Το κάρδαμο είναι ένα μπαχαρικό προερχόμενο από τους σπόρους του φυτού Elettaria cardamomum, το οποίο αναπτύσσεται κυρίως στην Ινδία, αλλά χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο στην παρασκευή τόσο γλυκών όσο και αλμυρών συνταγών.

Για αιώνες, το κάρδαμο εκτός από τη χρήση του στη μαγειρική, έχει χρησιμοποιηθεί και στην παραδοσιακή ιατρική για την αντιμετώπιση παθήσεων, όπως το άσθμα, οι λοιμώξεις των δοντιών και των ούλων, οι πεπτικές και νεφρικές διαταραχές, η συμφόρηση των πνευμόνων, η φυματίωση, ο καταρράκτης, η ναυτία, η διάρροια και τα καρδιακά νοσήματα.

Το αιθέριο έλαιο και άλλοι βιοενεργοί μεταβολίτες, όπως τα φλαβονοειδή, τερπενοειδή, αλκαλοειδή και ανθοκυανίνες, που περιέχει ο καρπός του κάρδαμου, συμβάλουν στο χαρακτηριστικό του άρωμα, αλλά και τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Οι ιδιότητες αυτές περιλαμβάνουν την αντιοξειδωτική, αντιδιαβητική, αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή και γαστροπροστατευτική δράση.

Ποιες είναι οι ευεργετικές ιδιότητες του κάρδαμου για την υγεία;

• Αντιοξειδωτική δράση

Το οξειδωτικό στρες είναι ο κύριος παράγοντας εμφάνισης διάφορων χρόνιων και εκφυλιστικών ασθενειών, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, ο καρκίνος, η νόσος του Parkinson, κλπ. Τα αντιοξειδωτικά αποτελούν ενώσεις που μπορούν να αναστείλουν το σχηματισμό ελευθέρων ριζών και επομένως την εμφάνιση των ασθενειών αυτών.

Οι καρποί και οι σπόροι του κάρδαμου είναι μια σημαντική πηγή φυσικών αντιοξειδωτικών ουσιών, όπως η κερσετίνη, η καμπφερόλη και οι λουτεολίνες,  οι οποίες εξουδετερώνουν σε μέτριο βαθμό τις ελεύθερες ρίζες και μειώνουν έτσι τη γήρανση των κυττάρων.

Η αντιοξειδωτική δράση του κάρδαμου έχει συνδεθεί, από μελέτες σε ζώα, με τη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα και μείωση της ηπατικής φλεγμονής που προκαλείται λόγω κατανάλωσης τροφών με μεγάλη περιεκτικότητα σε λίπος.

• Αντικαρκινική δράση

Το αιθέριο έλαιο κάρδαμου έδειξε αντικαρκινογόνα αποτελέσματα σε in vitro μελέτες, τα οποία πιθανότατα οφείλονται στα φυτοχημικά συστατικά του, όπως η 1,8-κινεόλη και το λιμονένιο, που φαίνεται να δρουν προστατευτικά.

Μια μελέτη σε ποντίκια, στα οποία χορηγήθηκε σκόνη κάρδαμου, είχε ευεργετικά αποτελέσματα όσον αφορά την προστασία αυτών από την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος, ενώ σε in vitro μελέτη παρατηρήθηκε επίσης αναστολή του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων του στόματος από το κάρδαμο.

Επιπλέον, εκχυλίσματα των καρπών κάρδαμου φάνηκε να ενισχύουν σημαντικά τις κυτταροτοξικές επιδράσεις των φυσικών φονικών κυττάρων (Natural killer cells), επιδεικνύοντας έτσι ισχυρή αντικαρκινική δράση.

Παρόλο που υπάρχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα από in vitro μελέτες και μελέτες σε ζωικά μοντέλα, οι κλινικές μελέτες σε ανθρώπους είναι ελάχιστες έως και ανύπαρκτες, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η διεξαγωγή σαφών συμπερασμάτων σχετικά με την αντικαρκινική δράση του κάρδαμου στον ανθρώπινο οργανισμό.

• Αντιμικροβιακή δράση

Το αιθέριο έλαιο κάρδαμου παρουσιάζει ισχυρές αντιβακτηριδιακές και αντιμηκυτιακές ιδιότητες ενάντια σε ένα ευρύ φάσμα παθογόνων, τα οποία προκαλούν τροφιμογενείς ασθένειες. Συγκεκριμένα, αντιμικροβιακή δράση έχει παρατηρηθεί ενάντια στα Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Salmonella typhi, Morgenella morganii, Streptococcus mutans, Candida albicans, Bacillus pulmilus και Listeria monocytogenes.

Βάση των δεδομένων αυτών και μετά από εκτενέστερη έρευνα, το κάρδαμο θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη νέων και ασφαλών αντιβιοτικών για την αντιμετώπιση των παραπάνω μικροοργανισμών και των παθήσεων που αυτά προκαλούν.

Τέλος, in vitro μελέτες έχουν δείξει αποτελεσματικότητα του κάρδαμου στην προστασία από το βακτήριο Helicobacter pylori, το οποίο συνδέεται με την ανάπτυξη έλκους στο στομάχι, όπως επίσης και στην καταπολέμηση 5 βακτηριακών στελεχών, που μπορεί να προκαλέσουν οδοντικές κοιλότητες.