Διάσταση ορθού κοιλιακού: Πώς βοηθά η φυσικοθεραπεία;

Η διάσταση ορθού κοιλιακού (ΔΟΚ) είναι ο μερικός ή πλήρης διαχωρισμός των ορθών κοιλιακών μυών, ή των μυών του “six-pack”, οι οποίοι συναντώνται στη μέση γραμμή του στομάχου σας. Η ορθή διάσταση είναι πολύ συχνή κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη. Αυτό συμβαίνει επειδή η μήτρα τεντώνει τους μύες της κοιλιάς για να φιλοξενήσει το αναπτυσσόμενο μωρό σας. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι έως και το 60 τοις εκατό των γυναικών μπορεί να εμφανίσουν διάσταση ορθού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μετά τον τοκετό. Η πάθηση δεν περιορίζεται όμως μόνο στην εγκυμοσύνη. Μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, συμπεριλαμβανομένων των νεογέννητων μωρών και των ανδρών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να προκύψει από τη λανθασμένη άρση βαρέων βαρών ή την εκτέλεση υπερβολικών ή μη ασφαλών ασκήσεων κοιλιακών.

Ποιες είναι οι αιτίες της διάστασης του ορθού κοιλιακού;

Η υπερβολική εσωτερική κοιλιακή πίεση προκαλεί διάσταση του ορθού κοιλιακού. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι κοιλιακοί μύες και οι συνδετικοί ιστοί τεντώνονται από τη διευρυνόμενη μήτρα. Βοηθούνται από τις ορμόνες της εγκυμοσύνης, τη ρελαξίνη και τα οιστρογόνα. Η πίεση κατά τη διάρκεια του τοκετού μπορεί επίσης να οδηγήσει σε διάσταση ορθού. Η εμπειρία κάποιου κοιλιακού διαχωρισμού κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη είναι αναμενόμενη. Στο παρελθόν, ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ), η αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το βάρος του μωρού και η ηλικία της μητέρας θεωρούνταν παράγοντες κινδύνου. Αλλά μια μελέτη του 2015 δεν διαπίστωσε καμία σχέση μεταξύ αυτών των παραγόντων και των εγκύων γυναικών που έχουν περισσότερες ή λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν την πάθηση. Τα νεογέννητα μωρά γεννιούνται μερικές φορές με διάσταση ορθού, ειδικά αν είναι πρόωρα. Αυτό συμβαίνει επειδή οι κοιλιακοί τους μύες δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένοι και συνδεδεμένοι. Η κατάσταση συνήθως διορθώνεται μόνη της με τον καιρό.

Ποια είναι η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση;

Οι κοιλιακοί μας μύες παίζουν σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της στάσης του σώματος, στη σταθερότητα του κορμού και της λεκάνης, στην κίνηση του κορμού και στην αναπνοή.

• Μια μελέτη των Gilleard και Brown (1996) ανέφερε ότι οι δομικές αλλαγές που συμβαίνουν στους κοιλιακούς μύες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούν να περιορίσουν τη λειτουργία των κοιλιακών μυών, μειώνοντας την ικανότητα τους να παρέχουν σταθερότητα στη λεκάνη έναντι αντίστασης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μέχρι 8 εβδομάδες μετά τον τοκετό.
• Ακόμα, μια μελέτη του Liaw και των συνεργατών του πρότεινε ότι το μέγεθος του IRD σχετίζεται αρνητικά με τη λειτουργία των κοιλιακών μυών.
• Μια μελέτη των Hills και συνεργατών (2018) καθόρισε ότι οι γυναίκες με διάσταση ορθού κοιλιακού είχαν χαμηλότερη ικανότητα να παράγουν ροπή περιστροφής του κορμού και να εκτελούν καθίσματα (υποστηριζόμενη από μια αρνητική συσχέτιση μεταξύ της IRD και της ικανότητας παραγωγής μέγιστης ροπής περιστροφής του κορμού και της βαθμολογίας της δοκιμασίας καθίσματος).
• Ορισμένες μελέτες έχουν ενοχοποιήσει τους αδύναμους κοιλιακούς μύες για την πρόκληση κοιλιακού και οσφυο-πυελικού πόνου και δυσλειτουργίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Εχει επίσης διατυπωθεί η υπόθεση ότι οι αδύναμοι κοιλιακοί μύες μπορεί να οδηγήσουν σε αναποτελεσματική συστολή των μυών του πυελικού εδάφους. Η έναρξη των ασκήσεων προγεννητικά μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση του τόνου και του ελέγχου του κοιλιακού μυϊκού συστήματος για να μειωθεί κάποια καταπόνηση της λευκής γραμμής.

Η πρώιμη βιβλιογραφία υποδηλώνει ότι η λειτουργική ικανότητα του κοιλιακού μυϊκού συστήματος μπορεί να υποβαθμιστεί λόγω της αλλαγής της γραμμής δράσης του μυός. Από τότε, ο Chiarello και οι συνεργάτες του (2005) διαπίστωσαν ότι η εμφάνιση και το μέγεθος της ΔΟΚ είναι μεγαλύτερο σε έγκυες γυναίκες που δεν ασκούνται και ότι, δεδομένου ότι οι κοιλιακοί μυς διαδραματίζουν σημαντικό λειτουργικό ρόλο στην άσκηση, οι γυναίκες πρέπει να ελέγχονται για την παρουσία ΔΟΚ. Πιο πρόσφατα στοιχεία υποστηρίζουν τη βαθιά ενδυνάμωση της σταθερότητας του κορμού 3 φορές την εβδομάδα για 8 εβδομάδες,  για τη βελτίωση του διαρθρικού διαχωρισμού και της ποιότητας ζωής, όπως μετράται με την κλίμακα φυσικής λειτουργικότητας (PF10).

Ποιες είναι ο κύριες ασκήσεις που προτείνονται για διάσταση ορθού κοιλιακού;

Οι ασκήσεις περιελάμβαναν:

1. διαφραγματική αναπνοή
2. σύσπαση του πυελικού εδάφους
3. σανίδα
4. ισομετρικές συσπάσεις των κοιλιακών
5. κλασικές ασκήσεις κοιλιακών.

Οι Lee και Hodges (2016) πρότειναν ότι πλάτος της λευκής γραμμής μπορεί να μην είναι βέλτιστο και ότι η προενεργοποίηση της μπορεί να αυξήσει την τάση και να μειώσει την παραμόρφωση της λευκής γραμμής, γεγονός που θα επιτρέψει τη μετάδοση της δύναμης κατά μήκος της μέσης γραμμής. Ωστόσο, ο Gluppe και οι συνεργάτες του (2018) διαπίστωσαν ότι ένα επιβλεπόμενο μάθημα άσκησης μία φορά την εβδομάδα για 16 εβδομάδες, επιπλέον της καθημερινής προπόνησης στο σπίτι, δεν μείωσε τον επιπολασμό της ΔΟΚ στους 6 μήνες μετά τον τοκετό. Οι ασκήσεις επικεντρώθηκαν στην ενδυνάμωση του πυελικού εδάφους, αλλά και στη χαλάρωση και τις διατάσεις, καθώς και στην ενδυνάμωση των κοιλιακών, της πλάτης, των χεριών και των μηρών.