Η βιταμίνη Α είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που υπάρχει φυσικά σε πολλά από τα τρόφιμα που καταναλώνουμε καθημερινά, η οποία είναι σημαντική για ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, υγιή όραση και αναπαραγωγική λειτουργία. Την ίδια ώρα, βοηθά στη σωστή λειτουργία των πνευμόνων, της καρδιάς και των νεφρών. (Βιταμίνη Α: Το μυστικό για μια υπέροχη επιδερμίδα)

Οι δύο τύποι βιταμίνης Α που υπάρχουν στα τρόφιμα είναι οι ακόλουθοι:

• Η προσχηματισμένη βιταμίνη Α (ρετινόλη και εστέρες ρετινυλίου) υπάρχει σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά.
• Η προβιταμίνη Α καροτενοειδή, υπάρχει σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Η πιο κοινή μορφή προβιταμίνης Α που υπάρχει σε τρόφιμα και συμπληρώματα είναι η β-καροτίνη.

Η ανεπάρκεια βιταμίνης Α είναι ασυνήθιστη σε ανεπτυγμένες χώρες, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι μια από τις πιο κοινές ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών. Οι έγκυες και τα παιδιά διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο ανεπάρκειας βιταμίνης Α.

Τι σημαίνει ανεπάρκεια βιταμίνης Α;

Η ανεπάρκεια βιταμίνης Α προκύπτει συνήθως όταν ένα άτομο δεν καταναλώνει αρκετές τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Α για να καλύψει τις απαιτούμενες ανάγκες του σώματός του.

Αν και η εν λόγω ανεπάρκεια είναι σπάνια σε ανεπτυγμένες χώρες, παραμένει πολύ συχνή σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, όπου οι κάτοικοι δεν έχουν πρόσβαση σε πηγές τροφίμων με καροτενοειδή προβιταμίνης Α και προσχηματισμένη βιταμίνη Α. (Βιταμίνες: Ποια είναι η καλύτερη ώρα της ημέρας για να τις πάρετε;)

Ποια συμπτώματα προκαλεί η ανεπάρκεια βιταμίνης Α;

Τα συμπτώματα που προκαλεί η ανεπάρκεια βιταμίνης Α, είναι ανάλογα της σοβαρότητας της ανεπάρκειας. Το πιο κοινό σύμπτωμα σε έγκυες γυναίκες και παιδιά είναι η ξηροφθαλμία.

Η ξηροφθαλμία είναι μια προοδευτική οφθαλμική νόσος, που συχνά εξελίσσεται σε νυχτερινή τύφλωση ή δυσκολία στην όραση σε χαμηλό φωτισμό. Σε περίπτωση που η ανεπάρκεια αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε ολική απώλεια όρασης.(Ξηροφθαλμία: Τι την προκαλεί; Πώς αντιμετωπίζεται;)

Επιπρόσθετα, ένα άτομο με ανεπάρκεια βιταμίνης Α μπορεί να αναπτύξει κηλίδες Bitot, οι οποίες εμφανίζονται ως λεπτές «αφρώδεις» οφθαλμικές βλάβες με τριγωνικό σχήμα.

Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτες, η ανεπάρκεια βιταμίνης Α συνδέεται με το εμφύσημα και άλλες ασθένειες του αναπνευστικού, όπως το παιδικό άσθμα. Επομένως, στα άτομα υψηλού κινδύνου, συνιστώνται συμπληρώματα βιταμίνης Α, για τη θεραπεία και την πρόληψη των πνευμονικών παθήσεων.

Άλλα συμπτώματα που προκαλεί η ανεπάρκεια βιταμίνης Α, περιλαμβάνουν:

• Κόπωση
• Αυξημένη συχνότητα λοιμώξεων
• Άγχος και ανησυχία
• Ξηρό δέρμα και ξηρά μαλλιά

Τι προκαλεί ανεπάρκεια βιταμίνης Α;

Οι έγκυες και οι θηλάζουσες, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά στις αναπτυσσόμενες χώρες, διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο ανεπάρκειας βιταμίνης Α.

Η ανεπάρκεια βιταμίνης Α είναι η νούμερο ένα αιτία παιδικής τύφλωσης που μπορεί να προληφθεί παγκοσμίως. Τα πρόωρα βρέφη που δεν έχουν επαρκή αποθέματα βιταμίνης Α στο συκώτι τους, διατρέχουν κίνδυνο ανεπάρκειας κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής τους.

Καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια βιταμίνης Α, είναι οι ακόλουθες:

• Κίρρωση (υπερβολικές ουλές στο συκώτι)
• Κυστική ίνωση (μια γενετική πάθηση που προκαλεί παραγωγή βλέννας σε όργανα όπως οι πνεύμονες, το έντερο και το πάγκρεας)
• Χρόνια διάρροια (διάρροια που διαρκεί περισσότερο από μερικές εβδομάδες)
• Βαριατρική χειρουργική (χειρουργική απώλειας βάρους)
• Νόσος του Crohn (μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος του εντέρου που μπορεί να επηρεάσει τη γαστρεντερική οδό)

Σε ποιες επιπλοκές μπορεί αν οδηγήσει η ανεπάρκεια βιταμίνης Α;

Με την πάροδο του χρόνου, η ανεπάρκεια βιταμίνης Α, αν δεν τύχει θεραπείας, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές.

Εκτός από την απώλεια όρασης, τα παιδιά που έχουν έλλειψη βιταμίνης Α διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο καθυστερημένης ανάπτυξης.

Η ανεπάρκεια βιταμίνης Α μειώνει την ικανότητα καταπολέμησης ασθενειών και λοιμώξεων, οδηγώντας σε αύξηση της θνησιμότητας σε παιδιά, από κοινές παιδικές λοιμώξεις.

Τέλος, η ανεπάρκεια της εν λόγω βιταμίνης σχετίζεται επίσης με θανάτους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και άλλες αρνητικές συνέπειες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. (Αποβολή εμβρύου: Τι πρέπει να γνωρίζετε;)

Ποιες τροφές περιέχουν βιταμίνη Α;

Η βιταμίνη Α υπάρχει σε πολλά τρόφιμα που καταναλώνουμε στην καθημερινότητά μας.

Για να διασφαλίσετε επαρκείς ποσότητες βιταμίνης Α, καταναλώστε:

• Φυλλώδη πράσινα λαχανικά, όπως το σπανάκι, το λάχανο και το μπρόκολο
• Πορτοκαλί και κίτρινα λαχανικά, όπως γλυκοπατάτες και καρότα
• Πεπόνι
• Μάνγκο
• Βερίκοκα
• Γαλακτοκομικά προϊόντα
• Βοδινό συκώτι και κρέατα οργάνων
• Σολομός
• Αυγά
• Ντομάτες