Η διατροφή αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Για παράδειγμα, μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και μέταλλα, και χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά και νάτριο έχει αποδειχθεί ευεργετική για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2.

Σε μια πρόσφατη ανασκόπηση μελετών, η οποία δημοσιεύθηκε στο Journal of the American College of Cardiology, οι ερευνητές αξιολόγησαν τη σχέση μεταξύ ορισμένων μικροθρεπτικών συστατικών και του καρδιομεταβολικού κινδύνου. Από τα δεδομένα διαπίστωσαν πως ορισμένα μικροθρεπτικά συστατικά μείωσαν τον καρδιομεταβολικό κίνδυνο, άλλα είχαν ουδέτερη επίδραση, ενώ η β-καροτίνη αύξησε τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.

Ποια συμπληρώματα είναι ευεργετικά για την καρδιομεταβολική υγεία;

Στα πλαίσια της προαναφερθείσας ανασκόπησης, οι ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα από 884 μελέτες, οι οποίες περιλάμβαναν συνολικά 883.627 συμμετέχοντες. Συγκεκριμένα, τα δεδομένα που αναλύθηκαν περιλάμβαναν 9 μετρήσεις καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου (αρτηριακή πίεση, λιπίδια του αίματος, επίπεδα σακχάρου, κλπ), τη λήψη συμπληρωμάτων μικροθρεπτικών συστατικών και μια σειρά από αποτελέσματα υγείας, όπως καρδιαγγειακά συμβάντα, διάγνωση διαβήτη τύπου 2 και θνησιμότητα από κάθε αιτία.

Από την ανάλυση διαπιστώθηκε πως πολλά συμπληρώματα μικροθρεπτικών συστατικών βελτίωσαν τουλάχιστον δύο από τις εννέα μετρήσεις παραγόντων κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου. Αυτά ήταν τα εξής:

• Ω-3 λιπαρά οξέα
• Ω-6 λιπαρά οξέα
• L-αργινίνη
• L-κιτρουλίνη
• Φολικό οξύ
• Μαγνήσιο
• Ψευδάργυρος
• Α-λιποϊκό οξύ
• Συνένζυμο Q10
• Ανθοκυανίνη
• Κουρκουμίνη
• Γενιστεΐνη
• Κερσετίνη

Τα συμπληρώματα ω-3 λιπαρών οξέων μείωσαν τη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα, καρδιακές προσβολές και άλλες σχετικές παθήσεις, ενώ το φολικό οξύ μείωσε τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων.

Τα συμπληρώματα βιταμίνης C, βιταμίνης D, βιταμίνης E και σεληνίου δεν είχαν καμία επίδραση σε συμβάντα καρδιαγγειακής νόσου ή στη διάγνωση του διαβήτη τύπου 2, καθώς επίσης και σε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, όπως η θνησιμότητα λόγω καρδιαγγειακής νόσου.

Στοιχεία μέτριας ποιότητας έδειξαν πως τα συμπληρώματα συνενζύμου Q10 μπορεί να βοηθούν στη μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c), η οποία αποτελεί μέτρο του μακροπρόθεσμου ελέγχου των συγκεντρώσεων γλυκόζης στο αίμα, ενώ τα συμπληρώματα φλαβανόλης, γενιστεΐνης και κερσετίνης φάνηκαν αποτελεσματικά στη μείωση των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας στο αίμα. Παρόμοιες μειώσεις στα επίπεδα της ινσουλίνης παρατηρήθηκαν και από τα συμπληρώματα κουρκουμίνης.

Τέλος, τα συμπληρώματα β-καροτίνης συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας από κάθε αιτία, θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα και μείωση του αριθμού των εγκεφαλικών επεισοδίων.

Πώς επηρεάζουν τα αντιοξειδωτικά την καρδιαγγειακή υγεία;

Θρεπτικά συστατικά, όπως η βιταμίνη Ε, η βιταμίνη C και η β-καροτίνη, λειτουργούν ως αντιοξειδωτικά, προστατεύοντας τα κύτταρα του σώματος από την οξειδωτική βλάβη, η οποία μπορεί να οδηγήσει έμμεσα σε χρόνιες ασθένειες που σχετίζονται με τη διατροφή, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις.

Η βιταμίνη D μειώνει επίσης το οξειδωτικό στρες, γεγονός το οποίο βελτιώνει τα καρδιομεταβολικά αποτελέσματα, αλλά η έρευνα παραμένει ακόμη αδιευκρίνιστη ως προς το εάν αυτή βοηθά στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Τέλος, τα ω-3 λιπαρά οξέα παίζουν σημαντικό ρόλο στον εγκέφαλο, στην καρδιά και στο μεταβολισμό, και σύμφωνα με μελέτες, η πρόσληψή τους μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου μέσω μιας αντιφλεγμονώδους δράσης.

Ποια είναι η διάφορα μεταξύ της διατροφικής πρόσληψης και της λήψης συμπληρωμάτων μικροθρεπτικών συστατικών;

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η κατανάλωση ενός θρεπτικού συστατικού ως μέρος της διατροφής μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα, ενώ αντιθέτως η απομόνωση αυτού του θρεπτικού συστατικού και τοποθέτησή του σε μορφή συμπληρώματος μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις για την υγεία.

Για παράδειγμα, η β-καροτίνη μπορεί να είναι ευεργετική όταν λαμβάνεται μέσω της διατροφής από φρούτα με πορτοκαλοκίτρινο χρώμα, ενώ συχνά γίνεται επιβλαβής όταν είναι μέρος ενός συμπληρώματος. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι υπό ορισμένες συνθήκες, οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες της β-καροτίνης μπορεί να γίνουν προξειδωτικές, οδηγώντας σε αντίθετο, επιβλαβές αποτέλεσμα.

Ποιοι ήταν οι περιορισμοί της μελέτης;

Ορισμένα θρεπτικά συστατικά λειτουργούν καλύτερα ή χειρότερα όταν καταναλώνονται σε συγκεκριμένες ποσότητες ή καταναλώνονται μαζί με άλλα θρεπτικά συστατικά. Επιπλέον, τα θρεπτικά συστατικά μπορεί να έχουν συνεργικές επιδράσεις το ένα στο άλλο, ενώ άλλα συστατικά που λαμβάνονται μέσω της διατροφής μπορεί να εμποδίζουν την απορρόφηση ορισμένων θρεπτικών συστατικών από τα συμπληρώματα. Επομένως, τα αποτελέσματα της μελέτης είναι δύσκολο να μεταφραστούν στην καθημερινή ζωή ενός ανθρώπου και απαιτούνται πιο αναλυτικές μελέτες για την καλύτερη κατανόηση του τι πραγματικά συμβαίνει.