Τι είναι το κοιλιακό φούσκωμα;

Το κοιλιακό φούσκωμα συμβαίνει όταν ο γαστρεντερικός σωλήνας γεμίζει με αέρια. Οι περισσότεροι άνθρωποι περιγράφουν το κοιλιακό φούσκωμα ως μία αίσθηση πληρότητας ή διόγκωσης της κοιλιακής χώρας. Η κοιλιακή χώρα μπορεί να υποστεί διάταση (διόγκωση), να είναι σκληρή και επώδυνη. Το φούσκωμα συχνά συνοδεύεται από:

• Πόνο
• Υπερβολικά αέρια (μετεωρισμός)
• Συχνή ερυγή (ρέψιμο)
• Γουργουρητό στο στομάχι

Το κοιλιακό φούσκωμα μπορεί να παρεμποδίζει την ικανότητα σας να εργαστείτε ή να συμμετέχετε σε κοινωνικές και άλλες δραστηριότητες. Το φούσκωμα είναι κοινό τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά.

Γιατί αισθάνεστε φούσκωμα;

Αέρια

Τα αέρια είναι η πιο κοινή αιτία φουσκώματος, ειδικά μετά το φαγητό. Τα αέρια συσσωρεύονται στον πεπτικό σωλήνα όταν οι άπεπτες τροφές καταβολίζονται ή όταν καταπίνετε αέρα. Όλοι οι άνθρωποι καταπίνουν αέρα όταν τρώνε ή πίνουν. Κάποιοι καταπίνουν περισσότερο αέρα από άλλους ειδικά εάν:

• Τρώνε ή πίνουν πολύ γρήγορα
• Καπνίζουν
• Μασάνε τσίχλα
• Φοράνε χαλαρή τεχνητή οδοντοστοιχία

Η ερυγή και ο μετεωρισμός είναι δύο τρόποι με τους οποίους ο αέρας απομακρύνεται από το σώμα. Η καθυστερημένη κένωση του στομάχου σε συνδυασμό με τη συσσώρευση αερίων μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα και κοιλιακή διάταση.

Ιατρικές αιτίες

Άλλες αιτίες του φουσκώματος μπορεί να οφείλονται σε ιατρικές παθήσεις, όπως:

• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
• Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, όπως ελκώδης κολίτιδα ή νόσος του Crohn
• Άλλες λειτουργικές γαστρεντερικές διαταραχές
• Καούρα
• Δυσανεξία σε κάποιο τρόφιμο
• Αύξηση βάρους
• Διακύμανση των ορμονών (ιδιαίτερα στις γυναίκες)
• Λαμβλίαση (λοίμωξη από εντερικό παράσιτο)
• Διατροφικές διαταραχές, όπως η νευρική ανορεξία ή η νευρική βουλιμία
• Παράγοντες πνευματικής υγείας, όπως άγχος, αγωνία, κατάθλιψη και άλλα
• Ορισμένα φάρμακα

Αυτές οι παθήσεις προκαλούν παράγοντες που συνεισφέρουν στα αέρια και το φούσκωμα, όπως:

• Συσσώρευση αερίων
• Υπερβολική ανάπτυξη ή μείωση των βακτηρίων του γαστρεντερικού σωλήνα
• Αλλαγή στην κινητικότητα του στομάχου
• Βλάβη στη μεταφορά των αερίων
• Μη φυσιολογικά κοιλιακά αντανακλαστικά
• Κακή απορρόφηση τροφών και υδατανθράκων
• Δυσκοιλιότητα
• Σπλαχνική υπερευαισθησία (αίσθημα φουσκώματος με μικρές ή ακόμη και φυσιολογικές αλλαγές του σώματος)

Σοβαρές αιτίες

Το κοιλιακό φούσκωμα μπορεί να είναι σύμπτωμα μιας σοβαρής πάθησης, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

• Παθολογική συσσώρευση υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα (ασκίτης) ως αποτέλεσμα καρκίνου (για παράδειγμα καρκίνου των ωοθηκών), ηπατικής νόσου, νεφρικής ανεπάρκειας ή συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας
• Κοιλιοκάκη, ή δυσανεξία στη γλουτένη
• Παγκρεατική ανεπάρκεια, η οποία είναι η μη φυσιολογική πέψη, επειδή το πάγκρεας δεν μπορεί να παράγει επαρκή ποσότητα πεπτικών ενζύμων
• Διάτρηση του γαστρεντερικού σωλήνα με αποτέλεσμα την απελευθέρωση αερίων, φυσιολογικών γαστρεντερικών βακτηρίων και λοιπού περιεχομένου εντός της περιτοναϊκής κοιλότητας

Θεραπείες για την πρόληψη ή την ανακούφιση από το φούσκωμα

Αλλαγές του τρόπου ζωής

Σε πολλές περιπτώσεις τα συμπτώματα του κοιλιακού φουσκώματος μπορούν να ελαχιστοποιηθούν ή ακόμη και να προληφθούν με μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η απώλεια βάρους, εάν είστε υπέρβαροι.

Για να μην καταπίνετε πολύ αέρα μπορείτε να κάνετε τα εξής:

• Αποφύγετε τη μάσηση τσίχλας. Η μάσηση τσίχλας σάς αναγκάζει να καταπίνετε επιπλέον αέρα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε φούσκωμα.
• Περιορίστε την κατανάλωση ανθρακούχων ροφημάτων.
• Αποφύγετε τροφές που προκαλούν αέρια, όπως πράσινα φυλλώδη λαχανικά, φασόλια και φακές.
• Τρώτε αργά και αποφύγετε να πίνετε με καλαμάκι.
• Χρησιμοποιήστε γαλακτοκομικά προϊόντα χωρίς λακτόζη (αν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη).

Τα προβιοτικά μπορούν να βοηθήσουν στην επανεγκαθίδρυση της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου. Οι έρευνες δεν καταλήγουν ομόφωνα σε ένα συμπέρασμα όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα των προβιοτικών. Μία μελέτη βρήκε ότι τα προβιοτικά έχουν μέτρια επίδραση, με 70% συμφωνία στην επίδραση ανακούφισης από το φούσκωμα. Τα προβιοτικά εμπεριέχονται στο κεφίρ και στο γιαούρτι.

Μασάζ

Το μασάζ στην κοιλιακή χώρα μπορεί να μειώσει το φούσκωμα. Μία μελέτη εξέτασε 80 άτομα με ασκίτη τα οποία υποβλήθηκαν σε 15λεπτο μασάζ στην κοιλιακή χώρα δύο φορές την ημέρα για τρεις ημέρες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το μασάζ βελτιώνει την κατάθλιψη, την αγωνία, τη γενικότερη εικόνα της υγείας και τα συμπτώματα του κοιλιακού φουσκώματος.

Φάρμακα

Μιλήστε στο γιατρό σας εάν οι αλλαγές του τρόπου ζωής και οι διατροφικές παρεμβάσεις δεν ανακουφίζουν από το κοιλιακό φούσκωμα. Αν ο γιατρός εντοπίσει μία ιατρική αιτία για το φούσκωμα, μπορεί να σας προτείνει κάποια θεραπεία, όπως αντιβιοτικά, αντισπασμωδικά ή αντικαταθλιπτικά. Το τι ακριβώς θα χρειαστείτε εσείς εξαρτάται από την πάθησή σας.

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας

Συμβουλευτείτε το γιατρό σας εάν το φούσκωμα συνοδεύεται από οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Υψηλό πυρετό
• Έντονο ή παρατεταμένο κοιλιακό άλγος
• Αίμα στα κόπρανα ή σκούρα κόπρανα
• Διάρροια
• Εμετό
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Καούρα που επιδεινώνεται

Βιβλιογραφία                           

Functional GI disorders. (2016).
iffgd.org/functional-gi-disorders.html

Gas. (2016).
my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic_Gas

Mayo Clinic Staff. (2017). Bloating, belching and intestinal gas: How to avoid them.
mayoclinic.org/diseases-conditions/gas-and-gas-pains/in-depth/gas-and-gas-pains/art-20044739

Seo AY, et al. (2013). Abdominal bloating: Pathophysiology and treatment.
jnmjournal.org/journal/view.html?uid=327&vmd=Full

Wang TJ, et al. (2015). The effect of abdominal massage in reducing malignant ascites symptoms.
ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25558030