Μπορεί η κετογονική δίαιτα να βοηθήσει στην καταπολέμηση του καρκίνου;

Ο καρκίνος είναι μια ασθένεια που ευθύνεται για πολλούς θανάτους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο πιο ευρέως χρησιμοποιούμενος τρόπος θεραπείας του συνδυάζει τη χειρουργική επέμβαση, τη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία.

Κατά τη διάρκεια των ετών έχουν διερευνηθεί διάφορες άλλες μέθοδοι θεραπείας, αλλά καμία δεν έχει θεωρηθεί αρκετά αποτελεσματική. Η σχέση μεταξύ της διατροφής και του καρκίνου έχει μελετηθεί αρκετά, με αποτέλεσμα ορισμένοι ερευνητές να θεωρούν πως η υιοθέτηση μιας δίαιτας με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, ή αλλιώς γνωστή ως κετογονική δίαιτα, μπορεί να βοηθήσει σε κάποιο βαθμό στην καταπολέμηση του καρκίνου.

Τι είναι η κετογονική δίαιτα;

Η κετογονική δίαιτα (ή δίαιτα κέτο) χαρακτηρίζεται από την εξαιρετικά μειωμένη πρόσληψη υδατανθράκων και αυξημένη περιεκτικότητα σε λιπαρά. Κατά τις πρώτες μέρες αυτής της δίαιτας τα αποθέματα γλυκόζης του σώματος μειώνονται σημαντικά, με αποτέλεσμα το σώμα να στρέφεται στη διάσπαση του λίπους για την παραγωγή ενέργειας. Η διαδικασία αυτή οδηγεί σε μια μεταβολική κατάσταση γνωστή ως κέτωση, η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης των κετονών στο αίμα.

Μια τυπική κετογονική δίαιτα χαρακτηρίζεται από πρόσληψη σε ποσοστό περίπου 70% λιπαρών, 20% πρωτεϊνών και μόνο 10% υδατανθράκων.

Πώς μπορεί να βοηθήσει μια κετογονική δίαιτα στην αντιμετώπιση του καρκίνου;

Η κετογονική δίαιτα βασίζεται στη χαμηλή πρόσληψη υδατανθράκων, η οποία επηρεάζει ορισμένες τυπικές μεταβολικές διεργασίες και οδηγεί στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.

Τα καρκινικά κύτταρα έχουν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό και αυτό είναι πως τρέφονται με υδατάνθρακες (σάκχαρο) για να μπορέσουν να αναπτυχθούν και να πολλαπλασιαστούν. Επομένως, η υιοθέτηση μιας κετογονικής δίαιτας σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να στερήσει από τα καρκινικά κύτταρα την πηγή ενέργειας τους και μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε πιο αργή ανάπτυξη αυτών και ενδεχομένως το θάνατό τους.

Μια κετογονική δίαιτα μπορεί επίσης να συμβάλει στη μείωση των επιπέδων ινσουλίνης, η οποία θεωρείται μια αναβολική ορμόνη και βοηθά στην ανάπτυξη των κυττάρων. Ως εκ τούτου, τα χαμηλότερα επίπεδα ινσουλίνης θα μπορούσαν να προκαλέσουν επιβράδυνση της ανάπτυξης του καρκινικού όγκου.

Τέλος, η κετογονική δίαιτα οδηγεί στην κέτωση, μια κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση των επιπέδων των κετονών στο αίμα. Τα καρκινικά κύτταρα δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις κετόνες ως πηγή ενέργειας με αποτέλεσμα, όπως δείχνουν μελέτες σε ζώα, να παρατηρείται μείωση στο μέγεθος και το ρυθμό ανάπτυξης του καρκινικού όγκου.

Τι αποτελέσματα έχει παρουσιάσει η κετογονική δίαιτα ενάντια στον καρκίνο;

Μελέτες σε ζώα

Οι περισσότερες μελέτες σχετικά με το ρόλο της  κετογονικής δίαιτας στην αντιμετώπιση του καρκίνου έχουν πραγματοποιηθεί σε ζώα. Σύμφωνα με αυτές, η κετογονική δίαιτα μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά την ανάπτυξη του καρκίνου και να βελτιώσει τα ποσοστά επιβίωσης.

Επιπλέον, ο συνδυασμός της κετογονικής δίαιτας με το φάρμακο χημειοθεραπείας σισπλατίνη έχει φανεί εξαιρετικά αποτελεσματικός στη συρρίκνωση των καρκινικών όγκων.

Μελέτες σε ανθρώπους

Παρόλο που στις μελέτες σε ζώα έχουν παρατηρηθεί πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα, οι μελέτες στους ανθρώπους είναι ελάχιστες και περιορισμένες σε συγκεκριμένες μόνο περιπτώσεις ανθρώπων.

Τα ελάχιστα δεδομένα μελετών, που υπάρχουν ως τώρα, δείχνουν πως μια κετογονική δίαιτα θα μπορούσε ίσως να μειώσει το μέγεθος του καρκινικού όγκου και το ρυθμό εξέλιξης ορισμένων ειδών καρκίνου.

Μεγάλο μέρος της έρευνας αφορά το γλοιοβλάστωμα, ένα είδος εξαιρετικά επιθετικού όγκου του εγκεφάλου. Σε αρκετές μεμονωμένες περιπτώσεις ανθρώπων η κετογονική δίαιτα φάνηκε να βοηθά στην επιβράδυνση της εξέλιξης του όγκου, ενώ η διακοπή αυτής είχε ως αποτέλεσμα την επιστροφή της κανονικής εξέλιξης της νόσου.

Μπορεί η κετογονική δίαιτα να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου;

Η κετογονική δίαιτα θεωρείται, σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, πως μπορεί να μειώσει ορισμένους βασικούς παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου, όπως:

• Τα αυξημένα επίπεδα της ορμόνης IGF-1, τα οποία σχετίζονται με την ανάπτυξη και εξέλιξη του καρκίνου
• Ο σακχαρώδης διαβήτης, ο οποίος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου
• Η παχυσαρκία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της κετογονικής δίαιτας;

Η κετογονική δίαιτα παρουσιάζει ορισμένα οφέλη για την υγεία, αλλά και κινδύνους. Για παράδειγμα, η αυξημένη κατανάλωση λιπαρών τροφών, όπως το κόκκινο κρέας, έχει αποδειχθεί πως μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ορισμένων ειδών καρκίνου. Στην κετογονική δίαιτα επίσης είναι πολύ περιορισμένη η πρόσληψη θρεπτικών τροφών, όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως και τα φρούτα, που μπορεί να βοηθούν στην πρόληψη της εμφάνισης καρκίνου.

Επιπλέον, σε μερικές περιπτώσεις, η κετογονική δίαιτα μπορεί να προκαλέσει και σοβαρότερα προβλήματα γι’ αυτό απαιτείται η επικοινωνία με το γιατρό πριν αποφασιστεί η έναρξη αυτής.

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η κετογονική διαίτα, παρόλο που έχει παρουσιάσει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε έρευνες, δεν συνιστάται ως βασικός τρόπος πρόληψης ή θεραπείας κανενός είδους καρκίνου.