούνται επίσης στην παραδοσιακή ιατρική για τις ευεργετικές τους ιδιότητες. Συγκεκριμένα, τα φύλλα και οι ρίζες θεωρούνται αποτελεσματικά για την  αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη, της υπέρτασης και άλλων καρδιακών νοσημάτων, ενώ ο φλοιός έχει χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της χοληστερόλης και διευκόλυνση της πέψης.

Ποιες φαρμακευτικές ιδιότητες παρουσιάζει η κουμαριά;

1. Αντιδιαβητική δράση

Προκλινικές μελέτες σε αρουραίους έδειξαν πως εκχυλίσματα από τις ρίζες της κουμαριάς έχουν αντιδιαβητική δράση, η οποία θα μπορούσε να είναι χρήσιμη στην πρόληψη ή θεραπεία τόσο της αντίστασης στην ινσουλίνη όσο και του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Οι ρίζες της κουμαριάς περιέχουν τανίνες, φλαβονοειδή, πολυφαινολικές ενώσεις, αρμπουτοσίδη, κερκετίνη και γαλλικό αιθυλεστέρα, ενώσεις στις οποίες μπορεί να οφείλεται η υπογλυκαιμική δράση της. Όσον αφορά το μηχανισμό με τον οποίο δρα, φαίνεται πως αυτός περιλαμβάνει, εν μέρει, τη μείωση της απορρόφησης γλυκόζης από το έντερο.

2. Αντιυπερτασική δράση

Τα φύλλα και οι ρίζες της κουμαριάς, σύμφωνα με μελέτες, παρουσιάζουν αγγειοχαλαρωτική δράση και αποτρέπουν την ανάπτυξη υπέρτασης, με αποτέλεσμα να αποτελούν ένα πολλά υποσχόμενο εργαλείο για την αντιμετώπιση καρδιαγγειακών παθήσεων.

Οι αγγειοχαλαρωτικές ιδιότητες έχουν αποδοθεί στις πολυφαινολικές ενώσεις που περιέχει η κουμαριά, ιδιαίτερα στις τανίνες και στη γαλλική κατεχίνη.

3. Αντιαιμοπεταλική δράση

Τα αιμοπετάλια έχουν καθοριστικό ρόλο κατά την πρωτογενή αιμόσταση, όπου δρουν σχηματίζοντας θρόμβους. Ωστόσο, η υπερκινητικότητα αυτών εμπλέκεται σε παθολογικές καταστάσεις, όπως η θρόμβωση του αίματος και η αθηροσκλήρωση.

Τα εκχυλίσματα φύλλων και ριζών της κουμαριάς έδειξαν in vitro αντιαιμοπεταλική δράση τόσο σε αιμοπετάλια του ανθρώπου όσο και του αρουραίου. Οι πολυφαινολικές ενώσεις των εκχυλισμάτων φαίνεται πως είναι υπεύθυνες για την ευεργετική αυτή δράση.

4. Αντιοξειδωτική δράση

Τα φύλλα και οι καρποί της κουμαριάς παρουσιάζουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, σύμφωνα με μελέτες, ενάντια σε ελεύθερες ρίζες, όπως αυτές του υπεροξειδίου και της 2,2-διφαινυλ-1-πικρυλυδραζυλ (DPPH), οι οποίες σχετίζονται με βλάβες των ιστών λόγω οξείδωσης.

5. Αντιμικροβιακή δράση

Μελέτες in vitro έχουν δείξει πως διάφορα εκχυλίσματα κουμαριάς έχουν την ικανότητα να αναστέλλουν τη δράση αρκετών βακτηρίων (πχ. Bacillus cereus, Enterococcus faecalis, Helicobacter pylori, Escherichia coli, Staphylococcus aureus), μυκήτων (πχ. Aspergillus parasiticus, Candida tropicalis, Candida albicans) αλλά και παρασίτων (πχ. γένος Leishmania).

6. Δράση κατά της ουρολιθίασης

Παρόλο που η έρευνα στο συγκεκριμένο τομέα είναι περιορισμένη, ορισμένες in vitro μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως η υψηλή περιεκτικότητα των εκχυλισμάτων (υδατικών και υδροαλκοολικών) φύλλων κουμαριάς σε φαινολικά συστατικά πιθανότατα σχετίζεται με την ευεργετική τους δράση στη διάλυση των λίθων του ουροποιητικού συστήματος.

Επομένως, η κουμαριά θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολλά υποσχόμενο μέσο για τη φυσική αντιμετώπιση και πρόληψη της εμφάνισης ουρολιθίασης, που αξίζει να μελετηθεί παραπάνω.