Τι είναι η εχινάκεια;

Η εχινάκεια είναι ένα φυτό με χαρακτηριστικά μωβ άνθη, που ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων και προέρχεται από τη Βόρεια Αμερική. Παραδοσιακά εδώ και πολλά χρόνια χρησιμοποιείται για τις ευεργετικές ιδιότητες που παρουσιάζει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα υπέργεια μέρη του φυτού αλλά και οι ρίζες του συλλέγονται κατά την περίοδο της ανθοφορίας με σκοπό τη χρήση τους για θεραπευτικούς σκοπούς.

Υπάρχουν εννέα γνωστά είδη εχινάκειας από τα οποία η E. angustifolia και η  E. purpurea χρησιμοποιούνται ευρύτατα σε μορφή μείγματος ως βότανο. Διάφορες χημικές ενώσεις της εχινάκειας, όπως παράγωγα καφεϊκού οξέος και το κιχορικό οξύ, φαίνεται να είναι υπεύθυνα για τις ευεργετικές ιδιότητες που φέρει για το ανοσοποιητικό σύστημα.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές ιδιότητες της εχινάκειας;

1. Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος

Η επίδραση της εχινάκειας στο ανοσοποιητικό σύστημα έχει διερευνηθεί σε αρκετές μελέτες in vitro και in vivo, όπου έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα είδη, τύποι εκχυλίσματος και φυτικά μέρη αυτής. Τα δεδομένα των μελετών δείχνουν πως μερικά παρασκευάσματα εχινάκειας μπορεί να ενισχύουν τη δράση των μακροφάγων και να διεγείρουν την παραγωγή κυτοκινών, όπως η ιντερλευκίνη IL-1, IL-10 και ο παράγοντας νέκρωσης όγκων α (TNF-α). Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες μελέτες που φαίνεται να έχουν αντικρουόμενα αποτελέσματα και υποστηρίζουν μη αποτελεσματική δράση της εχινάκειας στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.

2. Αντιμετώπιση λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος

Τα αποτελέσματα ερευνών σχετικά με το ρόλο της εχινάκειας στην αντιμετώπιση λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη, είναι ανάμεικτα. Σε μερικές μελέτες φαίνεται να υπάρχουν θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τόσο την πρόληψη όσο και τη μείωση της διάρκειας των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος με τη χρήση εχινάκειας, ενώ άλλες δεν υποστηρίζουν τα δεδομένα αυτά. Παρόλα αυτά στις μέρες μας διάφορα σκευάσματα εχινάκειας χρησιμοποιούνται ευρύτατα για το σκοπό αυτό.

3. Επούλωση τραυμάτων

Οι ευεργετικές ιδιότητες της εχινάκειας που σχετίζονται με την επούλωση πληγών και τραυμάτων φαίνεται να σχετίζονται με έναν πολυσακχαρίτη που περιέχει, ο οποίος πιθανότατα αναστέλλει τη δράση της υαλουρονιδάσης. Άλλα συστατικά της εχινάκειας, όπως η εχινακοσίδη, που απομονώνεται από τη ρίζα της, φαίνεται πως μπορεί να δρουν ενάντια στην αποικοδόμηση του κολλαγόνου από τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες προκαλούν βλάβη στο δέρμα.

4. Πρόληψη και θεραπεία βακτηριακών και μυκητιασικών λοιμώξεων

Μελέτες έχουν δείξει πως η λήψη εχινάκειας σε συνδυασμό με τοπική χρήση αντιμυκητιακής κρέμας βοηθά στην πρόληψη των υποτροπιάζων κολπικών μολύνσεων. Συγκεκριμένα, ο συνδυασμός αυτός μειώνει την πιθανότητα υποτροπής από 60% σε 16%.

Η αντιμικροβιακή δράση της εχινάκειας ενάντια στα βακτήρια Escherichia coli, Proteus mirabilis, Pseudomonas aeruginosa και Staphylococcus aureus, έχει παρατηρηθεί  κατά τη χρήση του σε συνδυασμό με άλλα βότανα, κάτι το οποίο δημιουργεί αμφιβολίες για το πόσο αποτελεσματική είναι από μόνη της.

Πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η εχινάκεια;

Η εχινάκεια κυκλοφορεί στην αγορά σε πολλές διαφορετικές μορφές, όπως εκχύλισμα, χυμός, βάμμα, τσάι, αλοιφή, αποξηραμένο βότανο αλλά και ως συμπλήρωμα διατροφής σε κάψουλες και ταμπλέτες.

Υπάρχουν πιθανές παρενέργειες από τη χρήση εχινάκειας;

Η χρήση της εχινάκειας μπορεί να προκαλέσει μικρές παρενέργειες σε μερικές περιπτώσεις, όπως είναι η ναυτία, ο πονοκέφαλος, οι στομαχικές διαταραχές και οι ζαλάδες. Σοβαρότερες παρενέργειες μπορεί να εμφανιστούν σε άτομα που έχουν αλλεργία σε φυτά της ίδιας οικογένειας, όπως οι μαργαρίτες, τα χρυσάνθεμα, οι κατιφέδες και οι αμβροσίες. Σε αυτή την περίπτωση οι πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν την εμφάνιση εξανθήματος, οιδήματος και δυσκολίας στην αναπνοή. Υπάρχει επίσης πιθανότητα η χρήση εχινάκειας να επιδεινώσει τα ήδη υπάρχοντα συμπτώματα άσθματος σε μερικούς ανθρώπους.

Ποιοι πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση εχινάκειας;

Παρόλο που η χρήση της εχινάκειας θεωρείται ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους, υπάρχει μια ομάδα ατόμων που καλό θα ήταν να μην τη χρησιμοποιεί ειδικά χωρίς τη σύσταση κάποιου ειδικού. Αυτή η ομάδα ατόμων περιλαμβάνει:

• Έγκυες ή θηλάζουσες μητέρες
• Άτομα που πάσχουν από AIDS
• Άτομα που είναι αλλεργικά σε φυτά της ίδιας οικογένειας, όπως η μαργαρίτα, ο κατιφές, το χρυσάνθεμο και η αμβροσία
• Άτομα που υποβάλλονται σε θεραπείες για τον καρκίνο
• Άτομα που έχουν υποβληθεί σε πρόσφατη χειρουργική επέμβαση στα μάτια ή έχουν ιστορικό ξηροφθαλμίας
• Άτομα που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα
• Άτομα που πάσχουν από κάποια προοδευτική συστηματική νόσο, όπως η φυματίωση, ο λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η σκλήρυνση κατά πλάκας