Έλλειψη βιταμίνης D: Πώς συνδέεται με την άνοια;

Η άνοια αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες αναπηρίας των ηλικιωμένων παγκοσμίως, η οποία επηρεάζει τη συμπεριφορά, αλλά και άλλες νοητικές λειτουργίες, όπως η κρίση και η αντίληψη, με την πάροδο του χρόνου.

Τα ακριβή αίτια εμφάνισης της άνοιας παραμένουν ακόμη άγνωστα για την επιστημονική κοινότητα, αλλά έχουν εντοπιστεί αρκετοί παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με αυτή. Μια πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη του Πανεπιστημίου της Νότιας Αυστραλίας φέρνει νέα γενετικά δεδομένα στο φως, που δείχνουν πως η έλλειψη βιταμίνης D σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση άνοιας σε μεγαλύτερες ηλικίες. Το γεγονός αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό καθώς επιτρέπει την εξερεύνηση νέων μεθόδων πρόληψης της άνοιας.

Τι είναι η άνοια;

Η άνοια είναι μια χρόνια νευροεκφυλιστική νόσος, η οποία οδηγεί σε επιδείνωση της γνωστικής λειτουργίας του εγκεφάλου. Πολλά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας πάσχουν από άνοια παγκοσμίως, με αποτέλεσμα να αποτελεί δεύτερη αιτία θανάτου σε πολλές χώρες.

Η νόσος του Alzheimer είναι η συχνότερη μορφή άνοιας, ωστόσο υπάρχουν και άλλες μορφές, όπως η αγγειακή άνοια, η άνοια με σωμάτια Lewy και η μετωποκροταφική άνοια.

Δεδομένου του ότι δεν έχει βρεθεί ακόμη θεραπεία για την άνοια, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται αφορούν την καθυστέρηση της εμφάνισης άνοιας και βελτίωση των ήδη υπαρχόντων συμπτωμάτων της.

Τι είναι η βιταμίνη D;

Η βιταμίνη D θεωρείται μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, αλλά στην πραγματικότητα έχει αποδειχθεί πως είναι μια στεροειδής ορμόνη. Υπάρχουν δύο μορφές βιταμίνης D, η εργοκαλσιφερόλη (D2), η οποία προσλαμβάνεται κυρίως μέσω της διατροφής, όπως για παράδειγμα από την κατανάλωση λιπαρών ψαριών, και η χοληκαλσιφερόλη (D3), η οποία συντίθεται στο δέρμα μετά από έκθεση σε υπεριώδες ηλιακό φως (UV).

Ο κύριος ρόλος της βιταμίνης D είναι η ρύθμιση της απορρόφησης του ασβεστίου από το έντερο, με αποτέλεσμα να συμβάλει στην υποστήριξη της ανάπτυξης και της υγείας των οστών. Εκτός από αυτό το ρόλο όμως, η βιταμίνη D είναι εξαιρετικά σημαντική και για τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου, του ανοσοποιητικού και του καρδιαγγειακού συστήματος.

Πώς συνδέεται η έλλειψη βιταμίνης D με την άνοια;

Η μελέτη του Πανεπιστημίου της Νότιας Αυστραλίας, που δημοσιεύθηκε πολύ πρόσφατα στο The American Journal of Clinical Nutrition, διαπίστωσε, μετά από διερεύνηση της σχέσης μεταξύ της βιταμίνης D και της άνοιας, τα εξής:

• Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και εγκεφαλικού επεισοδίου
• Οι γενετικές αναλύσεις έδειξαν πως υπάρχει αιτιώδης συνάφεια (causal effect) μεταξύ της έλλειψης βιταμίνης D και της άνοιας
• Σε ορισμένους πληθυσμούς έως και το 17% των περιπτώσεων άνοιας μπορεί να προληφθεί μέσω της αύξησης των επιπέδων της βιταμίνης D, ώστε αυτά να είναι εντός ενός φυσιολογικού εύρους (30-100 ng/mL)

Τα ευρήματα αυτά είναι απίστευτα σημαντικά δεδομένου των υψηλών ποσοστών άνοιας παγκοσμίως σε ενήλικες μεγαλύτερες ηλικίας και των εξουθενωτικών συμπτωμάτων, που επηρεάζουν όλη την οικογένεια αυτών.

Η συσχέτιση αυτή μεταξύ της έλλειψης ή ανεπάρκειας βιταμίνης D και της άνοιας, κάνει ακόμη πιο σημαντική την ανάγκη πρόσληψης των απαραίτητων ημερήσιων δόσεων βιταμίνης D από όλους. Πολλές φορές η πρόσληψη αυτής από τη διατροφή ή από τον ήλιο μπορεί να μην είναι αρκετή για διάφορους λόγους. Σε αυτή την περίπτωση συνιστάται η πρόσληψη ειδικών συμπληρωμάτων για να εξασφαλιστούν τα απαραίτητα φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D στον οργανισμό.