Το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης (CFS) είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερβολική κόπωση, που δεν υποχωρεί με την ανάπαυση και δεν μπορεί να εξηγηθεί η ύπαρξή της από μια υποκείμενη ιατρική κατάσταση.

Το εν λόγω σύνδρομο μπορεί να επηρεάσει τον οποιονδήποτε, αν και είναι πιο συνηθισμένο μεταξύ των γυναικών 40 – 50 ετών. Για την ώρα δεν υπάρχει μόνιμη θεραπεία του συνδρόμου, αλλά τρόποι που ανακουφίζουν τα συμπτώματα. (Βελονισμός με ινομυαλγία και σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: Λειτουργεί;)

Ποιες είναι οι βασικότερες αιτίες του συνδρόμου της χρόνιας κόπωσης;

Η αιτία του συνδρόμου της χρόνιας κόπωσης είναι άγνωστη, αλλά οι ερευνητές εικάζουν ότι οι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό είναι οι ακόλουθοι:

• Ιοί
• Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
• Άγχος
• Ορμονικές ανισορροπίες
• Γενετική προδιάθεση

Παρόλο που το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης μπορεί μερικές φορές να αναπτυχθεί μετά από μια ιογενή λοίμωξη, κανένας τύπος μόλυνσης δεν έχει βρεθεί να το προκαλεί. Ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις που έχουν μελετηθεί για τη σχέση τους με το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης είναι εκείνες που προκαλούνται από:

• Τον ιό Epstein-Barr (EBV)
• Τον ανθρώπινο ερπητοϊό
• Τον ιό Ross River (RRV)
• Τον ιό της ερυθράς

Τη ίδια ώρα, έχουν μελετηθεί και διάφορες λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια για τη σχέση τους με το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης, όπως η Coxiella burnetii και το Mycoplasma pneumoniae.

Σε κάθε περίπτωση, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), αναφέρουν ότι το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης μπορεί να είναι το τελικό στάδιο πολλών διαφορετικών καταστάσεων, παρά μια συγκεκριμένη κατάσταση. (Κόπωση: 10 αιτίες που προκαλούν συνεχόμενη κούραση)

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο συνδρόμου χρόνιας κόπωσης;

Το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης είναι πιο κοινό σε άτομα 40-50 ετών. Το φύλο παίζει σημαντικό ρόλο στο σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης, με τις γυναίκες να έχουν 2-4 φορές περισσότερες πιθανότητες να επηρεαστούν, από τους άνδρες.

Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο συνδρόμου χρόνιας κόπωσης είναι:

• Γενετική προδιάθεση
• Αλλεργίες
• Στρες
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες

Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου της χρόνιας κόπωσης;

Τα συμπτώματα του συνδρόμου της χρόνιας κόπωσης ποικίλουν ανάλογα με το άτομο και τη σοβαρότητα της πάθησης. Το πιο κοινό σύμπτωμα είναι η σοβαρή κόπωση, η οποία τείνει να παρεμβαίνει στις καθημερινές δραστηριότητες.

Για να γίνει διάγνωση συνδρόμου χρόνιας κόπωσης, η σοβαρή κόπωση θα πρέπει να διαρκεί περίπου 6 μήνες και να μην βελτιώνεται με την ανάπαυση. (Άγχος: Ποια σωματικά συμπτώματα και προβλήματα προκαλεί;)

Επιπρόσθετα, τα άτομα με το σύνδρομο αισθάνονται υπερβολική κόπωση μετά από σωματικές και πνευματικές δραστηριότητες, που διαρκεί περισσότερο από 24 ώρες μετά τη δραστηριότητα. (10 καταστάσεις υγείας που μοιάζουν με κατάθλιψη, αλλά δεν είναι!)

Το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα ύπνου, όπως:

• Κούραση μετά τον βραδινό ύπνο
• Χρόνια αϋπνία
• Άλλες διαταραχές ύπνου

Επιπλέον, μπορεί να προκαλέσει:

• Απώλεια μνήμης
• Μειωμένη συγκέντρωση
• Ορθοστατική δυσανεξία (η μετάβαση από ξαπλωμένη ή καθιστή θέση σε όρθια, προκαλεί ζάλη ή λιποθυμία)

Τα σωματικά συμπτώματα του συνδρόμου της χρόνιας κόπωσης περιλαμβάνουν:

• Μυϊκός πόνος
• Συχνοί πονοκέφαλοι
• Πολυαρθρικός πόνος χωρίς ερυθρότητα ή πρήξιμο
• Συχνός πονόλαιμος
• Τρυφεροί και διογκωμένοι λεμφαδένες στον λαιμό και τις μασχάλες

Σημειώνεται ότι το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης επηρεάζει κατά διαστήματα τους ασθενείς, αλλά αυτός ο κύκλος ύφεσης και υποτροπής, μπορεί να δυσκολέψει τη διάγνωση. (5+1 λόγοι που οδηγούν σε εξάντληση. Πώς θα το διαχειριστείτε;)

Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης;

Όπως είπαμε και πιο πάνω, το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης δεν έχει για την ώρα μόνιμη θεραπεία. Υπάρχουν όμως πρακτικές που βελτιώνουν τα συμπτώματα.

1. Σπιτικές θεραπείες και αλλαγές στον τρόπο ζωής

• Περιορισμός ή διακοπή της καφεΐνης: Βελτιώνει τον ύπνο και ανακουφίζει την αυπνία.
• Αποφυγή νικοτίνης και αλκοόλ: Βελτιώνει τον ύπνο.
• Αποφυγή μεσημεριανού ύπνου: Βλάπτει τον βραδινό ύπνο.
• Δημιουργία ρουτίνας ύπνου: Φροντίστε να πηγαίνετε για ύπνο την ίδια ώρα κάθε βράδυ και να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε πρωί.

2. Φάρμακα

Κανένα φάρμακο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει όλα τα συμπτώματα του συνδρόμου της χρόνιας κόπωσης. Τα συμπτώματα μπορεί να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου, γι΄ αυτό πιθανότατα να χρειαστεί και αλλαγή των φαρμάκων.

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των συμπτωμάτων της χρόνιας κόπωσης είναι:

• Αντικαταθλιπτική θεραπεία χαμηλής δόσης: Σε πολλές περιπτώσεις το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης προκαλεί συμπτώματα κατάθλιψής, οπότε τα αντικαταθλιπτικά είναι ευεργετικά.
• Βοηθήματα ύπνου: Αν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν βελτιώνουν τον βραδινό ύπνο, τα βοηθήματα ύπνου μπορούν να βοηθήσουν.
• Φάρμακα για τη μείωση του πόνου: Το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης μπορεί να προκαλέσει πόνους στις αρθρώσεις, οπότε τα παυσίπονα είναι πολύ βοηθητικά.

Τονίζεται ότι η φαρμακευτική αγωγή πρέπει πάντα να προσαρμόζεται στις μοναδικές ανάγκες του ασθενή.

3. Εναλλακτική θεραπεία

Στην ανακούφιση του πόνου μπορούν να βοηθήσουν εναλλακτικές θεραπείες όπως:

• Βελονισμός
• Τάι τσι
• Γιόγκα
• Μασάζ

Φροντίστε πάντα να μιλάτε με το γιατρό σας πριν στραφείτε στην οποιαδήποτε συμπληρωματική θεραπεία.